Radio Opole » Wiadomości z regionu
2022-04-16, 18:15 Autor: Katarzyna Doros/Agnieszka Stefaniak/PAP

Opolskie kroszonki i pisanki to prawdziwe dzieła sztuki ludowej. "Pisanki trzeba pisać, żeby na świecie był pokój"

Kroszonka dla Radia Opole wykonana przez Gizelę Hyllę, twórczynię ludową [fot. Dawid Rajwa]
Kroszonka dla Radia Opole wykonana przez Gizelę Hyllę, twórczynię ludową [fot. Dawid Rajwa]
Pisanki z Tułowic [fot. Katarzyna Doros]
Pisanki z Tułowic [fot. Katarzyna Doros]
Tradycyjne pisanki tworzone na Opolszczyźnie nawiązują do wzorów huculskich. Jak podkreślają pisankarki z Tułowic każda kreska ma znaczenie i wyraża coś innego. Na jajku, będącym symbolem nowego życia pojawiają się nawiązania do przyrody m.in. poprzez rozety, kwiaty, gałązki, bazie, grabie. Opolskie to również ojczyzna kroszonkarstwa, które jest już "ministerialnie chronione".
- Pisanki pisze się, żeby tradycja nie zaginęła, ale przede wszystkim, żeby był pokój na świecie - mówi Helena Wojtasik, dyrektor Tułowickiego Ośrodka Kultury. - Jest taki przesąd, że pisanki trzeba pisać, żeby świat żył w spokoju, żeby na świecie był pokój. Dlatego dzisiaj, kiedy na Ukrainie jest wojna, zachęcam wszystkich do pisania pisanek, oby wpłynęło to na to, że ta wojna się skończy.

Częstymi wzorami pojawiającymi się także na opolskich pisankach jest meander i nieskończoność. - Pisanki przedstawiają takie mikroświaty, a każde zapisane jajko to inna historia - dodaje Helena Wojtasik.

Dr hab. Katarzyna Smyk, profesor z Instytutu Nauk o Kulturze UMCS w Lublinie zapytana przez PAP o to, co symbolizuje pisanka, odpowiedziała, że przede wszystkim chroniła od pożarów, nieszczęść, zapewniała dostatek i zdrowie. - W dawnym, tradycyjnym domu pisanki można było znaleźć na oknie albo za obrazem, gdzie były przechowywane przez wiele lat, bo im starsza pisanka, tym większa jej moc – wyjaśniła.

Z kolei kroszonki, jako zabarwione jaja drapane są najczęściej ozdabiane tradycyjnymi ornamentami roślinnymi: palmami czy kwiatami. Tu wymowę jaja stanowił kolor. Na przykład czerwona pisanka była wyznaniem miłości dla wybranego, żółta symbolem zazdrości, a fioletowa trafiała do osoby, której kroszonkarka nie darzyła sympatią. Od 2019 roku kroszonkarstwo opolskie figuruje na Krajowej liście niematerialnego dziedzictwa kulturowego prowadzonej przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Narodowy Instytut Dziedzictwa.

Najstarsze ozdabiane jaja w Polsce odnaleziono podczas prac archeologicznych na opolskim Ostrówku, tam gdzie obecnie stoi budynek urzędu wojewódzkiego. Są wśród nich te datowane na koniec X wieku. Można je oglądać w Muzeum Śląska Opolskiego w Opolu.
Helena Wojtasik

Wiadomości z regionu

2024-08-09, godz. 20:00 W sobotę olimpijski finał w siatkówce. Opolscy kibice zaciskają kciuki za biało-czerwonych Cała siatkarska Polska czeka na olimpijski finał w Paryżu. W sobotę (10.08) w stolicy Francji biało-czerwoni o złoty medal zagrają z gospodarzami imprezy… » więcej 2024-08-09, godz. 18:00 Akt oskarżenia ws. zarwania się tarasu widokowego w Paczkowie. "Już na etapie projektu stwierdzono błędy" Po 6 latach jest przełom w sprawie dotyczącej zawalenia się tarasu widokowego w Paczkowie. Prokuratura Rejonowa w Nysie skierowała do Sądu Okręgowego w Opolu… » więcej 2024-08-09, godz. 17:29 Miał wyłudzić 16 tysięcy złotych, jest poszukiwany przez policję Policjanci z Opola poszukują mężczyzny, który miał wyłudzić ponad 16 tysięcy złotych za pośrednictwem internetu. Do zdarzenia doszło 4 czerwca. Mundurowi… » więcej 2024-08-09, godz. 15:56 "Nareszcie mamy porządną drogę". Można już bezpiecznie jeździć z Suchej do Rozmierki Jest szerzej, ładniej i bezpieczniej. W miejscowości Sucha w gminie Strzelce Opolskie zakończyła się przebudowa mostu na drodze powiatowej nr 1822 prowadzącej… » więcej 2024-08-09, godz. 15:53 Zmiany personalne w opolskich sądach. Procedury wszczął minister sprawiedliwości Szykują się zmiany na stanowiskach kierowniczych w Sądzie Okręgowym w Opolu. Przypomnijmy, że wczoraj (09.08) minister sprawiedliwości Adam Bodnar wszczął… » więcej 2024-08-09, godz. 15:26 „W praktyce zdarzają się nieprawidłowości”. Inspekcja pracy skontrolowała PCM Nieprawidłowości związane głównie z bezpieczeństwem pracy stwierdzono w Prudnickim Centrum Medycznym. Spółka ta zarządza szpitalem powiatowym. Kontrolę… » więcej 2024-08-09, godz. 15:23 Mieszkaniec Wielkopolski na "gościnnych występach". Wpadł dzięki czujności ekipy budowlanej Zuchwała próba kradzieży udaremniona przez świadków. Dzięki czujności ekipy remontowej udało się powstrzymać włamywacza. » więcej 2024-08-09, godz. 15:13 Chcieli ukraść tory, wpadli na gorącym uczynku. Jeden z nich ten moment przespał Policja z Głubczyc zatrzymała na gorącym uczynku trzech mężczyzn, mieszkańców Śląska, którzy chcieli ukraść ponad 30 metrów torów kolejowych z nieczynnej… » więcej 2024-08-09, godz. 14:27 Przez kradzież alkoholu wyszło na jaw, że przebywają w Polsce nielegalnie Zamiast kupić, to postanowili ukraść. Dwóch Gruzinów zostało zatrzymanych za przywłaszczenie kilku butelek markowego alkoholu z jednego ze strzeleckich… » więcej 2024-08-09, godz. 12:38 Przyszła na chwilę, została na dłużej. Poszukiwana listem gończym trafiła za kraty Przyszła do więzienia w odwiedziny, a teraz sama będzie mogła przyjmować gości za kratami. Mowa o poszukiwanej listem gończym 30-latce, która próbowała… » więcej
22232425262728
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »