Radio Opole » Wiadomości z regionu
2022-04-16, 18:15 Autor: Katarzyna Doros/Agnieszka Stefaniak/PAP

Opolskie kroszonki i pisanki to prawdziwe dzieła sztuki ludowej. "Pisanki trzeba pisać, żeby na świecie był pokój"

Kroszonka dla Radia Opole wykonana przez Gizelę Hyllę, twórczynię ludową [fot. Dawid Rajwa]
Kroszonka dla Radia Opole wykonana przez Gizelę Hyllę, twórczynię ludową [fot. Dawid Rajwa]
Pisanki z Tułowic [fot. Katarzyna Doros]
Pisanki z Tułowic [fot. Katarzyna Doros]
Tradycyjne pisanki tworzone na Opolszczyźnie nawiązują do wzorów huculskich. Jak podkreślają pisankarki z Tułowic każda kreska ma znaczenie i wyraża coś innego. Na jajku, będącym symbolem nowego życia pojawiają się nawiązania do przyrody m.in. poprzez rozety, kwiaty, gałązki, bazie, grabie. Opolskie to również ojczyzna kroszonkarstwa, które jest już "ministerialnie chronione".
- Pisanki pisze się, żeby tradycja nie zaginęła, ale przede wszystkim, żeby był pokój na świecie - mówi Helena Wojtasik, dyrektor Tułowickiego Ośrodka Kultury. - Jest taki przesąd, że pisanki trzeba pisać, żeby świat żył w spokoju, żeby na świecie był pokój. Dlatego dzisiaj, kiedy na Ukrainie jest wojna, zachęcam wszystkich do pisania pisanek, oby wpłynęło to na to, że ta wojna się skończy.

Częstymi wzorami pojawiającymi się także na opolskich pisankach jest meander i nieskończoność. - Pisanki przedstawiają takie mikroświaty, a każde zapisane jajko to inna historia - dodaje Helena Wojtasik.

Dr hab. Katarzyna Smyk, profesor z Instytutu Nauk o Kulturze UMCS w Lublinie zapytana przez PAP o to, co symbolizuje pisanka, odpowiedziała, że przede wszystkim chroniła od pożarów, nieszczęść, zapewniała dostatek i zdrowie. - W dawnym, tradycyjnym domu pisanki można było znaleźć na oknie albo za obrazem, gdzie były przechowywane przez wiele lat, bo im starsza pisanka, tym większa jej moc – wyjaśniła.

Z kolei kroszonki, jako zabarwione jaja drapane są najczęściej ozdabiane tradycyjnymi ornamentami roślinnymi: palmami czy kwiatami. Tu wymowę jaja stanowił kolor. Na przykład czerwona pisanka była wyznaniem miłości dla wybranego, żółta symbolem zazdrości, a fioletowa trafiała do osoby, której kroszonkarka nie darzyła sympatią. Od 2019 roku kroszonkarstwo opolskie figuruje na Krajowej liście niematerialnego dziedzictwa kulturowego prowadzonej przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Narodowy Instytut Dziedzictwa.

Najstarsze ozdabiane jaja w Polsce odnaleziono podczas prac archeologicznych na opolskim Ostrówku, tam gdzie obecnie stoi budynek urzędu wojewódzkiego. Są wśród nich te datowane na koniec X wieku. Można je oglądać w Muzeum Śląska Opolskiego w Opolu.
Helena Wojtasik

Wiadomości z regionu

2024-08-13, godz. 15:00 Na Opolszczyznę wróciły upały. Jest ostrzeżenie synoptyków Synoptycy ostrzegają przed falą upałów. Na termometrach w regionie zobaczymy dziś od 28°C do 31°C. Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej wydał ostrzeżenia… » więcej 2024-08-13, godz. 13:15 Kolumbijczyk z podrobionymi dokumentami. Ma opuścić strefę Schengen Obywatela Kolumbii przebywającego nielegalnie w Polsce zatrzymali funkcjonariusze Straży Granicznej w Opolu. Mężczyzna posługiwał się także podrobionymi… » więcej 2024-08-13, godz. 12:36 Pożar hali magazynowej z samochodami i motocyklami. Trwa akcja gaśnicza Pożar hali magazynowej przy ul. Oświęcimskiej w Opolu. Zgłoszenie o pożarze strażacy otrzymali po godzinie 11:00. Na miejsce skierowano 10 zastępów państwowej… » więcej 2024-08-13, godz. 11:33 Czyżby pomylił centrum Opola z torem wyścigowym? Stracił prawo jazdy, przed nim sprawa sądowa [FILM] Pędził z prędkością ponad 100 kilometrów na godzinę przez centrum miasta. Jak się okazało, nie po raz pierwszy. Mowa o kierowcy BMW, który wpadł w ręce… » więcej 2024-08-13, godz. 11:30 Nastolatek uciekał przed policją kradzionym motocyklem. Zajmie się nim sąd rodzinny Krapkowiccy policjanci zatrzymali w pościgu 16-latka na motocyklu crossowym. Pojazd nie był zarejestrowany i pochodził z kradzieży w Niemczech. Nastolatek… » więcej 2024-08-13, godz. 10:04 Jeszcze w tym miesiącu "czternastka" wpłynie na konta seniorów Czternaste emerytury są już gotowe do wypłaty. Pierwsi seniorzy pieniądze dostaną już pod koniec sierpnia, a pozostali we wrześniu. Dodatkowe świadczenie… » więcej 2024-08-13, godz. 09:51 Blisko 500 nauczycieli z regionu stara się o awanse zawodowe W czasie, gdy uczniowie korzystają jeszcze z wolnego czasu i uroków wakacji, wielu nauczycieli w regionie zdaje związane z tym zawodem egzaminy. Chodzi o awanse… » więcej 2024-08-13, godz. 09:41 "Takie rzeczy nie miały miejsca". Prof. Marcin Lorenc odnosi się do zarzutów prof. Lothara Krolla - To nieprawda i oszczerstwa. Takie rzeczy nie miały miejsca - powiedział w Porannej Rozmowie Radia Opole rektor Politechniki Opolskiej prof. Marcin Lorenc odnosząc… » więcej 2024-08-12, godz. 19:00 "Zmiana krajobrazu i tak nastąpi". Farmy wiatrowe powstaną w gminie Prudnik i Głuchołazy Na południu Opolszczyzny przybywa inwestorów zainteresowanych budową elektrowni wiatrowych oraz instalacji fotowoltaicznych. W przygranicznych gminach ma powstać… » więcej 2024-08-12, godz. 16:23 Próbował odciąć ojcu dłoń, interweniowała policja. 28-latek wcześniej odsiedział wyrok za przemoc Do 5 lat więzienia grozi 28-letniemu mężczyźnie, który podczas awantury miał zaatakować swojego ojca nożem, chcąc obciąć mu dłoń. Do zdarzenia doszło… » więcej
18192021222324
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »