Radio Opole » Wiadomości z regionu
2017-04-15, 11:00 Autor: Jacek Rudnik

Etnograf o symbolice jajka i sztuce kroszonkarskiej. Tradycja ma się dobrze

W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
Bogdan Jasiński © (fot. Marek Świercz / AFRO)
Bogdan Jasiński © (fot. Marek Świercz / AFRO)
- Jajko towarzyszy człowiekowi od narodzin, jest symbolem życia, symbolem zmartwychwstania - powiedział w porannej rozmowie "W cztery oczy" Bogdan Jasiński z Działu Kultury Materialnej i Folkloru Muzeum Wsi Opolskiej. Od wieków nasi przodkowie czcili to jajo jako symbol odrodzenia i nowego życia, a do barwienia jaj w Wielkanoc najczęściej stosowano kolor czerwony.
- Kiedyś używano barwników typowo naturalnych, takich jak ochra, bo i symbol śmierci, i symbol życia, czyli krew w tym przypadku była bardzo istotna , a z czasem zaczęto ten kolor uzyskiwany dzięki ochrze zamieniać na inne barwniki naturalne - przypomniał na naszej antenie etnograf z Muzeum Wsi Opolskiej.

Coraz bardziej popularne stawało się barwienie jaj poprzez gotowanie ich w łupinach cebuli, co jest stosowane także dziś.

Ważne znaczenie symboliczne ma też zdobienie wielkanocnych jaj w różnego rodzaju wzory.

- Kiedyś najczęściej stosowane wzorki były związane z kultem solarnym - przypomniał Jasiński. - Słońce i były to na przykład różnego rodzaju rozetki, były to tzw. raczki, wiatraczki też wykonywano na tych kroszonkach pierwotnie, a wić roślinna pojawia się z czasem, ale ona też jest symbolem życia, odrodzenia. - Roślina przecież na wiosnę się odradza - dodał.

Pierwsze kroszonki pojawiły się pod koniec XIX wieku, a zdobienia wykonywano, wykorzystując odpowiednio ukształtowane złamane brzytwy i taka metoda przetrwała nawet do lat 70.

W tamtym czasie pojawiły się też pierwsze konkursy kroszonkarskie, co sprzyjało konkurencji , ale także znacznemu rozwojowi sztuki kroszonkarskiej.

Pochodzący z Gogolina Jerzy Lipka opracował specjalny nożyk do skrobania jaj wielkanocnych, co umożliwiało wydrapywanie na skorupkach bardzo skomplikowanych wzorów.

W latach 80. i 90. - zauważył Bogdan Jasiński - rozwijało się już bardzo misterne, szczegółowe wzornictwo, co trwało do końca lat 90. XX wieku.

Ostatnio jednak w kroszonkarstwie wracają wzory mniej skomplikowane, które są lepiej widoczne i łatwiejsze do oceny przez jurorów.

Technika barwienia jaj też się zmienia, dziś mamy dostępne różnego rodzaju barwniki, ale zdaniem etnografa warto korzystać z metod naturalnych przede wszystkim gotowania jaj w łupinach cebuli.
Bogdan Jasiński 01
Bogdan Jasiński 02

Wiadomości z regionu

2024-10-04, godz. 17:00 Załóż odblask i żyj! Poza obszarem zabudowanym to obowiązek Mały przedmiot, a może uratować życie. Opolscy policjanci apelują o zakładanie elementów odblaskowych. Jesień i zima to czas, gdy szybko robi się ciemno… » więcej 2024-10-04, godz. 16:30 79 powodzian z gminy Lubrza czeka na finansową pomoc przy remoncie budynków Poszkodowani mieszkańcy gminy Lubrza w miarę szybko otrzymują zasiłki powodziowe, natomiast muszą jeszcze poczekać na pomoc finansową przy remoncie bud… » więcej 2024-10-04, godz. 16:15 Jakość wody w województwie opolskim. Komunikat sanepidu Sukcesywnie poprawia się zaopatrzenie w wodę na terenach dotkniętych powodzią w województwie opolskim. » więcej 2024-10-04, godz. 16:00 Były starosta namysłowski z zarzutami niedopełnienia obowiązków Były starosta namysłowski Konrad Gęsiarz usłyszał prokuratorskie zarzuty niedopełnienia obowiązków w postaci utrudniania dostępu do informacji public… » więcej 2024-10-04, godz. 15:30 Młodzi kucharze serwują karpia w najróżniejszych odsłonach. Konkurs kulinarny na Zamku Niemodlin Wybitni szefowie kuchni przyjechali do Niemodlina, aby oceniać zmagania kulinarne uczestników konkursu „Czas na rybę”, które wpisują się w 12. Wojewódzkie… » więcej 2024-10-04, godz. 14:45 Trzeba pomóc strażakom-ochotnikom z Nowego Świętowa! Trwa zbiórka Bardzo trudna sytuacja strażaków-ochotników z Nowego Świętowa. Powódź zabrała całe wyposażenie remizy, a sam budynek, niedawno remontowany, został mocno… » więcej 2024-10-04, godz. 13:00 Kontrole prędkości w regionie. Jeden z kierowców jeździł mimo dożywotniego zakazu Kontrole prędkości przeprowadzone w ostatnim czasie przez opolskich policjantów zaowocowały zatrzymaniem uprawnień 3 krewkim kierowcom. » więcej 2024-10-04, godz. 13:00 Dobre wieści z Głuchołaz. W większości mieszkań jest już woda w kranach W 90% kranów w mieście jest już woda, a cysterny nie muszą uzupełniać sieci wodociągowej. Tylko na osiedlu Wieniawskiego i w kilku domach jednorodzinnych… » więcej 2024-10-04, godz. 13:00 Ludzkie szczątki na osiedlu Piastów w Kędzierzynie-Koźlu. Na miejscu policja Kędzierzyńscy policjanci dzisiaj (4.10) w godzinach porannych dostali zgłoszenie o szczątkach ludzkich znalezionych w okolicach osiedla Piastów. Znalazł… » więcej 2024-10-04, godz. 12:00 Autobus pełen uśmiechu. Akcja opolskiego MZK i fundacji Dr Clown Uśmiech sprawia, że mamy lepszy nastrój. Dzisiaj (4.10) Światowy Dzień Uśmiechu, zawsze obchodzony w pierwszy piątek października. » więcej
62636465666768
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »