Radio Opole » Wiadomości z regionu
2017-04-15, 11:00 Autor: Jacek Rudnik

Etnograf o symbolice jajka i sztuce kroszonkarskiej. Tradycja ma się dobrze

W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
Bogdan Jasiński © (fot. Marek Świercz / AFRO)
Bogdan Jasiński © (fot. Marek Świercz / AFRO)
- Jajko towarzyszy człowiekowi od narodzin, jest symbolem życia, symbolem zmartwychwstania - powiedział w porannej rozmowie "W cztery oczy" Bogdan Jasiński z Działu Kultury Materialnej i Folkloru Muzeum Wsi Opolskiej. Od wieków nasi przodkowie czcili to jajo jako symbol odrodzenia i nowego życia, a do barwienia jaj w Wielkanoc najczęściej stosowano kolor czerwony.
- Kiedyś używano barwników typowo naturalnych, takich jak ochra, bo i symbol śmierci, i symbol życia, czyli krew w tym przypadku była bardzo istotna , a z czasem zaczęto ten kolor uzyskiwany dzięki ochrze zamieniać na inne barwniki naturalne - przypomniał na naszej antenie etnograf z Muzeum Wsi Opolskiej.

Coraz bardziej popularne stawało się barwienie jaj poprzez gotowanie ich w łupinach cebuli, co jest stosowane także dziś.

Ważne znaczenie symboliczne ma też zdobienie wielkanocnych jaj w różnego rodzaju wzory.

- Kiedyś najczęściej stosowane wzorki były związane z kultem solarnym - przypomniał Jasiński. - Słońce i były to na przykład różnego rodzaju rozetki, były to tzw. raczki, wiatraczki też wykonywano na tych kroszonkach pierwotnie, a wić roślinna pojawia się z czasem, ale ona też jest symbolem życia, odrodzenia. - Roślina przecież na wiosnę się odradza - dodał.

Pierwsze kroszonki pojawiły się pod koniec XIX wieku, a zdobienia wykonywano, wykorzystując odpowiednio ukształtowane złamane brzytwy i taka metoda przetrwała nawet do lat 70.

W tamtym czasie pojawiły się też pierwsze konkursy kroszonkarskie, co sprzyjało konkurencji , ale także znacznemu rozwojowi sztuki kroszonkarskiej.

Pochodzący z Gogolina Jerzy Lipka opracował specjalny nożyk do skrobania jaj wielkanocnych, co umożliwiało wydrapywanie na skorupkach bardzo skomplikowanych wzorów.

W latach 80. i 90. - zauważył Bogdan Jasiński - rozwijało się już bardzo misterne, szczegółowe wzornictwo, co trwało do końca lat 90. XX wieku.

Ostatnio jednak w kroszonkarstwie wracają wzory mniej skomplikowane, które są lepiej widoczne i łatwiejsze do oceny przez jurorów.

Technika barwienia jaj też się zmienia, dziś mamy dostępne różnego rodzaju barwniki, ale zdaniem etnografa warto korzystać z metod naturalnych przede wszystkim gotowania jaj w łupinach cebuli.
Bogdan Jasiński 01
Bogdan Jasiński 02

Wiadomości z regionu

2024-08-04, godz. 16:08 Mimo deszczu artyści wyszli w miasto i zachwycają podczas festiwalu "Open Opole" Mimo deszczowej aury mieszkańcy stolicy regionu bawią się na Festiwalu Zdarzeń Artystycznych 'Open Opole'. Dużą popularnością cieszą się żywe rzeźby… » więcej 2024-08-04, godz. 15:33 Wypadek na DK39 z udziałem motocyklisty. Dwie osoby poszkodowane Utrudnienia w ruchu na drodze krajowej nr 39 w miejscowości Igłowice. Przed godziną 15:00 doszło do wypadku drogowego z udziałem motocyklisty. » więcej 2024-08-04, godz. 15:00 Będzie zmiana systemu płatności przed szpitalem w Oleśnie Zmieni się system płatności za parking przy oleskim szpitalu powiatowym. Z początkiem sierpnia wygasła umowa Zespołu Opieki Zdrowotnej z firmą obsługującą… » więcej 2024-08-04, godz. 14:20 Motocykliści opanowali Górę św. Anny. Doroczna pielgrzymka przyciągnęła tłumy [ZDJĘCIA] Ponad 5 tysięcy motocyklistów zjechało na Górę św. Anny, by wziąć udział w XXII pielgrzymce miłośników głośnych jednośladów. W Grocie Lurdzkiej… » więcej 2024-08-04, godz. 14:00 Sprzedają lemoniadę lub ziemniaki. Dzieciaki w wakacje nie tylko odpoczywają Zbierają na wakacje, albo na drobne przyjemności. Dzieci latem coraz częściej garną się do oszczędzania. W końcu nic tak nie uczy przedsiębiorczości… » więcej 2024-08-04, godz. 13:10 Pielgrzymka na Jasną Górę. Do udziału zaprasza biskup opolski Andrzej Czaja Przed nami 48. Piesza Pielgrzymka Opolska na Jasną Górę. Tegoroczne hasło brzmi: „Uczestniczę we wspólnocie Kościoła”. Wierni wyruszą w drogę w… » więcej 2024-08-04, godz. 13:00 Odbudowa pałacu w Kopicach. Postęp prac jest duży i widoczny Trwa odbudowa pałacu w Kopicach. Obecny właściciel prowadzi intensywne prace, które polegają na odtworzeniu stropów. Równocześnie prowadzone są roboty… » więcej 2024-08-04, godz. 10:35 Urząd gminy w Chrząstowicach do przebudowy. Inwestycja za prawie 10 mln Jest szansa, że już niedługo urząd gminy w Chrząstowicach zmieni się nie do poznania. Samorząd chce przeprowadzić kompleksową modernizację budynku i… » więcej 2024-08-04, godz. 09:15 Burze na Opolszczyźnie. Jest ostrzeżenie IMGW IMGW we Wrocławiu wydał ostrzeżenie przed burzami dla województwa opolskiego. » więcej 2024-08-04, godz. 08:00 Dar życia popłynie dla potrzebujących. ''Motoserce'' w Kędzierzynie-Koźlu Będą się bawić i zbierać krew dla najmłodszych osób, które ucierpiały w wypadkach drogowych. Na rynku w Koźlu w samo południe rusza dziś (04.08) 16… » więcej
36373839404142
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »