Radio Opole » Wiadomości z regionu
2017-04-15, 11:00 Autor: Jacek Rudnik

Etnograf o symbolice jajka i sztuce kroszonkarskiej. Tradycja ma się dobrze

W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
Bogdan Jasiński © (fot. Marek Świercz / AFRO)
Bogdan Jasiński © (fot. Marek Świercz / AFRO)
- Jajko towarzyszy człowiekowi od narodzin, jest symbolem życia, symbolem zmartwychwstania - powiedział w porannej rozmowie "W cztery oczy" Bogdan Jasiński z Działu Kultury Materialnej i Folkloru Muzeum Wsi Opolskiej. Od wieków nasi przodkowie czcili to jajo jako symbol odrodzenia i nowego życia, a do barwienia jaj w Wielkanoc najczęściej stosowano kolor czerwony.
- Kiedyś używano barwników typowo naturalnych, takich jak ochra, bo i symbol śmierci, i symbol życia, czyli krew w tym przypadku była bardzo istotna , a z czasem zaczęto ten kolor uzyskiwany dzięki ochrze zamieniać na inne barwniki naturalne - przypomniał na naszej antenie etnograf z Muzeum Wsi Opolskiej.

Coraz bardziej popularne stawało się barwienie jaj poprzez gotowanie ich w łupinach cebuli, co jest stosowane także dziś.

Ważne znaczenie symboliczne ma też zdobienie wielkanocnych jaj w różnego rodzaju wzory.

- Kiedyś najczęściej stosowane wzorki były związane z kultem solarnym - przypomniał Jasiński. - Słońce i były to na przykład różnego rodzaju rozetki, były to tzw. raczki, wiatraczki też wykonywano na tych kroszonkach pierwotnie, a wić roślinna pojawia się z czasem, ale ona też jest symbolem życia, odrodzenia. - Roślina przecież na wiosnę się odradza - dodał.

Pierwsze kroszonki pojawiły się pod koniec XIX wieku, a zdobienia wykonywano, wykorzystując odpowiednio ukształtowane złamane brzytwy i taka metoda przetrwała nawet do lat 70.

W tamtym czasie pojawiły się też pierwsze konkursy kroszonkarskie, co sprzyjało konkurencji , ale także znacznemu rozwojowi sztuki kroszonkarskiej.

Pochodzący z Gogolina Jerzy Lipka opracował specjalny nożyk do skrobania jaj wielkanocnych, co umożliwiało wydrapywanie na skorupkach bardzo skomplikowanych wzorów.

W latach 80. i 90. - zauważył Bogdan Jasiński - rozwijało się już bardzo misterne, szczegółowe wzornictwo, co trwało do końca lat 90. XX wieku.

Ostatnio jednak w kroszonkarstwie wracają wzory mniej skomplikowane, które są lepiej widoczne i łatwiejsze do oceny przez jurorów.

Technika barwienia jaj też się zmienia, dziś mamy dostępne różnego rodzaju barwniki, ale zdaniem etnografa warto korzystać z metod naturalnych przede wszystkim gotowania jaj w łupinach cebuli.
Bogdan Jasiński 01
Bogdan Jasiński 02

Wiadomości z regionu

2024-05-26, godz. 09:10 Burze na Opolszczyźnie. Jest ostrzeżenie synoptyków oraz alert RCB Kolejne ostrzeżenie przed burzami na Opolszczyźnie. IMGW we Wrocławiu ostrzega mieszkańców wszystkich powiatów w województwie opolskim o niebezpiecznych… » więcej 2024-05-26, godz. 09:00 Turyści zachwyceni kwitnącym ogrodem dendrologicznym w Lipnie Końcówka maja to jeden z najlepszych momentów na odwiedzenie arboretum w Lipnie obok Niemodlina. Obecnie w ogrodzie dendrologicznym kwitną azalie, różaneczniki… » więcej 2024-05-26, godz. 07:30 Dzisiaj Dzień Matki. Opolskie przedszkolaki ze specjalnymi życzeniami Przygotowują śniadania, dbają o nas, kiedy jesteśmy chorzy, a kiedy trzeba to zaplotą warkocza czy zagrają w piłkę. Mowa oczywiście o mamach, które dziś… » więcej 2024-05-25, godz. 23:18 Zderzenie osobówki z motocyklistą koło Zimnic Małych Do tego zdarzenia doszło w rejonie remontowanego odcinka drogi krajowej nr 45, w miejscu, gdzie droga jest zwężona. » więcej 2024-05-25, godz. 20:30 Życzliwość i wesoła atmosfera w Betanii. "Przez pikniki odczarowujemy mity o hospicjum" 'Hospicjum nie musi kojarzyć się wyłącznie z ostatnim etapem życia'. Takie było przesłanie dzisiejszego (25.05) 'Pikniku dla Betanii' w siedzibie Stowarzyszenia… » więcej 2024-05-25, godz. 17:45 Są najlepszymi policjantami drogówki w opolskim garnizonie i pojadą na konkurs krajowy Z sześcioma konkurencjami mierzyli się kandydaci do tytułu najlepszego 'Policjanta Ruchu Drogowego' w województwie opolskim. Wygrał sierżant sztabowy Michał… » więcej 2024-05-25, godz. 15:27 Burze w regionie. Są pierwsze interwencje strażaków w Nysie, Grodkowie i Wierzbniku Pojawiające się na Opolszczyźnie komórki burzowe dały się już we znaki mieszkańcom Nysy, Grodkowa i Wierzbnika, gdzie wystąpiły podtopienia niżej położonych… » więcej 2024-05-25, godz. 13:30 Młodzi wędkarze rywalizują w Opolu. "U nas wędkarstwo jest od pokoleń w rodzinie" 180 młodych wędkarek i wędkarzy rywalizowało od rana nad Kanałem Ulgi w Opolu z okazji 70-lecia Okręgu Polskiego Związku Wędkarskiego w Opolu. » więcej 2024-05-25, godz. 13:20 Integracji nigdy dość. Tłumy na festynie w szkole im. Polskich Olimpijczyków Konkurencje i gry sportowe, zumba, loteria fantowa, pokaz pierwszej pomocy, dmuchańce i smakołyki. Tak wyglądał 23. Festyn Olimpijski w Publicznej Szkole Podstawowej… » więcej 2024-05-25, godz. 10:30 Jednodniowe remonty na opolskim odcinku autostrady A4. "To złożony proces technologiczny" Jeden dzień prac wystarczy na kilkaset metrów drogi. Tyle trwają zazwyczaj cząstkowe remonty prowadzone na opolskim odcinku autostrady A4. » więcej
10111213141516
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »