Radio Opole » Wiadomości z regionu
2017-04-15, 11:00 Autor: Jacek Rudnik

Etnograf o symbolice jajka i sztuce kroszonkarskiej. Tradycja ma się dobrze

W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
Bogdan Jasiński © (fot. Marek Świercz / AFRO)
Bogdan Jasiński © (fot. Marek Świercz / AFRO)
- Jajko towarzyszy człowiekowi od narodzin, jest symbolem życia, symbolem zmartwychwstania - powiedział w porannej rozmowie "W cztery oczy" Bogdan Jasiński z Działu Kultury Materialnej i Folkloru Muzeum Wsi Opolskiej. Od wieków nasi przodkowie czcili to jajo jako symbol odrodzenia i nowego życia, a do barwienia jaj w Wielkanoc najczęściej stosowano kolor czerwony.
- Kiedyś używano barwników typowo naturalnych, takich jak ochra, bo i symbol śmierci, i symbol życia, czyli krew w tym przypadku była bardzo istotna , a z czasem zaczęto ten kolor uzyskiwany dzięki ochrze zamieniać na inne barwniki naturalne - przypomniał na naszej antenie etnograf z Muzeum Wsi Opolskiej.

Coraz bardziej popularne stawało się barwienie jaj poprzez gotowanie ich w łupinach cebuli, co jest stosowane także dziś.

Ważne znaczenie symboliczne ma też zdobienie wielkanocnych jaj w różnego rodzaju wzory.

- Kiedyś najczęściej stosowane wzorki były związane z kultem solarnym - przypomniał Jasiński. - Słońce i były to na przykład różnego rodzaju rozetki, były to tzw. raczki, wiatraczki też wykonywano na tych kroszonkach pierwotnie, a wić roślinna pojawia się z czasem, ale ona też jest symbolem życia, odrodzenia. - Roślina przecież na wiosnę się odradza - dodał.

Pierwsze kroszonki pojawiły się pod koniec XIX wieku, a zdobienia wykonywano, wykorzystując odpowiednio ukształtowane złamane brzytwy i taka metoda przetrwała nawet do lat 70.

W tamtym czasie pojawiły się też pierwsze konkursy kroszonkarskie, co sprzyjało konkurencji , ale także znacznemu rozwojowi sztuki kroszonkarskiej.

Pochodzący z Gogolina Jerzy Lipka opracował specjalny nożyk do skrobania jaj wielkanocnych, co umożliwiało wydrapywanie na skorupkach bardzo skomplikowanych wzorów.

W latach 80. i 90. - zauważył Bogdan Jasiński - rozwijało się już bardzo misterne, szczegółowe wzornictwo, co trwało do końca lat 90. XX wieku.

Ostatnio jednak w kroszonkarstwie wracają wzory mniej skomplikowane, które są lepiej widoczne i łatwiejsze do oceny przez jurorów.

Technika barwienia jaj też się zmienia, dziś mamy dostępne różnego rodzaju barwniki, ale zdaniem etnografa warto korzystać z metod naturalnych przede wszystkim gotowania jaj w łupinach cebuli.
Bogdan Jasiński 01
Bogdan Jasiński 02

Wiadomości z regionu

2024-05-12, godz. 12:00 Urlop ojcowski popularny w województwie opolskim Urlop ojcowski popularny wśród mieszkańców Opolszczyzny. - W ubiegłym roku z tej formy opieki nad dzieckiem skorzystało w regionie 999 ojców, natomiast… » więcej 2024-05-12, godz. 10:00 Problem z badaniami mammograficznymi dla kobiet z obciążeniem w rodzinie Pacjentki, które od wielu lat, ze względu na obciążenie rakiem piersi w najbliższej rodzinie, miały prawo wykonywać bezpłatne badania mammograficzne co… » więcej 2024-05-12, godz. 09:30 Wybuch pieca węglowego w miejscowości Lichynia. Dwie osoby ranne Do zdarzenia doszło dzisiaj (12.05) po godzinie 8:00 w jednym z pomieszczeń znajdujących się w budynku tamtejszej Ochotniczej Straży Pożarnej. » więcej 2024-05-12, godz. 09:30 Będą utrudnienia w ruchu na Jagiellonów. W poniedziałek ruszy remont nawierzchni W poniedziałek (13.05) ruszy remont nawierzchni na ul. Jagiellonów w Opolu. Nowy asfalt pojawi się na odcinku około 400 metrów, od skrzyżowania z ul. Kowalczyków… » więcej 2024-05-12, godz. 07:40 Każdy może poczuć się jak rycerz lub dama. Drugi dzień turnieju w średniowiecznym grodzie Wczoraj rycerze i damy, dzisiaj turyści oraz amatorzy średniowiecznych klimatów. Organizatorzy Międzynarodowego Turnieju Rycerskiego w Biskupicach obok Byczyny… » więcej 2024-05-11, godz. 21:33 Groźny wypadek motocyklisty w pow. namysłowskim. 28-latek zabrany śmigłowcem LPR do szpitala Do wypadku doszło dziś (11.05) przed godziną 19:00. Jak informują strażacy 28-letni mężczyzna kierujący motocyklem w miejscowości Żaba zderzył się… » więcej 2024-05-11, godz. 21:25 Gwardia Opole pożegnała kapitana. Numer "18" został zastrzeżony i zawisnął pod kopułą Stegu Areny [ZDJĘCIA] 10 lat, 306 meczów w niebiesko-biało-czerwonych barwach, awans do najwyższej klasy rozgrywkowej, brązowy medal mistrzostw Polski, występy w europejskich pucharach… » więcej 2024-05-11, godz. 19:59 Wehikuł czasu. Do grodu w Biskupicach przyjechali rycerze na międzynarodowy turniej Rycerze w towarzystwie dam znów opanowali drewniany gród średniowieczny w Biskupicach obok Byczyny. Do jutra (12.05) potrwa tam kolejna edycja Międzynarodowego… » więcej 2024-05-11, godz. 19:04 Zwykle widziany na niebie, dziś można było go nawet dotknąć. Dzień otwarty bazy LPR Tajniki pracy zespołu Lotniczego Pogotowia Ratunkowego można było dziś (11.05) poznać w bazie LPR zlokalizowanej w Polskiej Nowej Wsi. Była m.in. okazja… » więcej 2024-05-11, godz. 18:30 Pomaszerowali 11 kilometrów wokół jeziora, żeby zwrócić uwagę na zdrowie psychiczne dzieci Około 70 osób wzięło udział rano w II Opolskim Marszu Mocy wokół Jeziora Średniego w Turawie. To ogólnopolska inicjatywa Fundacji Marka Kamińskiego… » więcej
78910111213
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »