Radio Opole » O polskość Śląska Opolskiego » Posłuchaj cyklu » O polskość Śląska Opolskiego 29.10.2022
2022-10-29, 08:00 Autor: Wiktor Krzewicki

O polskość Śląska Opolskiego 29.10.2022

[Fot.Główny szpital powstańczy w I Liceum Ogólnokształcącym im.T.Kościuszki w Mysłowicach.Źródło:Muzeum Miasta Mysłowice]
[Fot.Główny szpital powstańczy w I Liceum Ogólnokształcącym im.T.Kościuszki w Mysłowicach.Źródło:Muzeum Miasta Mysłowice]
Niewątpliwie ważną rolę w powstaniach śląskich odgrywała służba zdrowia. Jednak lekarze, sanitariuszki i sanitariusze z czasów powstań wciąż pozostają w cieniu śląskich insurekcji.
Właśnie dzisiaj mija 140 lat od czasu urodzin Wilhelma Janiczka lekarza powstańczego. W czasach III powstania śląskiego był naczelnym lekarzem pułku Karola Gajdzika. Pułk został sformowany w Królewskiej Hucie.

Warto też przypomnieć innego zasłużonego w czasie powstań śląskich lekarza dr Jana Szczęsnego Adamiaka. Jan Szczęsny Adamiak w czasie II powstania śląskiego najpierw był sanitariuszem w Grupach ”Wschód” I “Środek”.

W 1921 roku jako komendant jednego z pociągów ewakuacyjnych pomagał rannym i schorowanym powstańcom. Pracował także jako lekarz żandarmerii polowej. A po wyjeździe do Lwowa opiekował się grupą uchodźców z Opolszczyzny. W czasie okupacji więziony przez Niemców .Po zakończeniu II wojny trafił do Wrocławia , gdzie pracował również jako lekarz .

Drugim zupełnie zapomnianym człowiekiem, który organizował opiekę medyczną w czasie powstań śląskich był dr Maksymilian Wilimowski. Zaraz po zakończeniu I wojny wstąpił do Wojska Polskiego w Wielkopolsce. Potem pojawił się na Śląsku , gdzie się przecież urodził.

W czasie powstań opiekował sie uchodźcami po zakończeniu I powstania śląskiego. W czasie kiedy Ślązacy walczyli o niepodległość pracował w Polskim Komisariacie Plebiscytowym.

Natomiast w III powstaniu śląskim został doradcą medycznym szefa sanitarnego wojsk powstańczych. Przez jakiś czas był też szefem szpitala powstańczego w Mysłowicach. Następnie w międzywojniu kierował szpitalami w Katowicach.

Przy okazji warto też przywołać sylwetkę sanitariuszki, ale również łączniczki powstańczej Anny Benisz. Jeszcze przed wybuchem pierwszego powstania śląskiego działała w Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Ślaska. W czasie powstań kierowała też Delegaturą Polskiego Czerwonego Krzyża Towarzystwa “Caritas” na terenie powiatu pszczyńskiego.

W okresie międzywojennym była radną i reprezentowała powiat pszczyński na Zjeździe Dzielnicowym w Poznaniu. W 1920 roku założyła Towarzystwo Polek oraz działała aktywnie w Towarzystwie Gimnastycznym “Sokół”.

Delegatem na Sejm Dzielnicowy był też niezwykły lekarz dr medycyny Andrzej Mielęcki, który zginął zamordowany przez niemieckie bojówki 17 sierpnia 1920 roku . Jego śmierć przyśpieszyła wybuch II powstania śląskiego.

Dr Mielęcki był współzałożycielem i członkiem wielu polskich towarzystw na terenie Katowic. Działał w zarządzie Towarzystwa dla Szerzenia Elementarzy Polskich na Górnym Śląsku. Doktor był też współzałożycielem, a potem nawet przewodniczącym Towarzystwa Lekarzy Polaków na Górnym Śląsku, które broniło interesów lekarzy polskich.

Działał w Komitecie Wykładów Ludowych im. Adama Mickiewicza i Towarzystwie Czytelni Ludowych. W roku odzyskania przez Polskę niepodległości wchodził w skład Powiatowej Rady Ludowej w Katowicach. W 1919 kierował także konspiracyjnymi kursami sanitarnymi w Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska i sprowadzał broń z Polski na Górny Śląsk. Był też członkiem Polskiego Komitetu Plebiscytowego w Katowicach.

Dla uczczenia pamięci doktora Andrzeja Mielęckiego w 1920 utworzono fundację jego imienia. Z zebranych pieniędzy nadesłanych z całej Polski otwarto Sierociniec imienia dra Andrzeja Mielęckiego w Katowicach. Już po II wojnie jego imieniem nazwano kilka śląskich szpitali.
O polskość Śląska Opolskiego 29.10.2022

Zobacz także

2022-03-26, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 26.03.2022 W poniedziałek minie 125 lat od powstania Banku Ludowego w Opolu. 90 lat temu szyld Banku Ludowego został uszkodzony po ataku niemieckiej bojówki. Niemcom nie… » więcej 2022-03-19, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 19.03.2022 Prasa polska na Śląsku przez cały okres międzywojenny była ważnym czynnikiem podtrzymywania polskości. Szczególnie odnosiło się to do gazet, czasopism… » więcej 2022-03-12, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 12.03.2022 Wśród najprężniej działających organizacji na Górnym Śląsku było Towarzystwo -Gimnastyczne”Sokół. Już na początku dwudziestego wieku działacze… » więcej 2022-03-05, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 05.03.2022 84 lata temu 6 marca 1938 roku rozpoczynał się Kongres Polaków w Niemczech. Największa sali widowiskowa w Berlinie wypełniła się po brzegi. » więcej 2022-02-26, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego.26.02.2022 Kiedy jedni mieszkańcy Śląska Opolskiego emigrowali ze względów politycznych, ale także za chlebem, inni organizowali się, zakładali stowarzyszenia i towarzystwa… » więcej 2022-02-05, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 05.02.2022 Pod koniec XIX wieku i na początku XX zaczęła się emigracja ludności z wiejskich powiatów Opolszczyzny, Przemysł górnośląski nie był w stanie wchłonąć… » więcej 2022-01-29, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 29.01.2022 Wielu duchownych angażowało się w walkę na rzecz polskości Śląska jeszcze przed odzyskaniem przez Polskę niepodległości w 1918 roku. Jednym z nich był… » więcej 2022-01-22, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 22.01.2022 Zaraz po rozpoczęciu II wojny światowej działalność Związku Polaków w Niemczech została uznana przez władze hitlerowskie za nielegalną. » więcej 2022-01-15, godz. 12:00 O polskość Śląska Opolskiego 15.01.2022 Za kilka dni minie 159 rocznica wybuchu powstania styczniowego w którym także zaangażowali się Ślązacy. Do Mysłowic położonych na granicy Rosji, Prus… » więcej 2022-01-08, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 08.01.2022 Podczas II wojny światowej, także na Śląsku ważną rolę odgrywały dziewczęta i kobiety. Wśród nich te zaangażowane w działalność Armii Krajowej i… » więcej
34567
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »