Radio Opole » O polskość Śląska Opolskiego » Posłuchaj cyklu » O polskość Śląska Opolskiego 23.10.2021
2021-10-25, 17:00 Autor: Wiktor Krzewicki

O polskość Śląska Opolskiego 23.10.2021

Fot.Partyzanci, Żródlo:SPAK, oddział Gliwice
Fot.Partyzanci, Żródlo:SPAK, oddział Gliwice
Represje wobec Polaków z Górnego Śląska ograniczyły ich działalność konspiracyjną, ale jej nie zatrzymały. Walka z okupantem niemieckim była dalej kontynuowana.
Jeszcze w październiku 1939 roku w czasie pobytu w Krakowie gen Szymon Karaszewicz -Tokarzewski, ten sam który tworzył Służbę Zwycięstwu Polski utworzył komendę okręgu krakowskiego SZP .W jej ramach powstały dwa podookręgi zagłębiowski i śląski.

Komendantem pierwszego został późniejszy gen. Henryk Kowalówka ps.”Skała”. Natomiast obowiązki komendanta podokręgu Śląskiego miał sprawować Józef Korol ps. “Starosta”
Generał starał się , aby organizacja rozwijała się przede wszystkim jako struktura wojskowa. Jednym z pierwszych kontaktów jakie nawiązał Kowalówka było sprowadzenie na Śląsk komendantki Przysposobienia Wojskowego, cichociemnej Elżbiety Zawackiej, która dotarła tam w listopadzie 1939 roku. Pod pseudonimem “Zelma” zorganizowała siatkę konspiracyjną kobiet na Śląsku.

Jako cichociemna pojawiła się na Śląsku jeszcze raz trzy lata później. Miałą wtedy zorganizować sztab Wojskowej Służby Kobiet w Śląskim okręgu AK.
W styczniu 1942 roku powrócił na Śląsk także ppłk Henryk Kowalówka ps. Topola i na krótko objął dowództwo .

Zagrożony aresztowaniem przez Gestapo przekazał komendę Okręgu Śląskiego majorowi Józefowi Słaboszewskimu. Jak się miało okazać przeczuwał inwigilację podziemnych struktur przez Niemców. Trzy miesiące później doszło do masowych aresztowań wśród Akowców na Śląsku.

Dwa lata wcześniej w czerwcu 1940 roku teren Okręgu Śląskiego Polskich Sił Zbrojnych, a potem Związku Walki Zbrojnej podzielono na inspektoraty. Właśnie wtedy powstał Inspektorat Nadodrzański zwany też Opolskim. Został on utworzony w tej części Górnego Śląska, która w okresie międzywojennym nie należała do Polski. Inspektorat przyjął kryptonim „Skorpion”.

W ramach Inspektoratu Opolskiego miały funkcjonować 4 obwody: Kluczbork, Opole, Nysa i Koźle. Z Inspektoratu została wyłączona Ziemia Raciborska, która weszła w skład Inspektoratu Rybnickiego.

Ostatecznie jednak nie udało się uruchomić tych czterech obwodów, utworzono tylko dwa .W skład pierwszego weszły tereny rolnicze, a drugi przemysłowy objął miasta : Gliwice, Zabrze i Bytom.

Jednak te dwa też nie działały długo Niemcy odkryli siatkę konspiracyjną działająca na terenie dzisiejszego województwa opolskiego. Jej przywódca Leon Powolny działacz Związku Polaków w Niemczech został zgilotynowany jesienią 1944. A w wyniku przeprowadzonych wcześniej aresztowań w ręce Gestapo wpadło kilkudziesięciu Akowców co spowodowało ostateczne rozbicie Inspektoratu Armii Krajowej pod ps. ”Skorpion”.

Klęskę „Skorpiona” pogłębiał jeszcze fakt zagarnięcia przez gestapo archiwów organizacyjnych, przechwycenia szyfrów, zdekonspirowania „skrzynek” i dróg kurierskich. W tej sytuacji inspektorat nie mógł dłużej istnieć i Komenda Główna AK postanowiła z niego zrezygnować. Obwody wchodzące w skład organizacji po likwidacji “Skorpiona” zostały włączone do Inspektoratu Katowickiego,

Zobacz także

2022-01-06, godz. 10:00 O polskość Śląska Opolskiego 06.01.2022 W czasie okupacji niemieckiej życie kulturalne zeszło do podziemia. Jednak tam wciąż rozwijała się polska kultura. Przetrwały polskie pieśni patriotyczne… » więcej 2022-01-01, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 01.01.2022 W tym roku obchodzimy 100 rocznicę utworzenia Związku Polaków w Niemczech. Kiedy po podziale Górnego Śląska pojawiły się problemy związane z funkcjonowaniem… » więcej 2021-12-18, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 18.12.2021 Czas okupacji na Śląsku to także walka zbrojna poszczególnych oddziałów partyzanckich. Stanowiła odpowiedź na masowy terror i represje ze strony Niemiec… » więcej 2021-12-11, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 11.12.2021 Dzisiaj, kiedy wspominamy Ślązaków zaangażowanych w walkę o niepodległość nie możemy zapomnieć o braciach Pawle i Janie Brandysach, polskich kapłanach… » więcej 2021-12-04, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 04.12.2021 W czasie okupacji niemieckiej Okręg Śląski Armii Krajowej koncentrował się na działalności wywiadowczej. Jednak nie mniej ważną działalnością były… » więcej 2021-11-27, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 27.11.2021 Jednym z najbardziej zaangażowanych środowisk w walkę z Niemcami stali się od samego początku II wojny harcerze. Do walki stanęli już w pierwszych dniach… » więcej 2021-11-20, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 20.11.2021 Wśród Polaków walczących w czasie okupacji niemieckiej o polski Śląsk byli też księża. Właśnie dzisiaj (20.11.2021) w katowickiej katedrze odbędą… » więcej 2021-11-13, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 13.11.2021 W czasie pierwszej wojny światowej polscy ślązacy walczyli w różnych armiach i po różnych stronach tego największego na początku XX wieku konfliktu. » więcej 2021-11-06, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 06.11.2021 W czasie drugiej wojny światowej na Śląsku życie kulturalne przeszło do podziemia. Śląscy pisarze i naukowcy swoją działalność kontynuowali w Krakowie… » więcej 2021-10-30, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 30.10.2021 W czasie II wojny Polacy, którzy trafili do niemieckiej części Śląska zaczęli organizować tam konspirację. Do działania włączyli się Akowcy z różnych… » więcej
45678
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »