Radio Opole » O polskość Śląska Opolskiego » Posłuchaj cyklu » O polskość Śląska Opolskiego 23.10.2021
2021-10-25, 17:00 Autor: Wiktor Krzewicki

O polskość Śląska Opolskiego 23.10.2021

Fot.Partyzanci, Żródlo:SPAK, oddział Gliwice
Fot.Partyzanci, Żródlo:SPAK, oddział Gliwice
Represje wobec Polaków z Górnego Śląska ograniczyły ich działalność konspiracyjną, ale jej nie zatrzymały. Walka z okupantem niemieckim była dalej kontynuowana.
Jeszcze w październiku 1939 roku w czasie pobytu w Krakowie gen Szymon Karaszewicz -Tokarzewski, ten sam który tworzył Służbę Zwycięstwu Polski utworzył komendę okręgu krakowskiego SZP .W jej ramach powstały dwa podookręgi zagłębiowski i śląski.

Komendantem pierwszego został późniejszy gen. Henryk Kowalówka ps.”Skała”. Natomiast obowiązki komendanta podokręgu Śląskiego miał sprawować Józef Korol ps. “Starosta”
Generał starał się , aby organizacja rozwijała się przede wszystkim jako struktura wojskowa. Jednym z pierwszych kontaktów jakie nawiązał Kowalówka było sprowadzenie na Śląsk komendantki Przysposobienia Wojskowego, cichociemnej Elżbiety Zawackiej, która dotarła tam w listopadzie 1939 roku. Pod pseudonimem “Zelma” zorganizowała siatkę konspiracyjną kobiet na Śląsku.

Jako cichociemna pojawiła się na Śląsku jeszcze raz trzy lata później. Miałą wtedy zorganizować sztab Wojskowej Służby Kobiet w Śląskim okręgu AK.
W styczniu 1942 roku powrócił na Śląsk także ppłk Henryk Kowalówka ps. Topola i na krótko objął dowództwo .

Zagrożony aresztowaniem przez Gestapo przekazał komendę Okręgu Śląskiego majorowi Józefowi Słaboszewskimu. Jak się miało okazać przeczuwał inwigilację podziemnych struktur przez Niemców. Trzy miesiące później doszło do masowych aresztowań wśród Akowców na Śląsku.

Dwa lata wcześniej w czerwcu 1940 roku teren Okręgu Śląskiego Polskich Sił Zbrojnych, a potem Związku Walki Zbrojnej podzielono na inspektoraty. Właśnie wtedy powstał Inspektorat Nadodrzański zwany też Opolskim. Został on utworzony w tej części Górnego Śląska, która w okresie międzywojennym nie należała do Polski. Inspektorat przyjął kryptonim „Skorpion”.

W ramach Inspektoratu Opolskiego miały funkcjonować 4 obwody: Kluczbork, Opole, Nysa i Koźle. Z Inspektoratu została wyłączona Ziemia Raciborska, która weszła w skład Inspektoratu Rybnickiego.

Ostatecznie jednak nie udało się uruchomić tych czterech obwodów, utworzono tylko dwa .W skład pierwszego weszły tereny rolnicze, a drugi przemysłowy objął miasta : Gliwice, Zabrze i Bytom.

Jednak te dwa też nie działały długo Niemcy odkryli siatkę konspiracyjną działająca na terenie dzisiejszego województwa opolskiego. Jej przywódca Leon Powolny działacz Związku Polaków w Niemczech został zgilotynowany jesienią 1944. A w wyniku przeprowadzonych wcześniej aresztowań w ręce Gestapo wpadło kilkudziesięciu Akowców co spowodowało ostateczne rozbicie Inspektoratu Armii Krajowej pod ps. ”Skorpion”.

Klęskę „Skorpiona” pogłębiał jeszcze fakt zagarnięcia przez gestapo archiwów organizacyjnych, przechwycenia szyfrów, zdekonspirowania „skrzynek” i dróg kurierskich. W tej sytuacji inspektorat nie mógł dłużej istnieć i Komenda Główna AK postanowiła z niego zrezygnować. Obwody wchodzące w skład organizacji po likwidacji “Skorpiona” zostały włączone do Inspektoratu Katowickiego,

Zobacz także

2022-12-31, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 31.12.2022 Na Śląsku obudzoną już w połowie XIX w. świadomość narodową wśród Polaków umacniały wydawnictwa kościelne i narodowe. » więcej 2022-12-24, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 24.12.2022 Na przełomie XIX i XX w. na Śląsku, także tym opolskim, w atmosferze strajków i protestów rozwijały się katolickie organizacje robotników . » więcej 2022-12-17, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 17.12.2022 100 lat temu poza Związkiem Polaków w Niemczech coraz większe znaczenie odgrywał Związek Harcerstwa Polskiego. Ruch harcerski na emigracji w Berlinie rozpoczął… » więcej 2022-12-10, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 10.12.2022 W utrzymaniu i rozwijaniu polskości na Śląsku także tym opolskim ważną rolę odegrali zapomniani dzisiaj księża. Jeszcze przed pierwszą wojną światową… » więcej 2022-12-03, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 03.12.2022 Wśród walczących o polski Śląsk było wielu kapłanów, niektórzy z nich tak jak ks Jan Brandys pozostają wciąż niedocenieni i zapomniani. » więcej 2022-11-26, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 26.11.2022 W okresie międzywojennym jedną z ważniejszych organizacji , które działały w obronie polskiego Śląska był funkcjonujący w latach 30-tych Polski Związek… » więcej 2022-11-19, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 19.11.2022 Mija właśnie 104 rocznica ogłoszenia przez Józefa Piłsudskiego notyfikacji państwa polskiego. Tym który wysłał depeszę notyfikującą naszą niepodległość… » więcej 2022-11-12, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 12.11.2022 W listopadzie 1918 sytuacja na Górnym Śląsku stała się napięta. Wskutek szykan niemieckich nastąpiła radykalizacja nastrojów społecznych i narodowych… » więcej 2022-11-11, godz. 10:00 O polskość Śląska Opolskiego 11.11.22 Mija właśnie 100 lat od czasu, kiedy papież Pius XI mianował administratorem apostolskim polskiej części Śląska ks. Augusta Hlonda późniejszego kardynała… » więcej 2022-11-05, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 05.11.2022 Wśród walczących o polski Śląsk, byli działacze związani z Opolszczyzną , którzy w czasie wojny zginęli w niemieckich obozach koncentracyjnych. Przyjrzyjmy… » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »