Radio Opole » O polskość Śląska Opolskiego » Posłuchaj cyklu » O polskość Śląska Opolskiego 23.10.2021
2021-10-25, 17:00 Autor: Wiktor Krzewicki

O polskość Śląska Opolskiego 23.10.2021

Fot.Partyzanci, Żródlo:SPAK, oddział Gliwice
Fot.Partyzanci, Żródlo:SPAK, oddział Gliwice
Represje wobec Polaków z Górnego Śląska ograniczyły ich działalność konspiracyjną, ale jej nie zatrzymały. Walka z okupantem niemieckim była dalej kontynuowana.
Jeszcze w październiku 1939 roku w czasie pobytu w Krakowie gen Szymon Karaszewicz -Tokarzewski, ten sam który tworzył Służbę Zwycięstwu Polski utworzył komendę okręgu krakowskiego SZP .W jej ramach powstały dwa podookręgi zagłębiowski i śląski.

Komendantem pierwszego został późniejszy gen. Henryk Kowalówka ps.”Skała”. Natomiast obowiązki komendanta podokręgu Śląskiego miał sprawować Józef Korol ps. “Starosta”
Generał starał się , aby organizacja rozwijała się przede wszystkim jako struktura wojskowa. Jednym z pierwszych kontaktów jakie nawiązał Kowalówka było sprowadzenie na Śląsk komendantki Przysposobienia Wojskowego, cichociemnej Elżbiety Zawackiej, która dotarła tam w listopadzie 1939 roku. Pod pseudonimem “Zelma” zorganizowała siatkę konspiracyjną kobiet na Śląsku.

Jako cichociemna pojawiła się na Śląsku jeszcze raz trzy lata później. Miałą wtedy zorganizować sztab Wojskowej Służby Kobiet w Śląskim okręgu AK.
W styczniu 1942 roku powrócił na Śląsk także ppłk Henryk Kowalówka ps. Topola i na krótko objął dowództwo .

Zagrożony aresztowaniem przez Gestapo przekazał komendę Okręgu Śląskiego majorowi Józefowi Słaboszewskimu. Jak się miało okazać przeczuwał inwigilację podziemnych struktur przez Niemców. Trzy miesiące później doszło do masowych aresztowań wśród Akowców na Śląsku.

Dwa lata wcześniej w czerwcu 1940 roku teren Okręgu Śląskiego Polskich Sił Zbrojnych, a potem Związku Walki Zbrojnej podzielono na inspektoraty. Właśnie wtedy powstał Inspektorat Nadodrzański zwany też Opolskim. Został on utworzony w tej części Górnego Śląska, która w okresie międzywojennym nie należała do Polski. Inspektorat przyjął kryptonim „Skorpion”.

W ramach Inspektoratu Opolskiego miały funkcjonować 4 obwody: Kluczbork, Opole, Nysa i Koźle. Z Inspektoratu została wyłączona Ziemia Raciborska, która weszła w skład Inspektoratu Rybnickiego.

Ostatecznie jednak nie udało się uruchomić tych czterech obwodów, utworzono tylko dwa .W skład pierwszego weszły tereny rolnicze, a drugi przemysłowy objął miasta : Gliwice, Zabrze i Bytom.

Jednak te dwa też nie działały długo Niemcy odkryli siatkę konspiracyjną działająca na terenie dzisiejszego województwa opolskiego. Jej przywódca Leon Powolny działacz Związku Polaków w Niemczech został zgilotynowany jesienią 1944. A w wyniku przeprowadzonych wcześniej aresztowań w ręce Gestapo wpadło kilkudziesięciu Akowców co spowodowało ostateczne rozbicie Inspektoratu Armii Krajowej pod ps. ”Skorpion”.

Klęskę „Skorpiona” pogłębiał jeszcze fakt zagarnięcia przez gestapo archiwów organizacyjnych, przechwycenia szyfrów, zdekonspirowania „skrzynek” i dróg kurierskich. W tej sytuacji inspektorat nie mógł dłużej istnieć i Komenda Główna AK postanowiła z niego zrezygnować. Obwody wchodzące w skład organizacji po likwidacji “Skorpiona” zostały włączone do Inspektoratu Katowickiego,

Zobacz także

2022-03-26, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 26.03.2022 W poniedziałek minie 125 lat od powstania Banku Ludowego w Opolu. 90 lat temu szyld Banku Ludowego został uszkodzony po ataku niemieckiej bojówki. Niemcom nie… » więcej 2022-03-19, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 19.03.2022 Prasa polska na Śląsku przez cały okres międzywojenny była ważnym czynnikiem podtrzymywania polskości. Szczególnie odnosiło się to do gazet, czasopism… » więcej 2022-03-12, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 12.03.2022 Wśród najprężniej działających organizacji na Górnym Śląsku było Towarzystwo -Gimnastyczne”Sokół. Już na początku dwudziestego wieku działacze… » więcej 2022-03-05, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 05.03.2022 84 lata temu 6 marca 1938 roku rozpoczynał się Kongres Polaków w Niemczech. Największa sali widowiskowa w Berlinie wypełniła się po brzegi. » więcej 2022-02-26, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego.26.02.2022 Kiedy jedni mieszkańcy Śląska Opolskiego emigrowali ze względów politycznych, ale także za chlebem, inni organizowali się, zakładali stowarzyszenia i towarzystwa… » więcej 2022-02-05, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 05.02.2022 Pod koniec XIX wieku i na początku XX zaczęła się emigracja ludności z wiejskich powiatów Opolszczyzny, Przemysł górnośląski nie był w stanie wchłonąć… » więcej 2022-01-29, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 29.01.2022 Wielu duchownych angażowało się w walkę na rzecz polskości Śląska jeszcze przed odzyskaniem przez Polskę niepodległości w 1918 roku. Jednym z nich był… » więcej 2022-01-22, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 22.01.2022 Zaraz po rozpoczęciu II wojny światowej działalność Związku Polaków w Niemczech została uznana przez władze hitlerowskie za nielegalną. » więcej 2022-01-15, godz. 12:00 O polskość Śląska Opolskiego 15.01.2022 Za kilka dni minie 159 rocznica wybuchu powstania styczniowego w którym także zaangażowali się Ślązacy. Do Mysłowic położonych na granicy Rosji, Prus… » więcej 2022-01-08, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 08.01.2022 Podczas II wojny światowej, także na Śląsku ważną rolę odgrywały dziewczęta i kobiety. Wśród nich te zaangażowane w działalność Armii Krajowej i… » więcej
34567
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »