Radio Opole » Tak było naprawdę - Lokalne kalendarium historyczne - artykuły
2013-03-13, 04:36 Autor: Radio Opole

Sekularyzacja - rewolucja ponapoleońska

30 października 1810 r. król Prus Fryderyk Wilhelm III wydał znamienny dokument znany jako edykt sekularyzacyjny. Na jego mocy państwo pruskie przejęło znajdujące się na jego terenie majątki kościelne.

Po klęsce w wojnie z napoleońską Francją, która toczyła się w latach 1806-1807 królestwo Prus pogrążyło się w zapaści ekonomicznej. Złożył się na to szereg przyczyn, a wszystkie skumulowały się w wyniku przegranej wojny. Na mocy pokoju w Tylży zawartym 9 lipca 1807 Prusy utraciły znaczną część swojego dotychczasowego terytorium. Z utraconych w Zachodnich Niemczech posiadłości utworzono królestwo Westfalii, z ziem II i III pruskiego zaboru Polski oraz częściowo pierwszego utworzono Księstwo Warszawskie, oderwano także od Prus Gdańsk, który otrzymał status Wolnego Miasta. Na klęsce Prus skorzystał nawet ich sojusznik w tej wojnie czyli Rosja, która na mocy zawartego w Tylży pokoju otrzymała należący po rozbiorach Polski do Prus obwód Białostocki.

Znaczne straty terytorialne a równocześnie konieczność zapłacenia Francji ogromnych kontrybucji za przegraną wojnę, którą Prusy przecież same wypowiedziały Napoleonowi, wywołały zapaść pruskich finansów. Trzeba było sobie jakoś poradzić i król Fryderyk Wilhelm III wkrótce znalazł sposób na kłopot finansowe. 30 października 1810 r. wydał edykt sekularyzacyjny. Na mocy tego dokumentu państwo pruskie przejęło dobra należące do Kościoła. Były to rozległe majątki ziemskie, liczne budynki takie jak szpitale, klasztory, szkoły. Państwo pruskie przejęło także w całości istniejące od 1290 r. Księstwo Nyskie, będące do tej pory nadal własnością kolejnych biskupów wrocławskich.

Własnością państwa stał się także wszelki majątek ruchomy, jak księgozbiory, dzieła sztuki, klasztorne dokumenty. Dokumenty i księgozbiory trafiły do uniwersytetów. Te z naszego terenu przejął uniwersytet wrocławski. Budynki zaadaptowano na instytucje państwowe lub sprzedano. Majątki ziemskie również sprzedano, a z niektórych najbardziej dochodowych utworzono tzw. domeny królewskie.

Na mocy tego samego dokumentu z dotychczasowych siedzib wygnano szereg zgromadzeń zakonnych. Pozostawiono wyłącznie zakony zajmujące się szpitalnictwem i edukacją jak bonifratrzy czy urszulanki. Wyjątkowo ostro zaś potraktowano uważanych za fanatycznych zwolenników papieża Jezuitów, których działalności na terenie Prus zakazano.

W efekcie edyktu sekularyzacyjnego m.in. w Opolu, Nysie, Koźlu, Głubczycach, Głogówku i na Górze Świętej Anny, a także w innych miejscowościach zlikwidowano klasztory dominikanów i franciszkanów, jezuitów, w Jemielnicy klasztor cystersów, a w podgłubczyckich Grobnikach klasztor Joannitów.

Sprawnie przeprowadzona sekularyzacja faktycznie pozwoliła wybrnąć państwu pruskiemu z kłopotów finansowych. Zachwiała natomiast w państwie pruskim i na Śląsku pozycją Kościoła Katolickiego, który w ogromnej mierze utracił zaplecze materialne.

starsze   nowsze

Tak było naprawdę - Lokalne kalendarium historyczne - artykuły

2013-03-13, godz. 03:55 Błogosławiony z Tworkowa Trzy dni temu minęła 125 rocznica urodzin księdza Emila Szramka - kaznodziei, publicysty, błogosławionego męczennika Kościoła Katolickiego. » więcej 2013-03-13, godz. 03:53 Harcerz i powstaniec 34 lata temu w Londynie zmarł Adam Witold Maria Ciołkosz, ps. Kremerowski, polityk, instruktor harcerski, poseł na Sejm II Rzeczpospolitej, powstaniec śl… » więcej 2013-03-13, godz. 03:50 Królewskie gwarancje dla Śląska We wrześniu 1575 roku królem Czech koronowany został Rudolf II, późniejszy cesarz i wystawca tzw. Listu majestatycznego gwarantującego swobodę wyznaniową… » więcej 2013-03-13, godz. 03:48 Elżbietanki powstały w Nysie 27 września 1842 r. powstało w Nysie zgromadzenie sióstr świętej Elżbiety. Dziś elżbietanki obchodzą 170 rocznicę istnienia zakonu. » więcej 2013-03-13, godz. 03:45 Osław uczeń Cyryla i Metodego 1149 lat temu przebywający właśnie w słowackiej Nitrze święci Cyryl i Metody rozesłali swoich uczniów z misją chrystianizacyjną po wszystkich zakątkach… » więcej 2013-03-13, godz. 03:41 Opolszczyzna dla Prus We wrześniu 1745 r. wojska pruskie w toku drugiej wojny śląskiej ostatecznie zdobyły Opolszczyznę. » więcej 2012-12-06, godz. 17:12 Otyły ale szybki Kto nie chciałby zostać królem? Każdy by chciał, a już szczególnie ten, kto należy do panującej dynastii i obraca się stosunkowo blisko tronu. W tej… » więcej 2012-09-18, godz. 11:50 Chrześniak kontra chrzestny 21 września 1382 roku zmarł Bolesław III strzelecki. Nad jego małoletnimi synami objął opiekę stryj Władysław II Opolczyk. To kolejny krok w budowie mogącego… » więcej 2012-09-18, godz. 11:47 Prawdziwa historia Frankensteina 20 września 1606 roku w nazywających się wówczas Frankenstein Ząbkowicach Śląskich spalono na stosie skazanych w tzw. aferze grabarzy. Oto prawdziwa historia… » więcej 2012-09-18, godz. 11:43 Rodzina literatów 19 września 1917 r. zmarł Jan Ligoń, syn Juliusza Ligonia i ojciec Stanisława Ligonia. Wszyscy trzej byli polskimi działaczami narodowymi » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »