Radio Opole » Publicystyka w Radiu Opole » Loża Radiowa (rozmowy w latach 2014 - 2021) » Prof. Franciszek Marek o tym, że możemy mówić…
2019-06-19, 12:24 Autor: Maciej Wajler

Prof. Franciszek Marek o tym, że możemy mówić o gwarach, ale nie o jednej gwarze śląskiej

Franciszek Marek o gwarze i dialekcie
- Już samo określenie gwara śląska nie jest trafne. Bo mamy poza językiem ogólnonarodowym, który nazywamy literackim, mamy tak zwane narzecza: małopolskie czy podhalańskie – mówił w Loży Radiowej prof. Franciszek Marek. – Nie ma jednego narzecza śląskiego, pod tą nazwą kryją się różne dialekty. Inny jest opolski, inny annogórski, inny głogówecki, jeszcze inny raciborski. Co do gwar, czasem są różne gwary w jednej rodzinie.
Blisko 90-letni prof. Marek, pierwszy wybrany rektor Uniwersytetu Opolskiego, to wytrwały bojownik o polskość Śląska. Gdy na Opolszczyźnie organizowała się odrodzona mniejszość niemiecka, on pisał o tym, że to w dużej mierze sztuczny twór a młodzież z tego środowiska nie wynosi znajomości języka niemieckiego z domu (czyli nie jest to dla niej Muttersprache), ale poznaje go dopiero w polskiej szkole. Krytykował także pomysły regionalizacji, przypominając, że w polskim języku nie ma odpowiednika słowa Heimat, przekładanego na Opolszczyźnie jako „mała ojczyzna”. Gdy do Sejmu trafił obywatelski projekt uznania gwary śląskiej za język regionalny, napisał tak miażdżącą opinię, że niektórzy posłowie grozili mu prokuraturą.

Dziś prof. Marek przypomina, że gdy Śląsk odpadł w średniowieczu na sześć wieków od Polski, to świadomość narodowa jego mieszkańców przechowała się właśnie w języku.

- Polszczyzna została przechowana jako świętość – podkreśla nasz gość.

Zobacz także

2021-11-29, godz. 18:10 Bartłomiej Kałużny, koordynator ds. promocji Szlachetnej Paczki na Opolszczyźnie o skali biedy i potrzebie pomagan… - Raport biedy publikowany jest co roku. Poniżej granicy skrajnego ubóstwa żyje ponad 2 mln Polaków, a w 2020 r. przybyło ich 400 tys., w tym 100 tys. stanowią… » więcej 2021-11-29, godz. 11:30 Senator PiS Jerzy Czerwiński o senackich poprawkach w sprawie ochrony granic, sytuacji geopolitycznej w kontekście kryzysu… - Te poprawki mają na celu wybić tej ustawie zęby - powiedział w Południowej Loży Radiowej Jerzy Czerwiński, senator PiS o poprawkach przegłosowanych w… » więcej 2021-11-29, godz. 09:15 Monika Bartel o wstępnych wynikach spisu rolnego w województwie opolskim - Wyniki powszechnego spisu rolnego 2020 wskazują na dalsze przemiany rolnictwa, jego specjalizację, koncentrację i regionalizację produkcji rolnej - powiedziała… » więcej 2021-11-26, godz. 17:41 Młodzieżowa Loża Radiowa o rozwiązaniach, które mogłyby pomóc w walce z pandemią koronawirusa Gośćmi Młodzieżowej Loży byli dziś Kaja Jarema (PL 2050), Dawid Rygol (stowarzyszenie Od Nowa) i Igor Hetlof - Rydzyński (Młodzi Demokraci, PO). » więcej 2021-11-26, godz. 13:15 Rafał Bartek o zmianach na niemieckiej scenie politycznej i pracy doktorskiej o determinantach poparcia dla Mniejszości… - Nas oczywiście najbardziej interesują kwestie dotyczące mniejszości - mówił w Południowej Loży Rafał Bartek, przewodniczący Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego… » więcej 2021-11-26, godz. 09:34 Dr Diana Rokita-Poskart, ekonomistka z Politechniki Opolskiej o tarczy antyinflacyjnej - Na pewno rozwiązania służące obniżce podatków pośrednich takich jak VAT czy akcyza mogą pomóc w obniżeniu inflacji - powiedziała dr Diana Rokita-Poskart… » więcej 2021-11-25, godz. 13:08 Debata "Pracodawcy, związkowcy – wspólna sprawa" o pomysłach rządu na walkę z szarą strefą i paszportach covidowych… Gośćmi debaty byli: dr Artur Żurakowski (ekonomista), Piotr Pancześnik (Kongregacja Przemysłowo-Handlowa), Grzegorz Adamczyk (Solidarność), dr Jerzy Szeliga… » więcej 2021-11-25, godz. 09:14 Łukasz Sowada, przewodniczący Rady Miasta Opola o stanowisku dot. sytuacji na granicy, podwyżkach cen biletów MZK i… - Wydaje mi się ,że to szerzej zorganizowana akcja przez przedstawicieli PiS w terenie, podobne oświadczenia także do innych samorządów w pływały i będą… » więcej 2021-11-24, godz. 17:15 Katarzyna Kownacka o swojej pracy doktoranckiej dotyczącej mniejszości niemieckiej a konkretnie zmian poparcia w wyborach… Gościem Popołudniowej Loży Radiowej była dziś Katarzyna Kownacka, która z wyróżnieniem obroniła pracę doktorancką pt. "Determinanty zmian poparcia dla… » więcej 2021-11-24, godz. 13:45 Dorota Koncewicz o trwającej wiele lat batalii o obwodnicę Niemodlina, zakończeniu inwestycji, radości mieszkańców… - Jestem przeszczęśliwa, że ta inwestycja na którą moi mieszkańcy czekali tyle lat, podobnie jak i ja, wreszcie doczekała się szczęśliwego finału. Wreszcie… » więcej
678910
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »