Radio Opole » Publicystyka w Radiu Opole » Loża Radiowa (rozmowy w latach 2014 - 2021) » Prof. Franciszek Marek o tym, że możemy mówić…
2019-06-19, 12:24 Autor: Maciej Wajler

Prof. Franciszek Marek o tym, że możemy mówić o gwarach, ale nie o jednej gwarze śląskiej

Franciszek Marek o gwarze i dialekcie
- Już samo określenie gwara śląska nie jest trafne. Bo mamy poza językiem ogólnonarodowym, który nazywamy literackim, mamy tak zwane narzecza: małopolskie czy podhalańskie – mówił w Loży Radiowej prof. Franciszek Marek. – Nie ma jednego narzecza śląskiego, pod tą nazwą kryją się różne dialekty. Inny jest opolski, inny annogórski, inny głogówecki, jeszcze inny raciborski. Co do gwar, czasem są różne gwary w jednej rodzinie.
Blisko 90-letni prof. Marek, pierwszy wybrany rektor Uniwersytetu Opolskiego, to wytrwały bojownik o polskość Śląska. Gdy na Opolszczyźnie organizowała się odrodzona mniejszość niemiecka, on pisał o tym, że to w dużej mierze sztuczny twór a młodzież z tego środowiska nie wynosi znajomości języka niemieckiego z domu (czyli nie jest to dla niej Muttersprache), ale poznaje go dopiero w polskiej szkole. Krytykował także pomysły regionalizacji, przypominając, że w polskim języku nie ma odpowiednika słowa Heimat, przekładanego na Opolszczyźnie jako „mała ojczyzna”. Gdy do Sejmu trafił obywatelski projekt uznania gwary śląskiej za język regionalny, napisał tak miażdżącą opinię, że niektórzy posłowie grozili mu prokuraturą.

Dziś prof. Marek przypomina, że gdy Śląsk odpadł w średniowieczu na sześć wieków od Polski, to świadomość narodowa jego mieszkańców przechowała się właśnie w języku.

- Polszczyzna została przechowana jako świętość – podkreśla nasz gość.

Zobacz także

2021-12-28, godz. 08:44 Szymon Ogłaza o brakujących pieniądzach we wkładach własnych do inwestycji drogowych i kolejowych - Zrobiliśmy więcej niż mieliśmy zaplanowane - powiedział w Porannej Loży Radiowej Szymon oGlaza, członek zarządu województwa, z którym rozmawialiśmy… » więcej 2021-12-27, godz. 13:25 Katarzyna Czochara o wecie prezydenta do ustawy medialnej, obwodnicach i nowej "S" z Prądów do Blachowni, tarczy antyinflacyjnej… - Na pewno będziemy się nad tą ustawą pochylać. To ważna ustawa, ona reguluje zapisy prawa unijnego. Myślę, że dalsze prace spowodują, że jednak ta… » więcej 2021-12-27, godz. 08:46 Sławomir Kłosowski o tym, że sytuacja epidemiologiczna w Opolu jest najgorsza w Polsce, ale też o tym, że "widać… - Zadziwiająca jest sytuacja Opola w prognozach matematyków. Widać mocno utrzymujący się wariant Delta. Opole nabija nam wysoką średnią krajową i wysoką… » więcej 2021-12-23, godz. 14:49 Dr Ewa Kosowska-Korniak o zasadach dobrej rozmowy przy wigilijnym stole O tym jak rozmawiać przy wigilijnym stole, jakie tematy poruszać, a czego lepiej unikać i o tym jak ważne jest słuchanie - gościem Południowej Loży Radiowej… » więcej 2021-12-24, godz. 08:53 Ks. Waldemar Klinger w wigilijny poranek o tym, że Jezus ma sporą konkurencję i próbach laicyzacji Świąt - Pan Jezus ma ostrą konkurencję - powiedział w Porannej Loży Radiowej ks. Waldemar Klinger, proboszcz opolskiej katedry z którym rozmawialiśmy w wigilijny… » więcej 2021-12-23, godz. 17:45 Popołudniowa Loża Radiowa "Pracodawcy, związkowcy - wspólna sprawa" o ekonomicznych prognozach na 2022 rok Gośćmi Loży byli dr Jerzy Szteliga (OPZZ), Grzegorz Kuliś (BCC), dr Witold Potwora (ekonomista), Piotr Pancześnik (Kongregacja Przemysłowo Handlowa) i dr… » więcej 2021-12-23, godz. 14:08 "Prosto z sejmu" w Loży Radiowej. Magdalena Ogórek rozmawia z ks. prof. dr hab. Witoldem Kaweckim Dzień przed Wigilią w Południowej Loży nie mogło zabraknąć wątku religijnego. Skąd próby laicyzacji Świąt Bożego Narodzenia i czy są skuteczne? O… » więcej 2021-12-23, godz. 08:56 Wojciech Komarzyński o grudniowych naborach w ARiMR i podsumowaniu działalności w 2021 - Dzięki wsparciu, Koła Gospodyń Wiejskich doskonale się rozwijają i kultywują tradycje śląska opolskiego - mówił w Porannejosy Radiowej Wojciech Komarzynski… » więcej 2021-12-22, godz. 18:28 Dr Ewelina Klimczak z CMJW o tym jak spędzano Boże Narodzenie w obozach jenieckich » więcej 2021-12-22, godz. 13:46 Martyna Nakonieczny z klubu PiS komentuje budżet województwa na 2022 rok » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »