Radio Opole » Publicystyka w Radiu Opole » Loża Radiowa (rozmowy w latach 2014 - 2021) » Prof. Franciszek Marek o tym, że możemy mówić…
2019-06-19, 12:24 Autor: Maciej Wajler

Prof. Franciszek Marek o tym, że możemy mówić o gwarach, ale nie o jednej gwarze śląskiej

Franciszek Marek o gwarze i dialekcie
- Już samo określenie gwara śląska nie jest trafne. Bo mamy poza językiem ogólnonarodowym, który nazywamy literackim, mamy tak zwane narzecza: małopolskie czy podhalańskie – mówił w Loży Radiowej prof. Franciszek Marek. – Nie ma jednego narzecza śląskiego, pod tą nazwą kryją się różne dialekty. Inny jest opolski, inny annogórski, inny głogówecki, jeszcze inny raciborski. Co do gwar, czasem są różne gwary w jednej rodzinie.
Blisko 90-letni prof. Marek, pierwszy wybrany rektor Uniwersytetu Opolskiego, to wytrwały bojownik o polskość Śląska. Gdy na Opolszczyźnie organizowała się odrodzona mniejszość niemiecka, on pisał o tym, że to w dużej mierze sztuczny twór a młodzież z tego środowiska nie wynosi znajomości języka niemieckiego z domu (czyli nie jest to dla niej Muttersprache), ale poznaje go dopiero w polskiej szkole. Krytykował także pomysły regionalizacji, przypominając, że w polskim języku nie ma odpowiednika słowa Heimat, przekładanego na Opolszczyźnie jako „mała ojczyzna”. Gdy do Sejmu trafił obywatelski projekt uznania gwary śląskiej za język regionalny, napisał tak miażdżącą opinię, że niektórzy posłowie grozili mu prokuraturą.

Dziś prof. Marek przypomina, że gdy Śląsk odpadł w średniowieczu na sześć wieków od Polski, to świadomość narodowa jego mieszkańców przechowała się właśnie w języku.

- Polszczyzna została przechowana jako świętość – podkreśla nasz gość.

Zobacz także

2021-11-18, godz. 11:54 Debata "Pracodawcy, związkowcy – wspólna sprawa" o podatkowych aspektach Polskiego Ładu i pomyśle by pracodawca mógł… Gośćmi dzisiejszej programu byli: dr Artur Żurakowski (ekonomista), Piotr Pancześnik (Kongregacja Przemysłowo-Handlowa), Grzegorz Kuliś (BCC) i dr Jerzy… » więcej 2021-11-18, godz. 13:44 Tomasz Kostuś, poseł PO w "Prosto z sejmu" w rozmowie z Magdaleną Ogórek o ustawie o ochronie ganic - Nie ma zgody na psucie prawa, łamanie zapisów konstytucji, chaos i dyletanctwo. Dlatego świadomie głosowaliśmy przeciwko przyjęciu ustawy o ochronie granicy… » więcej 2021-11-18, godz. 09:12 Marek Staszewski, dyrektor Opolskiego Centrum Onkologii o ograniczeniu odwiedzin, inwestycjach i sukcesach lekarzy na arenie… - Staramy się reagować na to co się dzieje, jeżeli chodzi o covid, ponieważ musimy zadbać o bezpieczeństwo naszych pracowników i naszych pacjentów, bo… » więcej 2021-11-16, godz. 12:53 Dr Rafał Wielki o zwalczaniu przestępstw korupcyjnych, badaniach naukowych - Tematyka tej rozprawy była ustalona z moim niestety nieżyjącym już promotorem prof. Jerzym Koniecznym. On dostrzegał potrzebę, żeby zając się szeroko… » więcej 2021-11-17, godz. 07:39 Piotr Bujak o obronie ZOL-u w Głogówku, 0,5 mln złotych z konkursu "Rosnąca odporność", inwestycjach i finansach… - Podstawą jest to, że ZOL w Głogówku, powinien w Głogówku pozostać. To moja reakcja na postawę powiatu prudnickiego – powiedział w samorządowej odsłonie… » więcej 2021-11-17, godz. 07:39 Dr Tomasz Pawłuszko, analityk bezpieczeństwa międzynarodowego z UO o tym, co kryje się za kryzysem na polsko-białoruskiej… - Rosja gra w to, co zawsze. Rosja dominuje w Europie Wschodniej, często wywołuje kryzysy, po to, żeby się o tym mówiło, żeby rozmawiać z Rosją, Putinem… » więcej 2021-11-16, godz. 11:53 "Spięcie" - Magazyn Międzynarodowy Piotr Cywińskiego i Michała Rachonia Gośćmi Piotra Cywińskiego i Michała Rachonia byli Robert Bąkiewicz, Przemysław Żurawski vel Grajewski oraz Grażyna Ancyparowicz. Wspólnie dyskutowaliśmy… » więcej 2021-11-16, godz. 11:45 "Co tam Panie w polityce?" Prowadzą Piotr Gociek i Piotr Moc W ramach audycji Loża Radiowa, jak w każdy wtorek w samo południe, najnowsze wydarzenia i najświeższe komentarze. Zapraszają Piotr Gociek (Polskie Radio… » więcej 2021-11-16, godz. 09:45 Kpt. Piotr Płuciennik o tym jak ważne jest wsparcie dla żołnierza i działaniach opolskich logistyków na granicy … - Za każde gesty wsparcia jesteśmy wdzięczni, z tego względu, że służba na granicy jest ciężka, szczególnie dla żołnierzy, którzy de facto stoją… » więcej 2021-11-15, godz. 17:22 Dr hab. Adam Drosik o pracach nad innowacyjnym podręcznikiem o zrównoważonym rozwoju - W podręczniku bardzo dużo można zmienić - powiedział prof UO Adam Drosik, dziekan wydziału Nauk o Polityce i Komunikacji Społecznej. Rozmawialiśmy o… » więcej
89101112
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »