Radio Opole » Kultura i rozrywka
2024-03-01, 20:00 Autor: Jan Poniatyszyn

Biała: zaginął srebrny skarb synagogi. Trop urywa się we Wrocławiu

Zbiory Izby Regionalnej w Białej [fot. Jan Poniatyszyn]
Zbiory Izby Regionalnej w Białej [fot. Jan Poniatyszyn]
Izba Regionalna w Białej. Eksponat przekazany z Niemiec [fot. Jan Poniatyszyn]
Izba Regionalna w Białej. Eksponat przekazany z Niemiec [fot. Jan Poniatyszyn]
Wnętrze synagogi w Białej z 1929 roku [fot.polska-org.pl]
Wnętrze synagogi w Białej z 1929 roku [fot.polska-org.pl]
Zbiory Izby Regionalnej w Białej [fot. Jan Poniatyszyn]
Zbiory Izby Regionalnej w Białej [fot. Jan Poniatyszyn]
Artefakty z dawnej synagogi przekazano Izbie Regionalnej w Białej. Żydowską świątynię zniszczyli Niemcy podczas nocy kryształowej w 1938 roku. Dotychczas sądzono, że nie zachowały się żadne pozostałości bożnicy. Według przekazów historycznych w synagodze zgromadzono tzw. srebrny skarb.
- Izba Regionalna w Białej znajduje się w zrewitalizowanym, byłym kościele ewangelickim, a opiekuje się nią Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Bialskiej - mówi Patryk Bania, dyrektor tamtejszego Centrum Kultury.

– Idea tej Izby jest taka, że ludzie przekazują zabytki dotyczące historii miasta i gminy. Mamy tutaj zastawy z przedwojennych hoteli w Białej. Są różne dokumenty. Myśleliśmy, że nie ma pozostałości po bialskiej synagodze. Okazało się, że pewna pani, która tutaj mieszkała przed wojną, teraz mieszka w Niemczech, przekazała nam kafel z posadzki oraz dzwoneczek z wejścia do synagogi.

Gminę żydowską w Białej rozwiązano w 1914 roku, gdyż z licznej społeczności tego wyznania zostało zaledwie kilku jej przedstawicieli. Gromadzone tam przez wieki judaika, m.in. srebrne przedmioty liturgiczne trafiają do Prudnika. Powierzone zostają opiece zamożnej rodziny żydowskich fabrykantów. Są w zbiorach kolekcjonera sztuki Josefa Pinkusa. Jego syn Max część tej kolekcji przekazał powstałemu w międzywojniu Muzeum Żydowskiemu we Wrocławiu.

- Ten trop jest wielce prawdopodobny z innej przyczyny, gdyż w każdej synagodze znajduje się fotel Eliasza – opowiada Marcin Husak, dyrektor Muzeum Ziemi Prudnickiej. – Kiedy rozwiązano synagogę bialską krzesło Eliasza, księgi liturgiczne trafiły do żydowskiego seminarium we Wrocławiu. Jego profesorem był Izrael Rabin, twórca pierwszej monografii poświęconej gminie żydowskiej w Białej. Niewykluczone zatem, że te wszystkie rzeczy łącznie ze srebrnym skarbem trafiły finalnie do Wrocławia, a tam trop się urywa.

Zbiory Muzeum Żydowskiego we Wrocławiu skonfiskowało Gestapo w 1939 roku. W olbrzymiej większości zaginęły. Natomiast pozostałością społeczności żydowskiej w Białej jest najlepiej zachowany duży cmentarz tego wyznania na Śląsku.
Patryk Bania
Marcin Husak

Kultura i rozrywka

2021-10-16, godz. 22:15 Było ognisko i opowieści wspinaczy. Za nami 10. Opolski Festiwal Gór Zakończył się 10. Opolski Festiwal Gór. W ciągu czterech dni zorganizowano 13 prelekcji. Opole odwiedzili ludzie gór, pasjonaci wspinaczki wysokogórskiej… » więcej 2021-10-16, godz. 17:51 Uczniowie szkoły muzycznej z koncertem "W hołdzie św. Janowi Pawłowi II" 'W hołdzie św. Janowi Pawłowi II' to koncert zorganizowany przez Państwową Szkołę Muzyczną I i II stopnia w Opolu. Przed publicznością wystąpili uczniowie… » więcej 2021-10-16, godz. 11:30 Wystawa obrazów abstrakcyjnych dwóch artystów w Galerii "Pierwsze Piętro" w Opolu [ZDJĘCIA] Piotr Malarz i Romuald Jeziorowski postanowili zaprosić na swoją wspólna wystawę/ W Galerii Pierwsze Piętro ZPAP w Opolu zobaczymy obrazy abstrakcyjne pod… » więcej 2021-10-16, godz. 10:00 11. OFF: portrety fotograficzne na wystawie w Filharmonii Opolskiej [ZDJĘCIA] Opolskie Towarzystwo Fotograficzne pokazało w Filharmonii Opolskiej prace swoich członków na wystawie zatytułowanej 'Obecność'. Tym razem zobaczymy na pierwszym… » więcej 2021-10-16, godz. 08:29 11. OFF: O książce o fotografkach mówiła Monika Szewczyk-Wittek Monika Szewczyk-Wittek była gościem Miejskiej Biblioteki Publicznej w Opolu w ramach 11. Opolskiego Festiwalu Fotografii. Dziennikarka przywiozła do Opola swoją… » więcej 2021-10-15, godz. 09:00 Powiatowe Muzeum Ziemi Głubczyckiej przygotowuje wystawę na temat byłych mieszkańców Kresów Muzeum w Głubczycach przygotowuje wystawę pt. 'Kresowianie na Ziemi Głubczyckiej'. Na 28 planszach zaprezentowanych zostanie blisko 400 zdjęć i dokumentów… » więcej 2021-10-14, godz. 20:15 Wystartował 10. Opolski Festiwal Gór. Przed NCPP płonie ognisko! [FILM, ZDJĘCIA] Opowieść o pracy w obserwatorium meteorologicznym na Kasprowym Wierchu rozpoczęła 10. Opolski Festiwal Gór. Wydarzenie przyciągające miłośników pieszych… » więcej 2021-10-14, godz. 19:56 Sylwia Gawłowska napisała książkę o twórczości lidera Republiki Na rynku wydawniczym ukazała się książka dr Sylwii Gawłowskiej poświęcona Grzegorzowi Ciechowskiemu. Pozycja zatytułowana 'Grzegorz Ciechowski - oblicza… » więcej 2021-10-14, godz. 19:55 Konkurs literacki "Krajobrazy Słowa" Miejska Biblioteka Publiczna w Kędzierzynie-Koźlu razem z Urzędem Miasta ogłosiła XXIX konkurs literacki 'Krajobrazy Słowa'. Konkurs ma charakter otwarty… » więcej 2021-10-14, godz. 16:59 Sześć spektakli i dwa koncerty. Przed nami 4. Maraton Teatralny 'Amator 2020', 'Danse Macabre', 'Król Lear' czy 'Jeszcze się nie stało' - to tylko niektóre ze spektakli, jakie będzie można zobaczyć w ramach 4. Maratonu… » więcej
241242243244245246247
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »