Radio Opole » Wiadomości z regionu
2022-04-16, 18:15 Autor: Katarzyna Doros/Agnieszka Stefaniak/PAP

Opolskie kroszonki i pisanki to prawdziwe dzieła sztuki ludowej. "Pisanki trzeba pisać, żeby na świecie był pokój"

Kroszonka dla Radia Opole wykonana przez Gizelę Hyllę, twórczynię ludową [fot. Dawid Rajwa]
Kroszonka dla Radia Opole wykonana przez Gizelę Hyllę, twórczynię ludową [fot. Dawid Rajwa]
Pisanki z Tułowic [fot. Katarzyna Doros]
Pisanki z Tułowic [fot. Katarzyna Doros]
Tradycyjne pisanki tworzone na Opolszczyźnie nawiązują do wzorów huculskich. Jak podkreślają pisankarki z Tułowic każda kreska ma znaczenie i wyraża coś innego. Na jajku, będącym symbolem nowego życia pojawiają się nawiązania do przyrody m.in. poprzez rozety, kwiaty, gałązki, bazie, grabie. Opolskie to również ojczyzna kroszonkarstwa, które jest już "ministerialnie chronione".
- Pisanki pisze się, żeby tradycja nie zaginęła, ale przede wszystkim, żeby był pokój na świecie - mówi Helena Wojtasik, dyrektor Tułowickiego Ośrodka Kultury. - Jest taki przesąd, że pisanki trzeba pisać, żeby świat żył w spokoju, żeby na świecie był pokój. Dlatego dzisiaj, kiedy na Ukrainie jest wojna, zachęcam wszystkich do pisania pisanek, oby wpłynęło to na to, że ta wojna się skończy.

Częstymi wzorami pojawiającymi się także na opolskich pisankach jest meander i nieskończoność. - Pisanki przedstawiają takie mikroświaty, a każde zapisane jajko to inna historia - dodaje Helena Wojtasik.

Dr hab. Katarzyna Smyk, profesor z Instytutu Nauk o Kulturze UMCS w Lublinie zapytana przez PAP o to, co symbolizuje pisanka, odpowiedziała, że przede wszystkim chroniła od pożarów, nieszczęść, zapewniała dostatek i zdrowie. - W dawnym, tradycyjnym domu pisanki można było znaleźć na oknie albo za obrazem, gdzie były przechowywane przez wiele lat, bo im starsza pisanka, tym większa jej moc – wyjaśniła.

Z kolei kroszonki, jako zabarwione jaja drapane są najczęściej ozdabiane tradycyjnymi ornamentami roślinnymi: palmami czy kwiatami. Tu wymowę jaja stanowił kolor. Na przykład czerwona pisanka była wyznaniem miłości dla wybranego, żółta symbolem zazdrości, a fioletowa trafiała do osoby, której kroszonkarka nie darzyła sympatią. Od 2019 roku kroszonkarstwo opolskie figuruje na Krajowej liście niematerialnego dziedzictwa kulturowego prowadzonej przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Narodowy Instytut Dziedzictwa.

Najstarsze ozdabiane jaja w Polsce odnaleziono podczas prac archeologicznych na opolskim Ostrówku, tam gdzie obecnie stoi budynek urzędu wojewódzkiego. Są wśród nich te datowane na koniec X wieku. Można je oglądać w Muzeum Śląska Opolskiego w Opolu.
Helena Wojtasik

Wiadomości z regionu

2024-10-17, godz. 17:00 Rośnie w oczach. Trwa budowa nowej sali sportowej przy szkole w Zawadzie Budowa hali sportowej przy szkole w Zawadzie nabiera tempa. Elementy konstrukcji zostały już ustawione i powoli zaczyna ona nabierać kształtu. Uczniowie będą… » więcej 2024-10-17, godz. 16:30 "Przyhamuj, życie przed tobą". W szkołach ruszają spotkania z ekspertami ruchu drogowego Uświadomienie zagrożeń bezpieczeństwa w ruchu drogowym - to cel kampanii edukacyjnej „Przyhamuj, życie przed tobą”, której organizatorem jest opolski… » więcej 2024-10-17, godz. 16:00 Trzy lata spędzą w więzieniu. Dwie osoby skazane za posiadanie narkotyków W Sądzie Okręgowym w Opolu zakończył się proces Dawida Ł. i Justyny W.. Byli oskarżeni o posiadanie suszu ziela konopi indyjskich. » więcej 2024-10-17, godz. 14:50 Kontenery mieszkalne dotarły do Wronowa. "Wyobrażaliśmy sobie je nieco inaczej" Pierwsze kontenery mieszkalne dotarły do najbardziej poszkodowanych przez powódź mieszkańców wsi Wronów w gminie Lewin Brzeski. » więcej 2024-10-17, godz. 14:49 Paweł Kukiz założył nowe koło w Sejmie. Do "Kukizowców" dołączył Jan Krzysztof Ardanowski Wolni Republikanie - to nazwa nowej inicjatywy politycznej Pawła Kukiza. Sejmowe koło o tej nazwie zastąpi Kukiz`15, a oprócz Pawła Kukiza, Jarosława Sachajko… » więcej 2024-10-17, godz. 14:44 Można już wejść na cmentarz w Lewinie Brzeskim. Udało się pozbyć wody Można już wejść na cmentarz komunalny w Lewinie Brzeskim. Od powodzi obowiązywał bezwzględny zakaz wstępu z racji zalania tego terenu. » więcej 2024-10-17, godz. 14:43 Nysa uczciła Sybiraków. Wręczono odznaczenia i tytuł honorowy Obchody 85. rocznicy sowieckiej agresji na Polskę oraz uroczystości Dnia Sybiraka odbyły się w Nysie. Z powodu powodzi miały miejsce dokładnie miesiąc później… » więcej 2024-10-17, godz. 14:31 Wypadek w Prószkowie. Motocyklista zderzył się z busem Zderzenie busa z motocyklistą na wysokości stacji paliw w Prószkowie. Do tego zdarzenia doszło dzisiaj (17.10) przed godziną 14:00. » więcej 2024-10-17, godz. 13:47 Powodzianie z Paczkowa nie stracą domków podarowanych przez "Buddę" Powodzianie z Paczkowa zamieszkujący domki letniskowe przekazane przez youtubera Kamila L. mogą spać spokojnie. Jak przekazała Radiu Opole prokurator Katarzyna… » więcej 2024-10-17, godz. 13:46 "Jest coraz większa świadomość". W Sądzie Okręgowym w Opolu trwa Międzynarodowy Dzień Mediacji Zabierają mniej czasu, nerwów i niepotrzebnego stresu związanego z rozprawami sądowymi. Mowa o mediacjach, z których coraz częściej korzystają osoby pozostające… » więcej
35363738394041
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »