Radio Opole » Wiadomości z regionu
2022-04-16, 18:15 Autor: Katarzyna Doros/Agnieszka Stefaniak/PAP

Opolskie kroszonki i pisanki to prawdziwe dzieła sztuki ludowej. "Pisanki trzeba pisać, żeby na świecie był pokój"

Kroszonka dla Radia Opole wykonana przez Gizelę Hyllę, twórczynię ludową [fot. Dawid Rajwa]
Kroszonka dla Radia Opole wykonana przez Gizelę Hyllę, twórczynię ludową [fot. Dawid Rajwa]
Pisanki z Tułowic [fot. Katarzyna Doros]
Pisanki z Tułowic [fot. Katarzyna Doros]
Tradycyjne pisanki tworzone na Opolszczyźnie nawiązują do wzorów huculskich. Jak podkreślają pisankarki z Tułowic każda kreska ma znaczenie i wyraża coś innego. Na jajku, będącym symbolem nowego życia pojawiają się nawiązania do przyrody m.in. poprzez rozety, kwiaty, gałązki, bazie, grabie. Opolskie to również ojczyzna kroszonkarstwa, które jest już "ministerialnie chronione".
- Pisanki pisze się, żeby tradycja nie zaginęła, ale przede wszystkim, żeby był pokój na świecie - mówi Helena Wojtasik, dyrektor Tułowickiego Ośrodka Kultury. - Jest taki przesąd, że pisanki trzeba pisać, żeby świat żył w spokoju, żeby na świecie był pokój. Dlatego dzisiaj, kiedy na Ukrainie jest wojna, zachęcam wszystkich do pisania pisanek, oby wpłynęło to na to, że ta wojna się skończy.

Częstymi wzorami pojawiającymi się także na opolskich pisankach jest meander i nieskończoność. - Pisanki przedstawiają takie mikroświaty, a każde zapisane jajko to inna historia - dodaje Helena Wojtasik.

Dr hab. Katarzyna Smyk, profesor z Instytutu Nauk o Kulturze UMCS w Lublinie zapytana przez PAP o to, co symbolizuje pisanka, odpowiedziała, że przede wszystkim chroniła od pożarów, nieszczęść, zapewniała dostatek i zdrowie. - W dawnym, tradycyjnym domu pisanki można było znaleźć na oknie albo za obrazem, gdzie były przechowywane przez wiele lat, bo im starsza pisanka, tym większa jej moc – wyjaśniła.

Z kolei kroszonki, jako zabarwione jaja drapane są najczęściej ozdabiane tradycyjnymi ornamentami roślinnymi: palmami czy kwiatami. Tu wymowę jaja stanowił kolor. Na przykład czerwona pisanka była wyznaniem miłości dla wybranego, żółta symbolem zazdrości, a fioletowa trafiała do osoby, której kroszonkarka nie darzyła sympatią. Od 2019 roku kroszonkarstwo opolskie figuruje na Krajowej liście niematerialnego dziedzictwa kulturowego prowadzonej przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Narodowy Instytut Dziedzictwa.

Najstarsze ozdabiane jaja w Polsce odnaleziono podczas prac archeologicznych na opolskim Ostrówku, tam gdzie obecnie stoi budynek urzędu wojewódzkiego. Są wśród nich te datowane na koniec X wieku. Można je oglądać w Muzeum Śląska Opolskiego w Opolu.
Helena Wojtasik

Wiadomości z regionu

2024-10-21, godz. 09:00 Dłuższy sezon motocyklowy - gorsze statystyki. Policyjne podsumowanie Gorzej niż przed rokiem przedstawiają się policyjne statystyki dotyczące zdarzeń z udziałem motocyklistów na opolskich drogach. Do końca września odnotowano… » więcej 2024-10-21, godz. 08:50 Zderzenie osobówki z ciężarówką na DK 39. Wezwano śmigłowiec LPR Zablokowana jest droga krajowa 39 w Nowym Świecie między Brzegiem a Namysłowem. » więcej 2024-10-20, godz. 18:15 Zakończył się kosztowny remont ulic wokół Rynku w Gorzowie Śląskim Zakończyła się przebudowa pięciu ulic wokół Rynku w Gorzowie Śląskim. Mowa o ulicach: Mickiewicza, Morcinka, Lompy, Tylnej i Wojska Polskiego. » więcej 2024-10-20, godz. 18:15 Pierwsi uczniowie wrócą do budynku zalanej szkoły w Lewinie Brzeskim Z trzech szkół podstawowych zalane zostały dwa budynki - w Skorogoszczy i Lewinie Brzeskim. Tak wygląda sytuacja w gminie Lewin Brzeski. » więcej 2024-10-20, godz. 15:04 Będzie pozew zbiorowy przeciw Wodom Polskim? Mieszkańcy gminy Lewin Brzeski podpisują listy - To, że nas zalało, to wina Wód Polskich - twierdzą poszkodowani w powodzi mieszkańcy gminy Lewin Brzeski i podpisują się pod pozwem zbiorowym. » więcej 2024-10-20, godz. 13:44 Powódź zabrała im wszystko, ale nie nadzieję. Rodzice 7-letniej Oli walczą o szansę na rehabilitację córki [FILM… Choć znaleźli się w niezwykle trudnej sytuacji, to nie chcieli nikogo prosić o pomoc. Rodzice 7-letniej Oli z Bodzanowa, która cierpi na padaczkę lekooporną… » więcej 2024-10-20, godz. 11:51 Trwa Festiwal Roślin w Opolu. Jesteśmy na miejscu [FILM, ZDJĘCIA] Od wczesnych godzin porannych mieszkańcy naszego regionu odwiedzają Festiwal Roślin w Opolu. » więcej 2024-10-20, godz. 10:57 7 milionów na 27 odcinków. Rozpoczęła się modernizacja dróg w gminie Turawa W gminie Turawa rozpoczęły się wielkie remonty lokalnych dróg. Prace drogowe obejmują m.in. ul. Wodociągową, Brzegową i Turawską w Zawadzie, ul. Lipową… » więcej 2024-10-20, godz. 09:43 Dyniowy ogród w Prószkowie sezonową atrakcją gminy [ZDJĘCIA] Dynia hokkaido, piżmowa, makaronowa, a może bananowa? W podopolskim Prószkowie po raz piąty można odwiedzać dyniowy ogród. To sezonowa atrakcja gminy, która… » więcej 2024-10-19, godz. 18:22 Smakołyki do wyboru, a do tego dyskoteka z Radiem Opole. Trwa Festiwal Słodkości [FILMY, ZDJĘCIA] Wiele nowych smaków można poznać na rynku w Opolu. Do jutra trwa Magiczny Festiwal Słodkości i Smaku. » więcej
29303132333435
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »