Radio Opole » Wiadomości z regionu
2017-04-15, 11:00 Autor: Jacek Rudnik

Etnograf o symbolice jajka i sztuce kroszonkarskiej. Tradycja ma się dobrze

W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
Bogdan Jasiński © (fot. Marek Świercz / AFRO)
Bogdan Jasiński © (fot. Marek Świercz / AFRO)
- Jajko towarzyszy człowiekowi od narodzin, jest symbolem życia, symbolem zmartwychwstania - powiedział w porannej rozmowie "W cztery oczy" Bogdan Jasiński z Działu Kultury Materialnej i Folkloru Muzeum Wsi Opolskiej. Od wieków nasi przodkowie czcili to jajo jako symbol odrodzenia i nowego życia, a do barwienia jaj w Wielkanoc najczęściej stosowano kolor czerwony.
- Kiedyś używano barwników typowo naturalnych, takich jak ochra, bo i symbol śmierci, i symbol życia, czyli krew w tym przypadku była bardzo istotna , a z czasem zaczęto ten kolor uzyskiwany dzięki ochrze zamieniać na inne barwniki naturalne - przypomniał na naszej antenie etnograf z Muzeum Wsi Opolskiej.

Coraz bardziej popularne stawało się barwienie jaj poprzez gotowanie ich w łupinach cebuli, co jest stosowane także dziś.

Ważne znaczenie symboliczne ma też zdobienie wielkanocnych jaj w różnego rodzaju wzory.

- Kiedyś najczęściej stosowane wzorki były związane z kultem solarnym - przypomniał Jasiński. - Słońce i były to na przykład różnego rodzaju rozetki, były to tzw. raczki, wiatraczki też wykonywano na tych kroszonkach pierwotnie, a wić roślinna pojawia się z czasem, ale ona też jest symbolem życia, odrodzenia. - Roślina przecież na wiosnę się odradza - dodał.

Pierwsze kroszonki pojawiły się pod koniec XIX wieku, a zdobienia wykonywano, wykorzystując odpowiednio ukształtowane złamane brzytwy i taka metoda przetrwała nawet do lat 70.

W tamtym czasie pojawiły się też pierwsze konkursy kroszonkarskie, co sprzyjało konkurencji , ale także znacznemu rozwojowi sztuki kroszonkarskiej.

Pochodzący z Gogolina Jerzy Lipka opracował specjalny nożyk do skrobania jaj wielkanocnych, co umożliwiało wydrapywanie na skorupkach bardzo skomplikowanych wzorów.

W latach 80. i 90. - zauważył Bogdan Jasiński - rozwijało się już bardzo misterne, szczegółowe wzornictwo, co trwało do końca lat 90. XX wieku.

Ostatnio jednak w kroszonkarstwie wracają wzory mniej skomplikowane, które są lepiej widoczne i łatwiejsze do oceny przez jurorów.

Technika barwienia jaj też się zmienia, dziś mamy dostępne różnego rodzaju barwniki, ale zdaniem etnografa warto korzystać z metod naturalnych przede wszystkim gotowania jaj w łupinach cebuli.
Bogdan Jasiński 01
Bogdan Jasiński 02

Wiadomości z regionu

2024-07-01, godz. 13:43 Tragiczne statystyki pierwszego tygodnia wakacji w regionie. Policja apeluje i przypomina Tragiczny w policyjnych statystykach okazał się pierwszy tydzień wakacji na Opolszczyźnie. Funkcjonariusze przypominają o podstawowych zasadach bezpiecznego… » więcej 2024-07-01, godz. 13:33 Świadek ujął pijanego kierowcę i wezwał policję Dwa promile alkoholu w organizmie miał 72-latek, którego zatrzymała brzeska drogówka. » więcej 2024-07-01, godz. 13:31 Była wójt Olszanki stanęła na czele WIIH Aneta Rabczewska została nowym Wojewódzkim Inspektorem Inspekcji Handlowej w Opolu. Zastąpiła na tym stanowisku Pawła Nakoniecznego. » więcej 2024-07-01, godz. 13:00 Nyscy radni powiatowi docenili długoletnich samorządowców PROMERORY przyznane. W tym roku ten 'Honorowy Order Zasług dla powiatu nyskiego' trafi do samorządowców, którzy przez wiele lat działali na rzecz regionu. » więcej 2024-07-01, godz. 12:26 Zderzenie 3 aut na DK46 w lesie za Dąbrową [AKTUALIZACJA] Do zderzenia 3 aut doszło na drodze krajowej 46 tuż za Dąbrową w powiecie opolskim. Zderzyły się 2 auta ciężarowe i dostawczak. » więcej 2024-07-01, godz. 12:15 "Sytuacja obecnie zaczyna się klarować". Starosta nyski gościem Radia Opole O sposobach m.in. na poprawę sytuacji finansowej szpitali mówił w Porannej Rozmowie Radia Opole Daniel Palimąka, starosta nyski. » więcej 2024-07-01, godz. 10:22 Podróż zakończona w ogródku. Kierowca ukarany mandatem Mandatem w wysokości 3 tysięcy złotych został ukarany 20-letni kierowca z Namysłowa. » więcej 2024-07-01, godz. 08:50 Uwaga kierowcy! Są utrudnienia na autostradzie A4 Na 261 kilometrze A4 samochód osobowy wypadł z jezdni i dachował na poboczu. » więcej 2024-07-01, godz. 08:00 Minister rolnictwa i prezes Krajowej Rady Izb Rolniczych spotkają się z opolskimi rolnikami Minister rolnictwa i rozwoju wsi Czesław Siekierski przyjedzie na Opolszczyznę rozmawiać o trudnościach i propozycjach rozwiązań, które mogą poprawić… » więcej 2024-06-30, godz. 18:59 Burze nad Opolszczyzną. Ewakuacja obozu harcerskiego, przybywa interwencji [AKTUALIZACJA] Burze z opadami deszczu nadciągnęły nad województwo opolskie. Do strażaków spływają pierwsze zgłoszenia dotyczące szkód, jakie wyrządziła kapryśna… » więcej
38394041424344
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »