Radio Opole » Wiadomości z regionu
2017-04-15, 11:00 Autor: Jacek Rudnik

Etnograf o symbolice jajka i sztuce kroszonkarskiej. Tradycja ma się dobrze

W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
Bogdan Jasiński © (fot. Marek Świercz / AFRO)
Bogdan Jasiński © (fot. Marek Świercz / AFRO)
- Jajko towarzyszy człowiekowi od narodzin, jest symbolem życia, symbolem zmartwychwstania - powiedział w porannej rozmowie "W cztery oczy" Bogdan Jasiński z Działu Kultury Materialnej i Folkloru Muzeum Wsi Opolskiej. Od wieków nasi przodkowie czcili to jajo jako symbol odrodzenia i nowego życia, a do barwienia jaj w Wielkanoc najczęściej stosowano kolor czerwony.
- Kiedyś używano barwników typowo naturalnych, takich jak ochra, bo i symbol śmierci, i symbol życia, czyli krew w tym przypadku była bardzo istotna , a z czasem zaczęto ten kolor uzyskiwany dzięki ochrze zamieniać na inne barwniki naturalne - przypomniał na naszej antenie etnograf z Muzeum Wsi Opolskiej.

Coraz bardziej popularne stawało się barwienie jaj poprzez gotowanie ich w łupinach cebuli, co jest stosowane także dziś.

Ważne znaczenie symboliczne ma też zdobienie wielkanocnych jaj w różnego rodzaju wzory.

- Kiedyś najczęściej stosowane wzorki były związane z kultem solarnym - przypomniał Jasiński. - Słońce i były to na przykład różnego rodzaju rozetki, były to tzw. raczki, wiatraczki też wykonywano na tych kroszonkach pierwotnie, a wić roślinna pojawia się z czasem, ale ona też jest symbolem życia, odrodzenia. - Roślina przecież na wiosnę się odradza - dodał.

Pierwsze kroszonki pojawiły się pod koniec XIX wieku, a zdobienia wykonywano, wykorzystując odpowiednio ukształtowane złamane brzytwy i taka metoda przetrwała nawet do lat 70.

W tamtym czasie pojawiły się też pierwsze konkursy kroszonkarskie, co sprzyjało konkurencji , ale także znacznemu rozwojowi sztuki kroszonkarskiej.

Pochodzący z Gogolina Jerzy Lipka opracował specjalny nożyk do skrobania jaj wielkanocnych, co umożliwiało wydrapywanie na skorupkach bardzo skomplikowanych wzorów.

W latach 80. i 90. - zauważył Bogdan Jasiński - rozwijało się już bardzo misterne, szczegółowe wzornictwo, co trwało do końca lat 90. XX wieku.

Ostatnio jednak w kroszonkarstwie wracają wzory mniej skomplikowane, które są lepiej widoczne i łatwiejsze do oceny przez jurorów.

Technika barwienia jaj też się zmienia, dziś mamy dostępne różnego rodzaju barwniki, ale zdaniem etnografa warto korzystać z metod naturalnych przede wszystkim gotowania jaj w łupinach cebuli.
Bogdan Jasiński 01
Bogdan Jasiński 02

Wiadomości z regionu

2024-07-05, godz. 18:04 Najwyższa Izba Kontroli przyjrzała się reklamom w Opolu Zarządzaniu reklamą w przestrzeni publicznej Opola przyjrzała się Najwyższa Izba Kontroli. Obok stolicy naszego regionu pod lupę wzięto Poznań, Gdańsk… » więcej 2024-07-05, godz. 18:00 Głogówek ruszył, Dobrzeń Wielki czeka. Rozpoczęły się prace dokumentacyjne obwodnic Zarząd Dróg Wojewódzkich w Opolu ogłosił przetarg na projekt obwodnicy Głogówka, która będzie przebiegała w ciągu drogi wojewódzkiej nr 416 Krapkowice… » więcej 2024-07-05, godz. 17:57 Spór o strzelnicę w Ścinawie Małej. Użytkownika wyłoni przetarg Burmistrz Korfantowa nie przedłużył umowy dotychczasowemu dzierżawcy strzelnicy sportowej w Ścinawie Małej. Zbulwersowało to członków Klubu Strzeleckiego… » więcej 2024-07-05, godz. 17:30 Turawa pierwszym przystankiem "Mistrzowskiego Lata z Radiem Opole" Jezioro Średnie w Turawie było pierwszym przystankiem akcji 'Mistrzowskie Lato z Radiem Opole'. Nasze studio plenerowe można było odwiedzić od 9:00 do 15… » więcej 2024-07-05, godz. 16:45 Senior obłapiał nagą dziewczynę. Opolska policja otrzymała zgłoszenie Bulwersujący film nagrany nad jednym z akwenów krąży w sieci. Starszy mężczyzna obłapia na plaży nagą dziewczynę. Policja otrzymała zgłoszenie i sprawdza… » więcej 2024-07-05, godz. 15:45 W sobotę biegi na wyspie Bolko w Opolu. Zmiana organizacji ruchu Wielkie bieganie w sobotę (06.07) na wyspie Bolko w Opolu. Odbędzie się XXII Atlantis Bieg Opolski. Zawodnicy wystartują na dystansach 5 oraz 10 kilometrów… » więcej 2024-07-05, godz. 15:00 Nysa: posiadał amfetaminę, grozi mu do 10 lat więzienia Do 10 lat więzienia grozi 47-letniemu mieszkańcowi Nysy za posiadanie znacznej ilości narkotyków. Policjanci u mężczyzny, podejrzewanego wcześniej o posiadanie… » więcej 2024-07-05, godz. 13:00 Wystawy, warsztaty i koncerty. Startuje 51. Lato Kwiatów w Otmuchowie Startuje 51. Lato Kwiatów w Otmuchowie. Najważniejsza impreza w miejskim kalendarzu, która posiada renomę nie tylko ogólnokrajową, ale i europejską. Setki… » więcej 2024-07-05, godz. 12:19 Obywatelskie zatrzymanie nietrzeźwego kierowcy koło Wołczyna Styl jazdy kierowcy wskazywał, że jedzie on pod wpływem alkoholu. I to się potwierdziło. Do tego zdarzenia doszło wczoraj (4.07) na drodze w rejonie Wo… » więcej 2024-07-05, godz. 11:31 Funkcjonariusze KAS zlikwidowali kolejne nielegalne salony gier Opolska Krajowa Administracja Skarbowa zlikwidowała kolejne nielegalne salony gier. Tym razem w powiecie brzeskim i kluczborskim. W obu przypadkach w lokalach… » więcej
30313233343536
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »