Radio Opole » O polskość Śląska Opolskiego » Posłuchaj cyklu » O polskość Śląska Opolskiego 10.12.2022
2022-12-10, 08:00 Autor: Wiktor Krzewicki

O polskość Śląska Opolskiego 10.12.2022

[Fot.ks. Aleksander Skowronski.Domena Publiczna]
[Fot.ks. Aleksander Skowronski.Domena Publiczna]
W utrzymaniu i rozwijaniu polskości na Śląsku także tym opolskim ważną rolę odegrali zapomniani dzisiaj księża. Jeszcze przed pierwszą wojną światową byli posłami w parlamencie niemieckim.
Właśnie wtedy powstał Polski Komitet Wyborczy. Miał on swoich kandydatów w 7 okręgach wyborczych i aż w 5 odniósł zwycięstwo. Ostatecznie posłem z ramienia Polskiego Komitetu Wyborczego w okręgu opolskim został ks.Paweł Brandys .

Ks.Brandys studiował teologię na Uniwersytecie Wrocławskim, gdzie m.in. był czołowym działaczem w Towarzystwie Akademików Górnoślązaków. Po otrzymaniu święceń kapłańskich jako wikary pracował najpierw w Zabrzu, potem w Rybniku, Następnie został przeniesiony do Dziergowic w powiecie kozielskim, gdzie został proboszczem tamtejszej parafii. Sprawdzał się jako mówca w polskich komitetach wyborczych, a także organizator licznych stowarzyszeń narodowych.

W l. 1907-1918 wybrany został posłem do Reichstagu z powiatu opolskiego. Był też sekretarzem Koła Polskiego w Berlinie. W czasie I wojny światowej udzielał się w pracy charytatywnej, jako członek Komitetu Niesienia Pomocy Królestwu Polskiemu.
W II Rzeczypospolitej w latach 1919 -1922 został posłem na Sejm Ustawodawczy. W następnych latach był też senatorem.

Natomiast inny działacz na rzecz polskości Śląska ks. Aleksander Skowroński był posłem z okręgu pszczyńsko –rybnickiego.W czasie studiów na wydziale teologicznym Uniwersytetu Wrocławskiego działał we wrocławskich organizacjach studentów polskich, takich jak Towarzystwo Literacko-Słowiańskie, czy Towarzystwo Górnośląskie . Wygłaszał odczyty poświęcone literaturze polskiej na Śląsku. Po uzyskaniu święceń kapłańskich został skierowany do Królewskiej Huty dzisiejszego Chorzowa. Tu nawiązał kontakty z polską młodzieżą (m.in. z Wojciechem Korfantym). Pomagał tajnemu kółku oświatowemu.

Pracował także w kilku parafiach w powiatach prudnickim i strzeleckim. Jako proboszcz w Ligocie Prudnickiej wybudował nowy Kościół pw. św. Stanisława Biskupa Był też jednym z organizatorów Towarzystwa Szerzenia Elementarzy im. księdza Engela.

Po wyborczym zwycięstwie Korfantego w 1903 r. podjął inicjatywę utworzenia Polskiego Towarzystwa Ludowego. Został jego pierwszym prezesem. Rok później wybrany przedstawicielem Śląska w Polskim Centralnym Komitecie Wyborczym.
Następnie stał się przywódcą nielicznej grupy duchowieństwa śląskiego otwarcie opowiadającego się po stronie polskiej.

Na początku I wojny światowej Skowroński zaangażował się w akcję pomocy ofiarom wojny i był przewodniczącym śląskiego Komitetu Wykonawczego Niesienia Pomocy Głodującej Ludności Królestwa. Zebrał wtedy kilka tysięcy marek dla poszkodowanych.

W 1917 r. został współzałożycielem i tymczasowym przewodniczącym Towarzystwa Oświaty na Śląsku im. św. Jacka. Towarzystwo stawiało sobie za cel wydawanie książek i czasopism, prowadzenie odczytów, pielęgnowanie śpiewu, utworzenie muzeum i biblioteki polskiej. Do końca 1919 r. Towarzystwo założyło na Górnym Śląsku blisko 170 kółek oświatowych przygotowując Ślązaków do plebiscytu.

Przez cały okres posługi kapłańskiej ks. Skowroński należał do grupy patriotycznego duchowieństwa śląskiego, która wspierała lud śląski w jego dążeniach narodowych. Ksiądz Aleksander Skowroński zmarł w 1934 r.
O polskość Śląska Opolskiego 10.12.2022

Zobacz także

2021-06-08, godz. 11:12 O polskość Śląska Opolskiego 05.06.2021 W audycji wspominaliśmy sylwetkę wybitnego polskiego księdza i literata Norberta Bończyka, który położył wielkie zasługi dla budzenia polskiej świadomości… » więcej 2021-05-29, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 29.05.2021 Kilka miesięcy po zakończeniu III powstania śląskiego zapadła decyzja odnośnie granicy polsko- niemieckiej na Górnym Śląsku. Do Rzeczypospolitej włączono… » więcej 2021-05-22, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 22.05.2021 Dokładnie sto lat temu toczyła się już bitwa o Górę Św. Anny. Władze powstańcze przygotowywały w tym rejonie natarcie podgrupy „Bogdan”. » więcej 2021-05-15, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego.15.05.2021 Zupełnie zapomnianym dowódcą powstańczym był podpułkownik Kazimierz Zenkteller ps. Warwas. Zastąpił on na początku czerwca na stanowisku komendanta naczelnego… » więcej 2021-05-08, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 08.05.2021 Trwają wciąż obchody setnej rocznicy wybuchu III powstania śląskiego. W niedzielę 2 maja w ogólnopolskich uroczystościach na Górze Świętej Anny uczestniczył… » więcej 2021-04-24, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 24.04.2021 Wyniki plebiscytu, który odbył się 20 marca 1921 roku, niestety, nie rozstrzygnęły sytuacji na Śląsku. Ostatecznie Międzysojusznicza Komisja opowiedziała… » więcej 2021-04-17, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 17.04.2021 W czasie II wojny wielu księży za swoją działalność patriotyczną na rzecz polskiego Śląska. trafiło do niemieckich obozów koncentracyjnych.Taki los… » więcej 2021-04-10, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 10.04.2021 152 lata temu na śląskim rynku prasowym pojawił się „Katolik”, czasopismo, które rozbudzało świadomość narodową, ale przede wszystkim pisało o polskiej… » więcej 2021-04-03, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 03.04.2021 Wśród polskich instytucji działających na Śląsku 100 lat temu niewątpliwie wyróżniał się Polski Komisariat Plebiscytowy i ludzie z nim związani. » więcej 2021-03-27, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 27.03.2021 100 lat temu na Górnym Śląsku wciąż działały Polski Komisariat Plebiscytowy, ale także Międzysojusznicza Komisja Rządząca i Plebiscytowa. Siedzibą… » więcej
7891011
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »