Radio Opole » O polskość Śląska Opolskiego » Posłuchaj cyklu » O polskość Śląska Opolskiego 01.11.2022
2022-11-01, 08:00 Autor: Wiktor Krzewicki

O polskość Śląska Opolskiego 01.11.2022

[Fot.Gusen, jako podobóz obozu koncentracyjnego Mauthausen.Źródło:www.gov.pl/web/kultura]
[Fot.Gusen, jako podobóz obozu koncentracyjnego Mauthausen.Źródło:www.gov.pl/web/kultura]
Wśród walczących o polskość Śląska byli też kapłani, którzy w czasie II wojny zostali zamordowani przez Niemców. Do zapomnianych, pozostających wciąż w cieniu historii księży, należą Piotr Klimek i Józef Niedziela.
Ksiądz Klimek urodził się w listopadzie 1881 w Węgrach k. Opola w rolniczej rodzinie . W młodości chodził do gimnazjum św. Macieja we Wrocławiu. Po zdaniu matury studiował na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Wrocławskiego. W czasie studiów był również słuchaczem wykładów z języka i literatury polskiej. W czerwcu 1906 przyjął święcenia kapłańskie.

Podczas wakacji zaangażował się w pomoc w pracy duszpasterskiej w Kotorzu Wielkim. Jeszcze w tym samym roku jesienią znalazł się w Berlinie gdzie został wikarym w Kościele pw. św. Sebastiana . Tam, mimo oficjalnego zakazu przygotowywał w ojczystym języku polskie dzieci do przyjęcia sakramentów. Od 1919 roku był proboszczem w Sulechowie Świebodzińskim. Tam dał się poznać jako gorliwy patriota, Uczył dzieci polskich robotników sezonowych, czytać i pisać po polsku.

Był także katechetą w gimnazjum w Pszczynie. Latem 1924 został mianowany administratorem, a następnie proboszczem w Żorach. Następnie został wybrany dziekanem dekanatu żorskiego.

Po wybuchu II wojny światowej, w 1940 roku, żądano od niego likwidacji polskich nabożeństw w parafii, na co się nie zgodził. 12 kwietnia 1940 został aresztowany i osadzony w niemieckim więzieniu w Rybniku.

Niespełna miesiąc później został wywieziony do obozu Dachau, a stamtąd do obozu w Gusen, gdzie prawdopodobnie zginął 31 października 1940. Jego ciało zostało spalone w krematorium w Mauthausen.

Także ks Niedziela zakończył swoje życie w dramatycznych okolicznościach zamordowany przez Niemców.

Przyszedł na świat 12 marca 1888 w Chróścinie na Śląsku Opolskim w młodości wiele uwagi poświęcał mu wujek ks. Michał Przywara, który zadbał, aby młodzieniec dostał się do szkoły średniej. Zwracał też uwagę na wartości patriotyczne .

W 1902 roku Józef został przyjęty do czwartej klasy gimnazjalnej w Opolu. Cztery lata później przeniósł się do Wrocławia , gdzie uczył się w katolickim gimnazjum św. Macieja. Po zdaniu matury studiował na Uniwersytecie Wrocławskim.

Już jako gimnazjalista zaangażował się w działalność spiskową Był jednym z pierwszych członków tajnej, polskiej organizacji Zet. Także w czasie studiów działał w zakonspirowanej organizacji “Swoi”, która również była związana z Zetem.

Już w następnym roku po wyświęceniu na kapłana trafił do parafii św. Jadwigi w Berlinie. Dwa lata później powrócił na Śląsk. Był wikarym m.in. w Ujeździe , gdzie za propolską działalność groziło mu aresztowanie i proces za zdradę stanu.

Ksiądz Niedziela był jednym z inicjatorów powstania Towarzystwa Oświaty im.św.Jacka. W czasie powstań śląskich i plebiscytu bardzo się zaangażował w działalność narodową.
Kiedy wybuchła II wojna już w drugim miesiącu został aresztowany. Po krótkim pobycie w wiezieniu, trafił do Gusen i Dachau.

Okoliczności śmierci księdza Niedzieli nie są do końca jasne. 18 maja 1942 opuścił obóz wraz z innymi, wytypowanymi do zagazowania. Jednak dopiero 8 lipca 1942 niemiecka administracja obozowa powiadomiła o zgonie księdza Józefa Niedzieli.

Zobacz także

2021-08-14, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 14.08.2021 W przyszłym tygodniu minie 101 lat od czasu wybuchu II powstania śląskiego. Natomiast w poniedziałek przypada 130 rocznica urodzin najważniejszego dowódcy… » więcej 2021-08-07, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 07.08.2021 Wśród walczących w czasie III powstania śląskiego pozostaje wielu niedocenionych, a nawet zapomnianych. Niewątpliwie jednym z nich był Jan Kowalewski, który… » więcej 2021-07-31, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 31.07.2021 84 lata temu w lipcu wygasła Konwencja Genewska. Niemcy wykorzystali ten fakt do wzmożenia represji. Niespełna miesiąc później zaczęły się masowe are… » więcej 2021-07-24, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 24.07.2021 W czasie konferencji paryskiej przeszło 102 lata temu strona polska przekonywała uczestników, że Śląsk zamieszkuje przede wszystkim ludność polska. Delegacja… » więcej 2021-07-17, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 17.07.2021 Właśnie dzisiaj mija 79 lat od rozpoczęcia procesu w Katowicach, w czasie którego ks. Jan Macha został skazany przez niemiecki sąd na śmierć przez ścięcie… » więcej 2021-07-10, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 10.07.2021 80 lat temu 1 lipca 1931 roku na Pasiece w Opolu otwarto w nowej siedzibie polski konsulat generalny. Miał on być oparciem dla Polaków zamieszkujących w Opolu… » więcej 2021-07-03, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 03.07.2021 Powstania Śląskie potwierdziły niezłomność walki Polaków o polski Śląsk .W trzech insurekcjach wzięło udział kilkadziesiąt tysięcy powstańców… » więcej 2021-06-28, godz. 10:10 O polskość Śląska Opolskiego 26.06.2021 W cyklu "O polskość Śląska Opolskiego" tematem dzisiejszej audycji były dokonania i życie polskiego działacza, publicysty, pisarza i wydawcy Karola Mia… » więcej 2021-06-21, godz. 12:04 O polskość Śląska Opolskiego 19.06.2021 Zapraszamy na audycję "O polskość Śląska Opolskiego", w której mówiliśmy o jednym z najwybitniejszych śląskich duchownych XIX w. ks. Janie Alojzym F… » więcej 2021-06-14, godz. 16:51 O polskość Śląska Opolskiego 12.06.2021 W audycji o 214. rocznicy urodzin księdza Antoniego Stabika, popularnego na Śląsku kaznodziei, językoznawcy i autora polskich wierszy. Był pierwszym badaczem… » więcej
678910
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »