Radio Opole » O polskość Śląska Opolskiego » Posłuchaj cyklu » O polskość Śląska Opolskiego 01.11.2022
2022-11-01, 08:00 Autor: Wiktor Krzewicki

O polskość Śląska Opolskiego 01.11.2022

[Fot.Gusen, jako podobóz obozu koncentracyjnego Mauthausen.Źródło:www.gov.pl/web/kultura]
[Fot.Gusen, jako podobóz obozu koncentracyjnego Mauthausen.Źródło:www.gov.pl/web/kultura]
Wśród walczących o polskość Śląska byli też kapłani, którzy w czasie II wojny zostali zamordowani przez Niemców. Do zapomnianych, pozostających wciąż w cieniu historii księży, należą Piotr Klimek i Józef Niedziela.
Ksiądz Klimek urodził się w listopadzie 1881 w Węgrach k. Opola w rolniczej rodzinie . W młodości chodził do gimnazjum św. Macieja we Wrocławiu. Po zdaniu matury studiował na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Wrocławskiego. W czasie studiów był również słuchaczem wykładów z języka i literatury polskiej. W czerwcu 1906 przyjął święcenia kapłańskie.

Podczas wakacji zaangażował się w pomoc w pracy duszpasterskiej w Kotorzu Wielkim. Jeszcze w tym samym roku jesienią znalazł się w Berlinie gdzie został wikarym w Kościele pw. św. Sebastiana . Tam, mimo oficjalnego zakazu przygotowywał w ojczystym języku polskie dzieci do przyjęcia sakramentów. Od 1919 roku był proboszczem w Sulechowie Świebodzińskim. Tam dał się poznać jako gorliwy patriota, Uczył dzieci polskich robotników sezonowych, czytać i pisać po polsku.

Był także katechetą w gimnazjum w Pszczynie. Latem 1924 został mianowany administratorem, a następnie proboszczem w Żorach. Następnie został wybrany dziekanem dekanatu żorskiego.

Po wybuchu II wojny światowej, w 1940 roku, żądano od niego likwidacji polskich nabożeństw w parafii, na co się nie zgodził. 12 kwietnia 1940 został aresztowany i osadzony w niemieckim więzieniu w Rybniku.

Niespełna miesiąc później został wywieziony do obozu Dachau, a stamtąd do obozu w Gusen, gdzie prawdopodobnie zginął 31 października 1940. Jego ciało zostało spalone w krematorium w Mauthausen.

Także ks Niedziela zakończył swoje życie w dramatycznych okolicznościach zamordowany przez Niemców.

Przyszedł na świat 12 marca 1888 w Chróścinie na Śląsku Opolskim w młodości wiele uwagi poświęcał mu wujek ks. Michał Przywara, który zadbał, aby młodzieniec dostał się do szkoły średniej. Zwracał też uwagę na wartości patriotyczne .

W 1902 roku Józef został przyjęty do czwartej klasy gimnazjalnej w Opolu. Cztery lata później przeniósł się do Wrocławia , gdzie uczył się w katolickim gimnazjum św. Macieja. Po zdaniu matury studiował na Uniwersytecie Wrocławskim.

Już jako gimnazjalista zaangażował się w działalność spiskową Był jednym z pierwszych członków tajnej, polskiej organizacji Zet. Także w czasie studiów działał w zakonspirowanej organizacji “Swoi”, która również była związana z Zetem.

Już w następnym roku po wyświęceniu na kapłana trafił do parafii św. Jadwigi w Berlinie. Dwa lata później powrócił na Śląsk. Był wikarym m.in. w Ujeździe , gdzie za propolską działalność groziło mu aresztowanie i proces za zdradę stanu.

Ksiądz Niedziela był jednym z inicjatorów powstania Towarzystwa Oświaty im.św.Jacka. W czasie powstań śląskich i plebiscytu bardzo się zaangażował w działalność narodową.
Kiedy wybuchła II wojna już w drugim miesiącu został aresztowany. Po krótkim pobycie w wiezieniu, trafił do Gusen i Dachau.

Okoliczności śmierci księdza Niedzieli nie są do końca jasne. 18 maja 1942 opuścił obóz wraz z innymi, wytypowanymi do zagazowania. Jednak dopiero 8 lipca 1942 niemiecka administracja obozowa powiadomiła o zgonie księdza Józefa Niedzieli.

Zobacz także

2021-10-25, godz. 17:00 O polskość Śląska Opolskiego 23.10.2021 Represje wobec Polaków z Górnego Śląska ograniczyły ich działalność konspiracyjną, ale jej nie zatrzymały. Walka z okupantem niemieckim była dalej … » więcej 2021-10-16, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 16.10.2021 Mimo aresztowań, represji i egzekucji ruch oporu także na Śląsku trwał. Jedną z ważniejszych form działalności podziemnej stało się drukowanie i kolportowanie… » więcej 2021-10-09, godz. 08:00 O polskość Śląska opolskiego 09.10.2021 W pierwszych miesiącach okupacji powstawały polskie organizacje podziemne, o charakterze wojskowym. Na Śląsku poza organizacjami Siły Zbrojne Polski i Polską… » więcej 2021-10-02, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 01.10.21 Mija właśnie 100 rocznica utworzenia 1 października 1921 roku Związku Obrony Kresów Zachodnich. Głównym zadaniem związku była ochrona ludności polskiej… » więcej 2021-09-25, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 25.09.2021 Wygaśnięcie w lipcu 1937 roku postanowień Konwencji Genewskiej Niemcy wykorzystali do wzmożenia represji. Już niespełna miesiąc później zaczęły się… » więcej 2021-09-18, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 18.09.2021. Wśród zapomnianych Polaków z Górnego Śląska jest ks. Jan Rzymełka, działacz plebiscytowy, autor śpiewnika powstańczego, odznaczony prze Wojciecha Korfantego… » więcej 2021-09-11, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 11.09.2021 100 kilometrów od Opola doszło do spektakularnej potyczki września 1939 roku. Pod Mokrą stanęły naprzeciw siebie Wołyńska Brygada Kawalerii i niemieckie… » więcej 2021-09-04, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 04.09.2021 W pierwszych dniach września w okolicach Pszczyny doszło do kilku bitew. Zapomnianą potyczką kampanii wrześniowej na Śląsku stała się niewątpliwie bitwa… » więcej 2021-08-28, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 28.08.2021 Mija 99 lat od rozpoczęcia działalności Związku Polaków w Niemczech. Organizacja została założona 27 sierpnia 1922 roku, Do września 1939 roku miała… » więcej 2021-08-21, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 21.08.2021 Mija właśnie 101 lat od pierwszych dni II śląskiej insurekcji. W związku z tym warto przypomnieć zapomnianych zupełnie przywódców powstania Stanisława… » więcej
56789
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »