Radio Opole » O polskość Śląska Opolskiego » Posłuchaj cyklu » O polskość Śląska Opolskiego 01.11.2022
2022-11-01, 08:00 Autor: Wiktor Krzewicki

O polskość Śląska Opolskiego 01.11.2022

[Fot.Gusen, jako podobóz obozu koncentracyjnego Mauthausen.Źródło:www.gov.pl/web/kultura]
[Fot.Gusen, jako podobóz obozu koncentracyjnego Mauthausen.Źródło:www.gov.pl/web/kultura]
Wśród walczących o polskość Śląska byli też kapłani, którzy w czasie II wojny zostali zamordowani przez Niemców. Do zapomnianych, pozostających wciąż w cieniu historii księży, należą Piotr Klimek i Józef Niedziela.
Ksiądz Klimek urodził się w listopadzie 1881 w Węgrach k. Opola w rolniczej rodzinie . W młodości chodził do gimnazjum św. Macieja we Wrocławiu. Po zdaniu matury studiował na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Wrocławskiego. W czasie studiów był również słuchaczem wykładów z języka i literatury polskiej. W czerwcu 1906 przyjął święcenia kapłańskie.

Podczas wakacji zaangażował się w pomoc w pracy duszpasterskiej w Kotorzu Wielkim. Jeszcze w tym samym roku jesienią znalazł się w Berlinie gdzie został wikarym w Kościele pw. św. Sebastiana . Tam, mimo oficjalnego zakazu przygotowywał w ojczystym języku polskie dzieci do przyjęcia sakramentów. Od 1919 roku był proboszczem w Sulechowie Świebodzińskim. Tam dał się poznać jako gorliwy patriota, Uczył dzieci polskich robotników sezonowych, czytać i pisać po polsku.

Był także katechetą w gimnazjum w Pszczynie. Latem 1924 został mianowany administratorem, a następnie proboszczem w Żorach. Następnie został wybrany dziekanem dekanatu żorskiego.

Po wybuchu II wojny światowej, w 1940 roku, żądano od niego likwidacji polskich nabożeństw w parafii, na co się nie zgodził. 12 kwietnia 1940 został aresztowany i osadzony w niemieckim więzieniu w Rybniku.

Niespełna miesiąc później został wywieziony do obozu Dachau, a stamtąd do obozu w Gusen, gdzie prawdopodobnie zginął 31 października 1940. Jego ciało zostało spalone w krematorium w Mauthausen.

Także ks Niedziela zakończył swoje życie w dramatycznych okolicznościach zamordowany przez Niemców.

Przyszedł na świat 12 marca 1888 w Chróścinie na Śląsku Opolskim w młodości wiele uwagi poświęcał mu wujek ks. Michał Przywara, który zadbał, aby młodzieniec dostał się do szkoły średniej. Zwracał też uwagę na wartości patriotyczne .

W 1902 roku Józef został przyjęty do czwartej klasy gimnazjalnej w Opolu. Cztery lata później przeniósł się do Wrocławia , gdzie uczył się w katolickim gimnazjum św. Macieja. Po zdaniu matury studiował na Uniwersytecie Wrocławskim.

Już jako gimnazjalista zaangażował się w działalność spiskową Był jednym z pierwszych członków tajnej, polskiej organizacji Zet. Także w czasie studiów działał w zakonspirowanej organizacji “Swoi”, która również była związana z Zetem.

Już w następnym roku po wyświęceniu na kapłana trafił do parafii św. Jadwigi w Berlinie. Dwa lata później powrócił na Śląsk. Był wikarym m.in. w Ujeździe , gdzie za propolską działalność groziło mu aresztowanie i proces za zdradę stanu.

Ksiądz Niedziela był jednym z inicjatorów powstania Towarzystwa Oświaty im.św.Jacka. W czasie powstań śląskich i plebiscytu bardzo się zaangażował w działalność narodową.
Kiedy wybuchła II wojna już w drugim miesiącu został aresztowany. Po krótkim pobycie w wiezieniu, trafił do Gusen i Dachau.

Okoliczności śmierci księdza Niedzieli nie są do końca jasne. 18 maja 1942 opuścił obóz wraz z innymi, wytypowanymi do zagazowania. Jednak dopiero 8 lipca 1942 niemiecka administracja obozowa powiadomiła o zgonie księdza Józefa Niedzieli.

Zobacz także

2022-03-26, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 26.03.2022 W poniedziałek minie 125 lat od powstania Banku Ludowego w Opolu. 90 lat temu szyld Banku Ludowego został uszkodzony po ataku niemieckiej bojówki. Niemcom nie… » więcej 2022-03-19, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 19.03.2022 Prasa polska na Śląsku przez cały okres międzywojenny była ważnym czynnikiem podtrzymywania polskości. Szczególnie odnosiło się to do gazet, czasopism… » więcej 2022-03-12, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 12.03.2022 Wśród najprężniej działających organizacji na Górnym Śląsku było Towarzystwo -Gimnastyczne”Sokół. Już na początku dwudziestego wieku działacze… » więcej 2022-03-05, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 05.03.2022 84 lata temu 6 marca 1938 roku rozpoczynał się Kongres Polaków w Niemczech. Największa sali widowiskowa w Berlinie wypełniła się po brzegi. » więcej 2022-02-26, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego.26.02.2022 Kiedy jedni mieszkańcy Śląska Opolskiego emigrowali ze względów politycznych, ale także za chlebem, inni organizowali się, zakładali stowarzyszenia i towarzystwa… » więcej 2022-02-05, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 05.02.2022 Pod koniec XIX wieku i na początku XX zaczęła się emigracja ludności z wiejskich powiatów Opolszczyzny, Przemysł górnośląski nie był w stanie wchłonąć… » więcej 2022-01-29, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 29.01.2022 Wielu duchownych angażowało się w walkę na rzecz polskości Śląska jeszcze przed odzyskaniem przez Polskę niepodległości w 1918 roku. Jednym z nich był… » więcej 2022-01-22, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 22.01.2022 Zaraz po rozpoczęciu II wojny światowej działalność Związku Polaków w Niemczech została uznana przez władze hitlerowskie za nielegalną. » więcej 2022-01-15, godz. 12:00 O polskość Śląska Opolskiego 15.01.2022 Za kilka dni minie 159 rocznica wybuchu powstania styczniowego w którym także zaangażowali się Ślązacy. Do Mysłowic położonych na granicy Rosji, Prus… » więcej 2022-01-08, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 08.01.2022 Podczas II wojny światowej, także na Śląsku ważną rolę odgrywały dziewczęta i kobiety. Wśród nich te zaangażowane w działalność Armii Krajowej i… » więcej
34567
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »