Radio Opole » O polskość Śląska Opolskiego » Posłuchaj cyklu » O polskość Śląska Opolskiego 13.11.2021
2021-11-13, 08:00 Autor: Wiktor Krzewicki

O polskość Śląska Opolskiego 13.11.2021

[Fot.Kocynder. Polona.pl.Domena Publiczna]
[Fot.Kocynder. Polona.pl.Domena Publiczna]
W czasie pierwszej wojny światowej polscy ślązacy walczyli w różnych armiach i po różnych stronach tego największego na początku XX wieku konfliktu.
Spowodowane wojną zmiany polityczne i terytorialne objęły także Śląsk . Kilka miesięcy później na konferencji w Paryżu zapadły decyzje odnośnie pokojowego ładu po 1918 roku .
Na mocy postanowień wersalskich Niemcy miały zapłacić ponad 100 miliardów kontrybucji za szkody wyrządzone mocarstwom zachodnim. Nie godziły się jednak na oddanie Śląska Polsce, gdyż miał on wówczas poważne znaczenie gospodarcze nie tylko dla pokonanych Niemiec, ale i dla całej Europy.

W czasie konferencji w Wersalu strona polska przekonywała uczestników, że Śląsk zamieszkuje przede wszystkim lud polski. Delegacja polska na pierwsze miejsce wysuwała prawa narodu do samookreślenia się, które były ważniejsze niż bogactwo Śląska.

Drugim argumentem polskiej delegacji była historyczna przeszłość Śląska, odwołanie się do Piastów i tradycji piastowskiej, pamięć o najazdach niemieckich na historyczną dzielnicę. Zdaniem polskich dyplomatów to właśnie teraz trzeba było uczynić wszystko dla sprawiedliwości dziejowej .

Przełomowym wydarzeniem stało się wystąpienie Wojciecha Korfantego w Reichstagu 25 października 1918 roku w sprawie przyłączenia ziem , w tym oczywiście Śląska, do Polski.

Kilka miesięcy później w czasie paryskiej konferencji pokojowej Komisja do Spraw Polskich Rady Najwyższej, odwołując się do sugestii Romana Dmowskiego z 12 marca 1919 r. przedstawiła korzystny dla Polski projekt przebiegu granicy zachodniej. Polska miała otrzymać Wielkopolskę , Prusy Królewskie, ale także Górny Śląsk. Niemcy oczywiście zaprotestowały przeciwko takiemu ładowi odnoszącemu się też do Górnego Śląska, którego nieodłączną częścią były wciąż tereny Śląska Opolskiego z Opolem i przyległymi terenami.

Argumenty polskiej delegacji nie przekonały także Brytyjczyków. Ostatecznie pod presją Lloyda Georga Rada Najwyższa postanowiła przeprowadzić na Śląsku plebiscyt. Do czasu jego rozstrzygnięcia tereny sporne pozostawały pod kontrolą niemiecką. Tymczasem w obliczu klęski Niemiec w I wojnie wzrosła nadzieja na wyzwolenie Śląska i jego połączenie z Polską w jedną całość.

Trzeba też pamiętać, że właśnie wtedy w Niemczech trwała rewolucja, która swoim zasięgiem objęła także miasta dzisiejszego Śląska Opolskiego, takie jak Opole, Brzeg, Nysa czy Paczków .

W październiku 1918 roku Gazeta Opolska pisała: "Tylko zjednoczenie wszystkich części narodu, osiadłych na ziemiach polskich, w jedną całość wyposażoną w pełnie praw państwowych może stanowić rękojmię trwałego przymierza narodów…“

Na Opolszczyźnie głośnym echem odbił się proces księdza Antoniego Roboty proboszcza parafii Włochy w powiecie namysłowskim. W kazaniu z 17 listopada 1918 ksiądz Robota wzywał parafian do szanowania obyczajów swoistych i języka ojczystego i wzywał matki, aby uczyły swoje dzieci polskiego pacierza.
Tydzień później w czasie wiecu omówił nową sytuację polityczną w odrodzonej Rzeczypospolitej i wyjaśniał znaczenie programu prezydenta amerykańskiego Woodrowa Wilsona. To właśnie w ramach tego programu ziemie na których znajduje się powiat namysłowski miały przypaść Polsce. Obecni na wiecu wznosili okrzyki niech żyje Polska.

Zobacz także

2021-06-08, godz. 11:12 O polskość Śląska Opolskiego 05.06.2021 W audycji wspominaliśmy sylwetkę wybitnego polskiego księdza i literata Norberta Bończyka, który położył wielkie zasługi dla budzenia polskiej świadomości… » więcej 2021-05-29, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 29.05.2021 Kilka miesięcy po zakończeniu III powstania śląskiego zapadła decyzja odnośnie granicy polsko- niemieckiej na Górnym Śląsku. Do Rzeczypospolitej włączono… » więcej 2021-05-22, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 22.05.2021 Dokładnie sto lat temu toczyła się już bitwa o Górę Św. Anny. Władze powstańcze przygotowywały w tym rejonie natarcie podgrupy „Bogdan”. » więcej 2021-05-15, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego.15.05.2021 Zupełnie zapomnianym dowódcą powstańczym był podpułkownik Kazimierz Zenkteller ps. Warwas. Zastąpił on na początku czerwca na stanowisku komendanta naczelnego… » więcej 2021-05-08, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 08.05.2021 Trwają wciąż obchody setnej rocznicy wybuchu III powstania śląskiego. W niedzielę 2 maja w ogólnopolskich uroczystościach na Górze Świętej Anny uczestniczył… » więcej 2021-04-24, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 24.04.2021 Wyniki plebiscytu, który odbył się 20 marca 1921 roku, niestety, nie rozstrzygnęły sytuacji na Śląsku. Ostatecznie Międzysojusznicza Komisja opowiedziała… » więcej 2021-04-17, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 17.04.2021 W czasie II wojny wielu księży za swoją działalność patriotyczną na rzecz polskiego Śląska. trafiło do niemieckich obozów koncentracyjnych.Taki los… » więcej 2021-04-10, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 10.04.2021 152 lata temu na śląskim rynku prasowym pojawił się „Katolik”, czasopismo, które rozbudzało świadomość narodową, ale przede wszystkim pisało o polskiej… » więcej 2021-04-03, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 03.04.2021 Wśród polskich instytucji działających na Śląsku 100 lat temu niewątpliwie wyróżniał się Polski Komisariat Plebiscytowy i ludzie z nim związani. » więcej 2021-03-27, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 27.03.2021 100 lat temu na Górnym Śląsku wciąż działały Polski Komisariat Plebiscytowy, ale także Międzysojusznicza Komisja Rządząca i Plebiscytowa. Siedzibą… » więcej
7891011
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »