Radio Opole » O polskość Śląska Opolskiego » Posłuchaj cyklu » O polskość Śląska Opolskiego 13.11.2021
2021-11-13, 08:00 Autor: Wiktor Krzewicki

O polskość Śląska Opolskiego 13.11.2021

[Fot.Kocynder. Polona.pl.Domena Publiczna]
[Fot.Kocynder. Polona.pl.Domena Publiczna]
W czasie pierwszej wojny światowej polscy ślązacy walczyli w różnych armiach i po różnych stronach tego największego na początku XX wieku konfliktu.
Spowodowane wojną zmiany polityczne i terytorialne objęły także Śląsk . Kilka miesięcy później na konferencji w Paryżu zapadły decyzje odnośnie pokojowego ładu po 1918 roku .
Na mocy postanowień wersalskich Niemcy miały zapłacić ponad 100 miliardów kontrybucji za szkody wyrządzone mocarstwom zachodnim. Nie godziły się jednak na oddanie Śląska Polsce, gdyż miał on wówczas poważne znaczenie gospodarcze nie tylko dla pokonanych Niemiec, ale i dla całej Europy.

W czasie konferencji w Wersalu strona polska przekonywała uczestników, że Śląsk zamieszkuje przede wszystkim lud polski. Delegacja polska na pierwsze miejsce wysuwała prawa narodu do samookreślenia się, które były ważniejsze niż bogactwo Śląska.

Drugim argumentem polskiej delegacji była historyczna przeszłość Śląska, odwołanie się do Piastów i tradycji piastowskiej, pamięć o najazdach niemieckich na historyczną dzielnicę. Zdaniem polskich dyplomatów to właśnie teraz trzeba było uczynić wszystko dla sprawiedliwości dziejowej .

Przełomowym wydarzeniem stało się wystąpienie Wojciecha Korfantego w Reichstagu 25 października 1918 roku w sprawie przyłączenia ziem , w tym oczywiście Śląska, do Polski.

Kilka miesięcy później w czasie paryskiej konferencji pokojowej Komisja do Spraw Polskich Rady Najwyższej, odwołując się do sugestii Romana Dmowskiego z 12 marca 1919 r. przedstawiła korzystny dla Polski projekt przebiegu granicy zachodniej. Polska miała otrzymać Wielkopolskę , Prusy Królewskie, ale także Górny Śląsk. Niemcy oczywiście zaprotestowały przeciwko takiemu ładowi odnoszącemu się też do Górnego Śląska, którego nieodłączną częścią były wciąż tereny Śląska Opolskiego z Opolem i przyległymi terenami.

Argumenty polskiej delegacji nie przekonały także Brytyjczyków. Ostatecznie pod presją Lloyda Georga Rada Najwyższa postanowiła przeprowadzić na Śląsku plebiscyt. Do czasu jego rozstrzygnięcia tereny sporne pozostawały pod kontrolą niemiecką. Tymczasem w obliczu klęski Niemiec w I wojnie wzrosła nadzieja na wyzwolenie Śląska i jego połączenie z Polską w jedną całość.

Trzeba też pamiętać, że właśnie wtedy w Niemczech trwała rewolucja, która swoim zasięgiem objęła także miasta dzisiejszego Śląska Opolskiego, takie jak Opole, Brzeg, Nysa czy Paczków .

W październiku 1918 roku Gazeta Opolska pisała: "Tylko zjednoczenie wszystkich części narodu, osiadłych na ziemiach polskich, w jedną całość wyposażoną w pełnie praw państwowych może stanowić rękojmię trwałego przymierza narodów…“

Na Opolszczyźnie głośnym echem odbił się proces księdza Antoniego Roboty proboszcza parafii Włochy w powiecie namysłowskim. W kazaniu z 17 listopada 1918 ksiądz Robota wzywał parafian do szanowania obyczajów swoistych i języka ojczystego i wzywał matki, aby uczyły swoje dzieci polskiego pacierza.
Tydzień później w czasie wiecu omówił nową sytuację polityczną w odrodzonej Rzeczypospolitej i wyjaśniał znaczenie programu prezydenta amerykańskiego Woodrowa Wilsona. To właśnie w ramach tego programu ziemie na których znajduje się powiat namysłowski miały przypaść Polsce. Obecni na wiecu wznosili okrzyki niech żyje Polska.

Zobacz także

2022-08-27, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 27.08.2022 Dzisiaj mija dokładnie 100 lat, kiedy w Berlinie doszło do zjazdu przedstawicieli głównych organizacji skupiających polską społeczność w Niemczech. Tego… » więcej 2022-08-20, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 20.08.2022 Sto lat temu w sierpniu 1932 roku kierownictwo Związku Polaków w Niemczech przyjęło Rodło za znak wszystkich Polaków zrzeszonych w Związku. » więcej 2022-08-15, godz. 09:00 O polskość Śląska Opolskiego 15.08.2022 102 lata temu trwały intenstywne przygotowania do wybuchu II powstania śląskiego. Na jego czele stanął urodzony na Opolszczyźnie w Dziergowicach w pobliżu… » więcej 2022-08-13, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 13.08.2022 Początek XX wieku przyniósł Górnemu Śląskowi grupę nowych działaczy walczących o polskość tych ziem.Jednym z takich śląskich działaczy był Wawrzyniec… » więcej 2022-08-06, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 06.08.2022 Walkę o utrzymanie wiary i polskości na Śląsku prowadzili także świeccy katolicy. Jednym z najaktywniejszych działaczy śląskich był Karol Miarka –… » więcej 2022-07-30, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 30.07.2022 Na przełomie XIX i XX wieku na Śląsku występowało duże zróżnicowanie postaw wśród księży. Wrocławscy studenci teologii pochodzący z Górnego Śląska… » więcej 2022-07-23, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 23.07.2022 Na Śląsku niezastąpioną rolę odgrywały prawie zawsze biblioteki i czytelnie. W XIX wieku stały się cennym uzupełnieniem działających tam polskich organizacji… » więcej 2022-07-16, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 16.07.2022 Dokładnie 100 lat temu odbyła się symboliczna uroczystość przekazania części ziem Górnego Śląska do Polski. W. tym dniu w Katowicach został podpisany… » więcej 2022-07-09, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 09.07.2022 Kiedy europejska Wiosna Ludów dotarła na Śląsk wydarzenia miały już nie tylko wymiar społeczny, ale stały się też kolejnym etapem walki o charakterze… » więcej 2022-07-02, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 02.07.2022 Mija właśnie 81 lat od czasu, kiedy 1 lipca 1931 roku na Pasiece w Opolu otwarty został w nowej siedzibie polski konsulat generalny. Wcześniej Konsulat Generalny… » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »