Radio Opole » O polskość Śląska Opolskiego » Posłuchaj cyklu » O polskość Śląska Opolskiego 23.10.2021
2021-10-25, 17:00 Autor: Wiktor Krzewicki

O polskość Śląska Opolskiego 23.10.2021

Fot.Partyzanci, Żródlo:SPAK, oddział Gliwice
Fot.Partyzanci, Żródlo:SPAK, oddział Gliwice
Represje wobec Polaków z Górnego Śląska ograniczyły ich działalność konspiracyjną, ale jej nie zatrzymały. Walka z okupantem niemieckim była dalej kontynuowana.
Jeszcze w październiku 1939 roku w czasie pobytu w Krakowie gen Szymon Karaszewicz -Tokarzewski, ten sam który tworzył Służbę Zwycięstwu Polski utworzył komendę okręgu krakowskiego SZP .W jej ramach powstały dwa podookręgi zagłębiowski i śląski.

Komendantem pierwszego został późniejszy gen. Henryk Kowalówka ps.”Skała”. Natomiast obowiązki komendanta podokręgu Śląskiego miał sprawować Józef Korol ps. “Starosta”
Generał starał się , aby organizacja rozwijała się przede wszystkim jako struktura wojskowa. Jednym z pierwszych kontaktów jakie nawiązał Kowalówka było sprowadzenie na Śląsk komendantki Przysposobienia Wojskowego, cichociemnej Elżbiety Zawackiej, która dotarła tam w listopadzie 1939 roku. Pod pseudonimem “Zelma” zorganizowała siatkę konspiracyjną kobiet na Śląsku.

Jako cichociemna pojawiła się na Śląsku jeszcze raz trzy lata później. Miałą wtedy zorganizować sztab Wojskowej Służby Kobiet w Śląskim okręgu AK.
W styczniu 1942 roku powrócił na Śląsk także ppłk Henryk Kowalówka ps. Topola i na krótko objął dowództwo .

Zagrożony aresztowaniem przez Gestapo przekazał komendę Okręgu Śląskiego majorowi Józefowi Słaboszewskimu. Jak się miało okazać przeczuwał inwigilację podziemnych struktur przez Niemców. Trzy miesiące później doszło do masowych aresztowań wśród Akowców na Śląsku.

Dwa lata wcześniej w czerwcu 1940 roku teren Okręgu Śląskiego Polskich Sił Zbrojnych, a potem Związku Walki Zbrojnej podzielono na inspektoraty. Właśnie wtedy powstał Inspektorat Nadodrzański zwany też Opolskim. Został on utworzony w tej części Górnego Śląska, która w okresie międzywojennym nie należała do Polski. Inspektorat przyjął kryptonim „Skorpion”.

W ramach Inspektoratu Opolskiego miały funkcjonować 4 obwody: Kluczbork, Opole, Nysa i Koźle. Z Inspektoratu została wyłączona Ziemia Raciborska, która weszła w skład Inspektoratu Rybnickiego.

Ostatecznie jednak nie udało się uruchomić tych czterech obwodów, utworzono tylko dwa .W skład pierwszego weszły tereny rolnicze, a drugi przemysłowy objął miasta : Gliwice, Zabrze i Bytom.

Jednak te dwa też nie działały długo Niemcy odkryli siatkę konspiracyjną działająca na terenie dzisiejszego województwa opolskiego. Jej przywódca Leon Powolny działacz Związku Polaków w Niemczech został zgilotynowany jesienią 1944. A w wyniku przeprowadzonych wcześniej aresztowań w ręce Gestapo wpadło kilkudziesięciu Akowców co spowodowało ostateczne rozbicie Inspektoratu Armii Krajowej pod ps. ”Skorpion”.

Klęskę „Skorpiona” pogłębiał jeszcze fakt zagarnięcia przez gestapo archiwów organizacyjnych, przechwycenia szyfrów, zdekonspirowania „skrzynek” i dróg kurierskich. W tej sytuacji inspektorat nie mógł dłużej istnieć i Komenda Główna AK postanowiła z niego zrezygnować. Obwody wchodzące w skład organizacji po likwidacji “Skorpiona” zostały włączone do Inspektoratu Katowickiego,

Zobacz także

2022-06-25, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 25.06.2022 Jedną z ważniejszych instytucji, które nie zaprzestały działalności, kiedy wybuchła II wojna był Instytut Śląski. Wojnę Stowarzyszenie przetrwało jako… » więcej 2022-06-18, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 18.06.2022 Po zakończeniu III insurekcji śląskiej ustrój Śląska określiła w dużej mierze Konwencja Górnośląska z 15 maja 1922 roku, która obowiązywała przez… » więcej 2022-06-17, godz. 17:00 O polskość Śląska Opolskiego 16.06.2022 Cztery miesiące po zakończeniu III powstania śląskiego 20 października 1921 roku zapadła decyzja odnośnie granicy polsko- niemieckiej na Górnym Sląsk… » więcej 2022-06-11, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 11.06.2022 Już od pierwszych dni września 1939 roku Polacy zaczęli organizować na Śląsku podziemną działalność. Miała to być kontynuacja bohaterskiej walki polskiej… » więcej 2022-06-04, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 04.06.2022 W tym roku obchodzimy 100 rocznicę powstania Związku Polaków w Niemczech organizacji reprezentującej Polaków zamieszkałych na terenie Rzeszy Niemieckiej… » więcej 2022-05-28, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 28.05.2022 Wywłaszczenia i wydziedziczenia z majątków na Śląsku były już sprawdzoną formą represji wobec Polaków w tej historycznej dzielnicy. Faktycznie stały… » więcej 2022-05-21, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 21.05.2022 Już od pierwszych miesięcy okupacji Niemcy dokonywali masowych mordów. Aktom terroru władze niemieckie starały się nadać pozory legalności, wydając rozporządzenia… » więcej 2022-05-14, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 14.05.2022 W czasie okupacji niemieckiej Okręg Śląski Armii Krajowej koncentrował się na działalności wywiadowczej. Jednak nie mniej ważną działalnością były… » więcej 2022-04-09, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 09.04.2022 Wśród 108 błogosławionych przez Jana Pawła II znalazł się też ojciec Stanisław Kubista, którego tak wiele w młodzieńczych latach wiązało ze Śląskiem… » więcej 2022-04-02, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 02.04.2022 Minęła właśnie setna rocznica śmierci ks. Pawła Pośpiecha, tego tak bardzo zaangażowanego w sprawy polskie na Śląsku kapłana o którym w tych dniach… » więcej
23456
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »