Radio Opole » O polskość Śląska Opolskiego » Posłuchaj cyklu » O polskość Śląska Opolskiego 03.07.2021
2021-07-03, 08:00 Autor: Wiktor Krzewicki

O polskość Śląska Opolskiego 03.07.2021

Powstania Śląskie potwierdziły niezłomność walki Polaków o polski Śląsk .W trzech insurekcjach wzięło udział kilkadziesiąt tysięcy powstańców. Przypomnijmy dwóch zapomnianych dowódców III powstania śląskiego.

Pierwszy to Stanisław Krzyżowski urodzony w Tychach podporucznik Wojska Polskiego, powstaniec śląski i komendant POW Górnego Śląska na powiat pszczyński. Był współorganizatorem i czołowym działaczem Narodowego Związku Powstańców i Byłych Żołnierzy. Blisko współpracował z Wojciechem Korfantym.

Dom, w którym się wychował, nazywano twierdzą polskości. Jego rodzina włączyła się w czynną walkę o powrót Górnego Śląska do Polski. Wraz z nim zaangażowali byli jego trzej bracia i siostra. Powołany do armii niemieckiej Stanisław przebył I wojnę światową na froncie zachodnim. Pod koniec listopada 1918 powrócił na Górny Śląsk, po czym reaktywował polskie koła śpiewacze i założył gniazdo Sokoła w Tychach. W pierwszych miesiącach 1919 wszedł jako zastępca komendanta na powiat pszczyński do kręgów dowódczych Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska, w III powstaniu objął komendę Pszczyńskiego Pułku Rezerwowego i odznaczył się sprawnym zwalczaniem dywersji niemieckiej . Mobilizował mieszkańców ziemi pszczyńskiej do udziału w powstaniu.

W II Rzeczpospolitej był redaktorem polskich gazet ukazujących się na Górnym Ślasku. Od wczesnych lat 20. organizował szeregi byłych powstańców śląskich i angażował się politycznie po stronie polskiej chadecji.w konsekwencji został posłem do Sejmu RP.

Zapomnianym powstańcem, który walczył w trzech insurekcjach śląskich był także podporucznik piechoty Wojska polskiego Józef Michalski komendant Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska na okręg wodzisławski, redaktor Gazety Śląskiej , poseł na sejm śląski , współpracownik Alfonsa Zgrzebnioka, i podobnie jak Krzyżowski zwolennik Wojciech Korfantego.

Z powodu działalności patriotycznej jego rodzice otrzymali pruski nakaz opuszczenia Górnego Śląska. Musieli wyjechać do Westfalli, ale po pewnym czasie wrócili na Śląsk i wraz z dziećmi zamieszkali w Rydułtowach.

Działalność patriotyczną młody Józef rozpoczął w wieku 17 lat, wstępując do Sokoła w Królewskiej Hucie . Później należał także do stowarzyszenia Eleusis i Towarzystwa św. Józefa . W latach 1914–1918 walczył w armii niemieckiej na froncie zachodnim i wschodnim.

Pod koniec I wojny światowej wrócił na Śląsk i wziął udział w w trzech insurekcjach śląskich, a w III powstaniu śląskim był jednym z dowódców. W przeciwieństwie do drugiego "Trzecie Powstanie Górnośląskie było tak potężnym przejawem woli ludu śląskiego, że nie można było przejść nad nim do porządku dziennego" - pisał opolanin, a przed laty żołnierz Piłsudskiego i powstaniec śląski Roman Horoszkiewicz.

I chociaż trzecie powstanie śląskie, które sto lat temu dobiegało końca nie zakończyło się pełnym sukcesem, to jednak doprowadziło do zasadniczych zmian na mapie Europy. Uzmysłowiło zachodnim mocarstwom, ale przede wszystkim Niemcom , że ze zdaniem Polaków zawsze trzeba się liczyć.
O polskość Śląska Opolskiego 03.07.2021

Zobacz także

2021-06-08, godz. 11:12 O polskość Śląska Opolskiego 05.06.2021 W audycji wspominaliśmy sylwetkę wybitnego polskiego księdza i literata Norberta Bończyka, który położył wielkie zasługi dla budzenia polskiej świadomości… » więcej 2021-05-29, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 29.05.2021 Kilka miesięcy po zakończeniu III powstania śląskiego zapadła decyzja odnośnie granicy polsko- niemieckiej na Górnym Śląsku. Do Rzeczypospolitej włączono… » więcej 2021-05-22, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 22.05.2021 Dokładnie sto lat temu toczyła się już bitwa o Górę Św. Anny. Władze powstańcze przygotowywały w tym rejonie natarcie podgrupy „Bogdan”. » więcej 2021-05-15, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego.15.05.2021 Zupełnie zapomnianym dowódcą powstańczym był podpułkownik Kazimierz Zenkteller ps. Warwas. Zastąpił on na początku czerwca na stanowisku komendanta naczelnego… » więcej 2021-05-08, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 08.05.2021 Trwają wciąż obchody setnej rocznicy wybuchu III powstania śląskiego. W niedzielę 2 maja w ogólnopolskich uroczystościach na Górze Świętej Anny uczestniczył… » więcej 2021-04-24, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 24.04.2021 Wyniki plebiscytu, który odbył się 20 marca 1921 roku, niestety, nie rozstrzygnęły sytuacji na Śląsku. Ostatecznie Międzysojusznicza Komisja opowiedziała… » więcej 2021-04-17, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 17.04.2021 W czasie II wojny wielu księży za swoją działalność patriotyczną na rzecz polskiego Śląska. trafiło do niemieckich obozów koncentracyjnych.Taki los… » więcej 2021-04-10, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 10.04.2021 152 lata temu na śląskim rynku prasowym pojawił się „Katolik”, czasopismo, które rozbudzało świadomość narodową, ale przede wszystkim pisało o polskiej… » więcej 2021-04-03, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 03.04.2021 Wśród polskich instytucji działających na Śląsku 100 lat temu niewątpliwie wyróżniał się Polski Komisariat Plebiscytowy i ludzie z nim związani. » więcej 2021-03-27, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 27.03.2021 100 lat temu na Górnym Śląsku wciąż działały Polski Komisariat Plebiscytowy, ale także Międzysojusznicza Komisja Rządząca i Plebiscytowa. Siedzibą… » więcej
7891011
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »