Radio Opole » O polskość Śląska Opolskiego » Posłuchaj cyklu » 'O polskość Śląska Opolskiego' 09.01.2021
2021-01-09, 08:00 Autor: Wiktor Krzewicki

"O polskość Śląska Opolskiego" 09.01.2021

Stanisław Wasylewski [fot.By autor nieznany - Polona.pl, Domena publiczna, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=74186027]
Stanisław Wasylewski [fot.By autor nieznany - Polona.pl, Domena publiczna, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=74186027]
Kiedy w latach 30-tych w międzywojniu Stanisław Wasylewski odwiedził Opolszczyznę zrodził się pomyśl napisania książki, która przeszła do historii jako jedna z najważniejszych publikacji o Opolszczyźnie. Dzięki niej pisarz pochodzący z Kresów związał się po wojnie ze Śląskiem.
To właśnie dzięki Wasylewskiemu w przestrzeni publicznej zostało spopularyzowane stwierdzenie Śląsk Opolski.
Urodzony w Stanisławowie. W młodości uczył się w gimnazjach we Lwowie i Stryju. Studiował filozofię, polonistykę, na Uniwersytecie Jana Kazimierza. Już w czasach studenckich wkroczył na dziennikarską drogę. Redagował i publikował w periodykach literackich, ale także w gazetach, również codziennych. Współpracował z radiem. W latach 30. XX wieku podróżował po Śląsku. Wtedy po raz pierwszy dokładniej poznał Opolszczyznę pracując nad książką „Na Śląsku Opolskim”, w której pisał o korzeniach tego regionu i burzliwych losach tej części Górnego Śląska.

Opisywał życie codzienne i przy wiązanie tamtejszych mieszkańców do tradycji, historii i religii. Przede wszystkim jednak pisał o walce Ślązaków z naporem niemieckim, ale także o sytuacji Polaków w Rzeszy w okresie międzywojennym. Tematyce śląskiej poświęcił też esej „Szkice serdeczne i przewrotne” Tekst ukazał się na łamach Odry w drugiej połowie lat czterdziestych.W czasie okupacji pisał do wydawanej wtedy przez Niemców „Gazety Lwowskiej” za co po wojnie został niesłusznie posądzony o kolaborację i na kilkanaście miesięcy trafił do aresztu. Fakt ten jednak stał się przyczyną oskarżenia Wasylewskiego o kolaborację najpierw przez Związek Zawodowy Literatów Polskich, a później przez wymiar sprawiedliwości.

We wrześniu 1945 roku został osadzony w areszcie, gdzie spędził kilkanaście miesięcy, aż do rozprawy sądowej, która zakończyła się całkowitym uniewinnieniem . Dopiero po latach okazało się jednak ,że Wasylewski publikował w porozumieniu z AK, aby w ten sposób docierać też do środowiska literackiego. Mimo to twórczość Wasylewskiego znalazła się na cenzurowanym. Jego przedwojenne książki skrupulatnie zostały wycofane z bibliotek.
W 1948 roku Wasylewski zdecydował się wyjechać wraz z żoną do Opola, które znał z czasów pracy nad swoją książką „Na Śląsku Opolskim”.

Pracował w Komitetu Badań Prehistorycznych, Oboje zamieszkali przy ul. Konsularnej pod numerem 4. W Opolu, ostatnim mieście swego życia, pisał także Wasylewski wspomnienia, które ukazały się pod tytułem : „Czterdzieści lat powodzenia”.

Stanisław Wasylewski zmarł nagle w lipcu 1953.Do końca życia nie doczekał się uznania, jakim cieszył się przed wojną. Dopiero na fali przełomu w 1989 roku walny zjazd Związku Literatów Polskich podjął uchwałę stwierdzającą,że „postępowanie wobec Stanisława Wasylewskiego było bezpodstawne, bezprawne i niegodziwe”.

Zobacz także

2021-06-08, godz. 11:12 O polskość Śląska Opolskiego 05.06.2021 W audycji wspominaliśmy sylwetkę wybitnego polskiego księdza i literata Norberta Bończyka, który położył wielkie zasługi dla budzenia polskiej świadomości… » więcej 2021-05-29, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 29.05.2021 Kilka miesięcy po zakończeniu III powstania śląskiego zapadła decyzja odnośnie granicy polsko- niemieckiej na Górnym Śląsku. Do Rzeczypospolitej włączono… » więcej 2021-05-22, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 22.05.2021 Dokładnie sto lat temu toczyła się już bitwa o Górę Św. Anny. Władze powstańcze przygotowywały w tym rejonie natarcie podgrupy „Bogdan”. » więcej 2021-05-15, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego.15.05.2021 Zupełnie zapomnianym dowódcą powstańczym był podpułkownik Kazimierz Zenkteller ps. Warwas. Zastąpił on na początku czerwca na stanowisku komendanta naczelnego… » więcej 2021-05-08, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 08.05.2021 Trwają wciąż obchody setnej rocznicy wybuchu III powstania śląskiego. W niedzielę 2 maja w ogólnopolskich uroczystościach na Górze Świętej Anny uczestniczył… » więcej 2021-04-24, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 24.04.2021 Wyniki plebiscytu, który odbył się 20 marca 1921 roku, niestety, nie rozstrzygnęły sytuacji na Śląsku. Ostatecznie Międzysojusznicza Komisja opowiedziała… » więcej 2021-04-17, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 17.04.2021 W czasie II wojny wielu księży za swoją działalność patriotyczną na rzecz polskiego Śląska. trafiło do niemieckich obozów koncentracyjnych.Taki los… » więcej 2021-04-10, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 10.04.2021 152 lata temu na śląskim rynku prasowym pojawił się „Katolik”, czasopismo, które rozbudzało świadomość narodową, ale przede wszystkim pisało o polskiej… » więcej 2021-04-03, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 03.04.2021 Wśród polskich instytucji działających na Śląsku 100 lat temu niewątpliwie wyróżniał się Polski Komisariat Plebiscytowy i ludzie z nim związani. » więcej 2021-03-27, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 27.03.2021 100 lat temu na Górnym Śląsku wciąż działały Polski Komisariat Plebiscytowy, ale także Międzysojusznicza Komisja Rządząca i Plebiscytowa. Siedzibą… » więcej
7891011
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »