W ubiegłym roku aż w połowie krajowych przetargów firmy złożyły tylko jedną ofertę. Trudno więc mówić o konkurencji cenowej. Burmistrza Paczkowa Artura Rolkę zapytaliśmy, czy w jego gminie udało się przeprowadzić wszystkie zaplanowane na ten rok przetargi?: - Z firmami było różnie. Wydaje się, że ten okres mocnej hossy zaczyna się zmieniać. Mieliśmy wiele zadań, gdzie musieliśmy kilka razy ogłaszać przetargi. W pierwszych terminach nie zgłaszały się firmy. Składano też propozycję realizowania zadania za kwotę znacznie przekraczającą kosztorys inwestorski, czy pieniądze zabezpieczone na ten cel w budżecie. Bywało, że firmy przebierały w ofertach, realizowały kilka zadań, a potem przekraczały terminy ich realizacji. Pod koniec roku otrzymaliśmy dofinansowanie z Funduszu Dróg Samorządowych. Kosztorys inwestorski wyniósł 500 tysięcy złotych. Zgłosiło się sześć firm zainteresowanych realizacją tego zadania drogowego. Najniższa oferta to było 213 tys. zł. Jest to rażąco niska cena, którą ta firma obroniła. Może to jest symptom zmian w gospodarce, pewnego wejścia w fazę spowolnienia gospodarczego, ale być może i kryzysu. Jeszcze w następnym roku będzie sporo inwestycji, bo gminy mają podpisane umowy i są jeszcze fundusze unijne. Wykonawcy nie będą mieli problemu z rynkiem robót, ale to się z czasem pojawi. Już widzimy rosnące zainteresowanie przetargami. Na tym zaczynamy zyskiwać. Są propozycje cenowe poniżej kosztorysów.

- Jeżeli mówimy o inwestycjach prorozwojowych w gminach i powiatach, to kluczowe jest również, że mają coraz mniej pieniędzy na takie cele. Wynika to z tego, że samorządy lokalne obarczane są przez rząd zadaniami, za którymi nie idą adekwatne pieniądze. Jest to niezgodne z konstytucją. Właśnie kształtowane są przyszłoroczne budżety. Od gmin, powiatów płyną wręcz dramatyczne komunikaty. Oświata staje się kamieniem u szyi samorządów, które dopłacają do niej od 25 do 33 procent. Tych pieniędzy zabraknie na inwestycje. Gminy i powiaty utrzymują się z udziału w podatkach PIT i CIT. Wprowadza się ulgi w podatku PIT. Znosi się go dla osób do 26. roku życia, które prowadzą działalność gospodarczą. To są duże kwoty i stwarza to poważny problem. Jeszcze w 2020 roku uda się jakoś te budżety samorządowe pospinać. Z informacji wielu burmistrzów i prezydentów miast wynika, że za trzy lata ta sytuacja może być arcydramatyczna. Prawdopodobnie wartość zamówień publicznych w postępowaniach przetargowych będzie mniejsza. Już teraz widać ten spadek w skali globalnej. W tym roku wartość tych zamówień szacowana była na ok. 200 mld zł. To jest mniej więcej połowa budżetu państwa i 10 procent polskiego PKB. Ten rynek zamówień publicznych wpływa na całą gospodarkę. Widać już, że ceny spadają, to jest jednoznaczny sygnał, iż gospodarka zaczyna spowalniać i się schładzać. W ubiegłym roku ten rynek zamówień publicznych wyniósł 235 mld zł. Ten ogromny tort w dużej mierze jest niedostępny dla małych i średnich firm. W przetargach dotychczas decydujące było kryterium cenowe. Mali i średni przedsiębiorcy nie mogli rywalizować ceną. Nowa ustawa, przynajmniej w zamierzeniach, ma im to ułatwić – powiedział Piotr Wach, wiceprzewodniczący opolskiego sejmiku z Nowoczesnej.

- W minionych trzech latach również nasza gmina miała problem z przetargami – mówi Michał Warchał, radny Otmuchowa z Platformy Obywatelskiej. - Brakowało wykonawców, a było dużo tych funduszy rzuconych na opolski rynek m.in. z Regionalnego Programu Operacyjnego. Firmy przebierały, grymasiły, wybierały te najlepsze oferty i zawyżały ceny nawet o sto procent. Lata tłuste mogą minąć i już zaczyna się to dziać, co pokazuje wzrost zainteresowania przetargami. Natomiast problemem jest deficyt firm specjalistycznych. Widać to było przy rewitalizacji rynku. Z braku zainteresowania przesuwaliśmy termin przetargu, bo nikt do niego nie stawał. Było to zadanie kilkunastomilionowe. Udało się je zakończyć, ale czy ceny za wykonanie były adekwatne do tego zadania?

W zamówieniach publicznych szykują się rewolucyjne zmiany, które wprowadzi całkiem nowa ustawa. Obowiązywać będzie od 2021 roku. Przetargi wpływają też na stawki opłat za odbiór śmieci. Niedawno weszła w życie kolejna już nowelizacja ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Nowe regulacje przewidują, że osoby, które nie będą segregować śmieci, zapłacą nie mniej niż dwukrotność, ale nie więcej niż czterokrotność opłaty za segregowanie odpadów. Badania pokazują, że świadomość dotycząca selektywnej zbiórki i recyklingu odpadów jest wciąż zbyt niska wśród Polaków. Jedna trzecia z nas w ogóle nie segreguje śmieci. W przyszłym roku gminy będą musiały osiągnąć 50-procentowy poziom ich recyklingu. Obowiązek ten wynika z unijnej dyrektywy. Zdaniem wielu samorządowców jego spełnienie w tym terminie jest nierealne. O związanych z tym problemach i kontrowersjach dyskutowaliśmy w dalszej części Samorządowej Loży Radiowej.

Zaproszenie Jana Poniatyszyna przyjęli:

• Artur Rolka (burmistrz Paczkowa),
• Piotr Wach (wiceprzewodniczący sejmiku z Nowoczesnej),
• Michał Warchał (radny Otmuchowa z PO)