Alojzy Smolka urodził się 27 kwietnia 1907 roku w wielodzietnej rodzinie w Raciborzu. Jego ojciec był snycerzem, który mówił o sobie, że jest „obywatelem niemieckim o narodowości polskiej”. Pomimo, że wszystkie dzieci Smolków chodziły do niemieckich szkół, rodzice wychowywali je w głębokim polskim duchu i sami nauczyli czytać i pisać po polsku.

Aktywnie także korzystali z dobrodziejstw raciborskiego polskiego życia kulturalnego. W okresie powstań śląskich kilkunastoletni Alojzy Smolka zaangażował się w polską działalność propagandową. Został kolporterem polskich gazet i ulotek. W tym czasie zaczął także występować w polskich przedstawieniach teatralnych.

Po ukończeniu w roku 1920 szkoły powszechnej rozpoczął pracę w drogerii Edmunda Grygielewicza w Raciborzu. Jednak ponieważ właściciel opowiadał się za Polską jego sklep został napadnięty i zdewastowany co skłoniło szefa do emigracji za polską granicę. Alojzy został bez pracy.

W latach 1923-26 uczył się zawodu u mistrza snycerskiego Henryka Mrowca. W roku 1926 po zdaniu egzaminu czeladniczego znów pozostał bez pracy, bo jego mistrza nie było stać na płacenie mu stawek czeladniczych. Wówczas podjął pracę w miejskim teatrze w Raciborzu, gdzie zajmował się remontami sceny i urządzeń sanitarnych.

W międzyczasie podjął pracę także w I Dzielnicy Związku Polaków w Niemczech w Opolu jako instruktor zespołów amatorskich Była to praca sezonowa. Jednak pozwoliła mu rozwijać swoje pasje i brać udział w poświęconych organizacji spektakli teatralnych szkoleniach dla aktywistów ruchu kulturalnego odbywających się w Katowicach, Bytomiu, Kalwarii Zebrzydowskiej i Zakopanem.

W roku 1929 został kierownikiem amatorskiego zespołu teatralnego. Jednak swoje prawdziwe powołanie odnalazł w roku 1937 podczas kursu lalkarskiego w Zakopanem. Po powrocie do Opola zorganizował przy Związku Polaków w Niemczech Polski Teatr Kukiełkowy, który odniósł szereg nadspodziewanych sukcesów. Ostatni spektakl wystawiono w lipcu 1939 roku w Wiedniu na kolonii polskich zuchów.

We wrześniu 1939 roku większość artystów trafiła do więzień i obozów koncentracyjnych. Alojzy Smolka za udział w spisku przeciw III Rzeszy” został skazany na 10 lat pobytu w twierdzy w Branderburg-Goerden.

Do Opola powrócił w 1945 r. a trzy lata później zorganizował pierwszy występ zespołu lalkarskiego na scenie Teatru Ziemi Opolskiej, Od roku 1949 do 1970 pełnił funkcję kierownika artystycznego i reżysera opolskiej Sceny Lalkowej.

Alojzy Smolka zmarł 9 maja 1971 roku w Opolu.