Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Kalendarium historyczne
2024-10-08, 01:00 Autor: Szukała Michał / PAP

Kalendarium historyczne

Kalendarium [www.pixabay.com]
Kalendarium [www.pixabay.com]
8 października
1414 – Zawarto polsko-krzyżacki rozejm pod Brodnicą, który kończył tzw. wojnę głodową.

1656 - Pod Prostkami hetman Wincenty Gosiewski rozbił wojska brandenbursko-szwedzkie, biorąc do niewoli księcia Bogusława Radziwiłła.

1715 - Szlacheckie oddziały antysaskiej konfederacji rozbiły w bitwie pod Radgoszczą regiment królewskich kirasjerów.

1766 - W Warszawie zmarł Franciszek Bieliński, marszałek wielki koronny; od 1742 r. kierował Komisją Brukową, zajmującą się porządkowaniem i rozbudową Warszawy.

1812 - W Paryżu zmarł gen. Józef Łazowski, generał armii francuskiej, uczestnik wojen napoleońskich.

1834 - W Lochrist we Francji urodził się Bronisław Szwarce, działacz niepodległościowy, inżynier; członek Komitetu Centralnego Narodowego (1862); aresztowany przez władze rosyjskie w 1862 r.; w więzieniach i na zesłaniu spędził 30 lat.

1858 - Urodził się Tadeusz Błotnicki, rzeźbiarz, kostiumolog, wykładowca.

1869 - Zmarła pisarka i felietonistka Zofia Węgierska.

1891 - We Lwowie urodził się Jan Fryling, pisarz, dyplomata, przedstawiciel rządu RP na uchodźstwie w Chinach i Indiach, współpracownik Radia Wolna Europa i londyńskich "Wiadomości".

1901 - Sopot uzyskał prawa miejskie.

1909 - W Nieświeżu urodził się Piotr Jaroszewicz, działacz komunistyczny; oficer polityczny PSZ w ZSRS, gen. LWP, członek Biura Politycznego KC PZPR, premier PRL w latach 1970-80.

1910 - We Lwowie zmarła Maria Konopnicka, poetka, autorka nowel, publicystka i krytyk literacki; angażowała się w konspiracyjne i jawne akcje społeczne, współorganizowała międzynarodowy protest przeciwko pruskim represjom i prześladowaniu dzieci polskich we Wrześni; propagowała walkę o prawa kobiet, organizowała pomoc dla więźniów politycznych.

1919 - W Montreux w Szwajcarii zmarł Leandro Marconi, architekt, autor projektu Wielkiej Synagogi na Tłomackiem w Warszawie.

1922 - W Oryninie koło Kamieńca Podolskiego urodziła się Stefania Woytowicz, sopranistka.

1926 - W Poznaniu urodził się Krzysztof Skubiszewski, dyplomata, znawca prawa międzynarodowego; w latach 1989-93 minister spraw zagranicznych.

1929 - W Krakowie zmarł Jacek Malczewski, malarz, rysownik, jego obrazy zainicjowały w młodopolskim malarstwie nurt symbolizmu.

1931 - W Warszawie urodziła się Maria Broniewska, aktorka teatralna i filmowa, odtwórczyni m.in. roli Jadzi Białkówny w filmie Aleksandra Forda "Ulica graniczna".

1933 - W Chrzanowie urodziła się Halina Winiarska, aktorka.

1937 - Premiera filmu "Skłamałam" w reżyserii Mieczysława Krawicza z Jadwigą Smosarską i Eugeniuszem Bodo w rolach głównych.

1939 - W Berlinie Adolf Hitler podpisał dekret o włączeniu do III Rzeszy polskich ziem zachodnich i północnych.

1939 - Niemieckie władze okupacyjne utworzyły w Piotrkowie Trybunalskim pierwsze na zajętych ziemiach polskich getto.

1939 - W USA amerykański korespondent wojenny Julien Bryan opublikował w prasie fotografie z oblężonej Warszawy.

1940 - W Cuddington Way w Ewell w hrabstwie Surrey zginął Josef František, jeden z najlepszych lotników alianckich w czasie II wojny światowej, pilot Dywizjonu 303.

1943 - Na północnym Atlantyku zatonął trafiony niemiecką torpedą niszczyciel ORP "Orkan"; zginęło co najmniej 178 członków jego załogi, wśród nich dowódca okrętu kmdr por. Stanisław Hryniewiecki.

1943 - W Warszawie w kawiarni "Za kotarą" w akcji oddziału Armii Krajowej 993/W zginęli konfidenci gestapo Józef Staszauer i Jerzy Konarzewski oraz kilku volksdeutschów i Niemców powiązanych z konfidentami. Dokładna liczba ofiar jest nieznana; zginęły również przypadkowe osoby, wśród nich Maria Malanowicz-Niedzielska - aktorka pracująca tam jako kelnerka.

1943 - W Krakowie urodził się Bronisław Cieślak, dziennikarz, aktor, odtwórca roli oficera MO Sławomira Borewicza w serialu telewizyjnym "07 zgłoś się"; w latach 1997-2005 poseł na Sejm z ramienia SLD.

1945 - W Krakowie urodziła się Ewa Lipska, poetka.

1946 - Na podstawie wyroku Brytyjskiego Trybunału Wojskowego powieszony został Max Pauly, nazistowski zbrodniarz, komendant KL Stutthof (1939-42) i KL Neungamme (1942-45).

1948 - Sowiecki pułkownik Antoni Skulbaszewski objął w Polsce stanowisko naczelnego prokuratora wojskowego.

1965 - W Kartuzach urodził się Andrzej Wroński, zapaśnik, mistrz olimpijski z Seulu (1988) i Atlanty (1996); wielokrotny medalista mistrzostw świata i Europy.

1966 - W meczu przeciwko Górnikowi Zabrze w ekstraklasie zadebiutował Kazimierz Deyna; był to jego jedyny ligowy mecz w barwach Łódzkiego Klubu Sportowego.

1974 - W Warszawie zmarł Marian Falski, pedagog, działacz oświatowy, autor najpopularniejszego polskiego elementarza.

1979 - W Muzeum Narodowym w Krakowie otwarto wystawę "Polaków portret własny".
1979 - Oddano do użytku "gierkówkę" – drogę szybkiego ruchu łączącą Warszawę z Katowicami.

1982 - Stan wojenny: Sejm przyjął ustawę o związkach zawodowych i organizacjach rolników, której istotą była likwidacja wszystkich central związkowych działających przed 13 grudnia 1981 r., w tym NSZZ "Solidarność".

1982 - Stan wojenny: Zakończył się proces przywódców Konfederacji Polski Niepodległej (KPN); Leszek Moczulski skazany został na siedem lat więzienia, pozostali członkowie kierownictwa KPN na kary od dwóch do pięciu lat więzienia.

1984 - Premiera filmu Kazimierza Kutza "Na straży swej stać będę".

1989 - W Krakowie zmarł prof. Emanuel Rostworowski, historyk.

1991 - W Warszawie zmarł Edward Skórzewski, reżyser filmowy, współautor m.in. "Gangsterów i filantropów", "Prawo i pięść".

1992 - W Niemczech zmarł Willy Brandt, były kanclerz RFN, uważany za symbol niemieckiej polityki odprężenia i pojednania z Polską i innymi krajami Europy Środkowo-Wschodniej; w pamięci Polaków Brandt jest tym niemieckim politykiem, który uklęknął przed pomnikiem Bohaterów Getta w Warszawie.

1997 - W Warszawie zmarł Henryk Bista, aktor; przez 30 lat związany z Teatrem Wybrzeże w Gdańsku, od 1992 r. występował w Teatrze Współczesnym w Warszawie; znany m.in. z roli Senatora w "Lawie. Opowieści o Dziadach Adama Mickiewicza" Tadeusza Konwickiego.
2000 - W wyborach prezydenckich zwyciężył Aleksander Kwaśniewski, uzyskując w pierwszej turze 53,9 proc. głosów. Frekwencja: 61,12 proc.

2004 - Premiera filmu "Pręgi" w reżyserii Magdaleny Piekorz.

2007 - W Warszawie zmarł ksiądz Zdzisław Peszkowski, kapelan Rodzin Katyńskich i Pomordowanych na Wschodzie, jeden z ocalałych więźniów obozu jenieckiego NKWD dla polskich oficerów w Kozielsku.

2017 – Na Stadionie Narodowym w Warszawie Polska pokonała Czarnogórę 4:2 i zapewniła sobie awans do Mistrzostw Świata w Piłce Nożnej w Rosji.

2018 – W Warszawie zmarł Piotr Pawłowski, twórca i prezes Fundacji Integracja i Stowarzyszenia Przyjaciół Integracji, działacz społeczny, który pracował na rzecz likwidacji barier architektonicznych, cyfrowych, społecznych i prawnych dotyczących osób z niepełnosprawnościami.

Zobacz także

2024-12-17, godz. 14:21 Modlitwa i biało-czerwone znicze w rocznicę Grudnia '70 Opozycjoniści z czasów PRL i dyrektor oddziału IPN w poniedziałek na Cmentarzu Centralnym oddali hołd ofiarom Grudnia '70. Podczas robotniczej rewolty w Szczecinie… » więcej 2024-12-16, godz. 14:16 Strzały padły, gdy wydawało się że jest po walce - 43 lata temu w pacyfikacji "Wujka" zginęło 9 górników 43 lata temu, 16 grudnia 1981 r., od kul funkcjonariuszy plutonu specjalnego ZOMO zginęło dziewięciu górników kopalni "Wujek" w Katowicach. Strzały padły… » więcej 2024-12-15, godz. 10:55 Powstaje cyfrowy atlas zbrodni nazistowskich 80 lat po zakończeniu II wojny światowej cyfrowy atlas ma przypominać o miejscach zbrodni nazistowskich w Niemczech. Docelowo w atlasie powinno znaleźć się… » więcej 2024-12-14, godz. 10:50 Katedra Notre Dame w Paryżu - polskie ślady Gromadzili się w niej emigranci Powstania Listopadowego; w latach osiemdziesiątych XX w. odbywały się msze za „Solidarność”; w 2014 r. w pobliżu odsłonięto… » więcej 2024-12-13, godz. 12:03 13 grudnia 1981 r. wprowadzony został stan wojenny. Był bezprawny nawet w świetle PRL-owskiego prawa 43 lata temu, 13 grudnia 1981 r. gen. Wojciech Jaruzelski ogłosił wprowadzenie stanu wojennego. Powołał się na dekret Rady Państwa. Prawnicy i historycy… » więcej 2024-12-13, godz. 12:07 Historyk o stanie wojennym: nigdy nie usłyszałem przekonującej odpowiedzi na pytanie o alternatywny scenariusz wyda… Stan wojenny równał się wycelowaniu pistoletu we własne społeczeństwo. Było to fatalne wydarzenie w polskiej historii, ale nigdy nie usłyszałem przekonującej… » więcej 2024-12-13, godz. 12:09 Sejm: oddajmy hołd wszystkim, którzy w czasie stanu wojennego wykazali się odwagą i determinacją Na stronie Sejmu opublikowano tekst wspominający wydarzenia związane ze stanem wojennym. Oddajmy hołd wszystkim, którzy w tamtych trudnych czasach wykazali… » więcej 2024-12-13, godz. 11:58 Medale dla działaczy opozycji antykomunistycznej Szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Lech Parell wręczył medale działaczom opozycji antykomunistycznej podczas czwartkowego spotkania… » więcej 2024-12-12, godz. 10:57 Premiera filmu o Solidarności w Nowej Hucie „Dekada Jaruzelskiego – Solidarność walczy” – to tytuł filmu dokumentalnego o działaniach ruchu antykomunistycznego w Nowej Hucie w Krakowie. Premiera… » więcej 2024-12-11, godz. 10:52 30 lat temu umarł generał broni Stanisław Maczek "Żołnierz polski bić się może o wolność wszystkich narodów – umiera tylko dla Polski…". 11 grudnia 1994 r. zmarł w Edynburgu (Szkocja) Stanisław… » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »