Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 84 lata temu do niemieckiego obozu Auschwitz dotarł…
2024-06-14, 09:00 Autor: IAR/E.Porycka/K.Koziełł/dok.

84 lata temu do niemieckiego obozu Auschwitz dotarł pierwszy transport Polaków

Auschwitz-Birekanu KL [pixabay.com]
Auschwitz-Birekanu KL [pixabay.com]
84 lata temu, 14 czerwca 1940 roku, z więzienia w Tarnowie do niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz został przywieziony pierwszy masowy transport Polaków. Uchwałą Sejmu 14 czerwca jest obchodzony jako Narodowy Dzień Pamięci Ofiar Niemieckich Nazistowskich Obozów Koncentracyjnych i Obozów Zagłady.
W transporcie znajdowało się 728 mężczyzn, między innymi członkowie niepodległościowej konspiracji. Wojnę przeżyło 325 z nich, zginęło 292, a w przypadku 111 los jest nieznany. Jak ustalił historyk Adam Cyra, przez lata związany z Muzeum Auschwitz, ostatni były więzień z pierwszego transportu - Włodzimierz Bujakowski - zmarł w 2020 roku w Cork w Irlandii.

84 lata temu w Auschwitz było osadzonych około 30 niemieckich kryminalistów, którzy pełnili rolę więźniów funkcyjnych. W transporcie przywiezionym do obozu większość stanowili polscy więźniowie polityczni. Byli to głównie młodzi mężczyźni, wśród nich harcerze, gimnazjaliści i studenci, duchowni, członkowie podziemnych organizacji niepodległościowych i żołnierze kampanii wrześniowej, którzy próbowali przedostać się na Węgry. W pierwszym transporcie znalazła się też niewielka grupa polskich Żydów. Więźniowie otrzymali numery od 31 do 758.

Datę 14 czerwca 1940 uważa się za początek funkcjonowania niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau. Był on największym miejscem męczeństwa i zagłady II wojny światowej. Przyjmuje się, że zginęło w nim co najmniej milion 100 tysięcy osób, głównie Żydów, a także Polaków i przedstawicieli kilkudziesięciu innych narodów. Niemcy założyli obóz koncentracyjny Auschwitz, aby więzić w nim Polaków. Auschwitz II-Birkenau powstał później, stając się miejscem zagłady Żydów. W kompleksie obozowym funkcjonowała także sieć podobozów.

Podczas pierwszego apelu w Auschwitz kierownik obozu Karl Fritzsch w przemówieniu do więźniów powiedział: "Przybyliście tutaj nie do sanatorium, tylko do niemieckiego obozu koncentracyjnego, z którego nie ma innego wyjścia jak przez komin. Jeśli się to komuś nie podoba, to może iść zaraz na druty. Jeśli są w transporcie Żydzi, to mają prawo żyć nie dłużej niż dwa tygodnie, księża - miesiąc, reszta - trzy miesiące".

Z pierwszego transportu Polaków do Auschwitz, w obozie zmarli między innymi Bronisław Czech - więzień numer 349 - wybitny narciarz i olimpijczyk, w czasie wojny kurier tatrzański, Józef Chramiec-Chramiosek - numer obozowy 101 - reprezentant Polski w narciarstwie klasycznym w latach 1932-1936, oraz Antoni Suchecki - numer 595 - rzeźbiarz, jeden z dowódców Związku Walki Zbrojnej w Zakopanem, w obozie członek konspiracyjnej organizacji Związek Organizacji Wojskowej.

W grupie ocalałych 325 Polaków byli między innymi Marian Kołodziej, po wojnie plastyk i scenograf, Stanisław Szpunar - informatyk, Tadeusz Pietrzykowski - bokser i trener, żołnierz Wojska Polskiego, oraz Kazimierz Albin, wieloletni członek Międzynarodowej Rady Oświęcimskiej.

Zobacz także

2024-06-18, godz. 13:59 UNESCO: sztuczna inteligencja sprzyja rozpowszechnianiu fałszywych informacji o Hokolauście Generatywna sztuczna inteligencja (genAI) sprzyja rozpowszechnianiu fałszywych informacji o Holokauście, a to grozi podsycaniem antysemityzmu i zmianą stosunku… » więcej 2024-06-18, godz. 11:39 Ludowa historia Górnego Śląska. Bez robotników nie byłoby wielkich fortun i pałaców (wywiad) Bez robotników i górników nie byłoby wielkich fortun ani ich pałaców. Niektórzy zapominają, że potrzebna była praca tych bezimiennych mas, żeby nieliczni… » więcej 2024-06-18, godz. 10:56 55 lat temu zginął Jerzy Zawieyski, pisarz, dramaturg i działacz katolicki 18 czerwca 1969 r. zmarł tragicznie Jerzy Zawieyski, pisarz, dramaturg, publicysta, współzałożyciel i prezes Klubu Inteligencji Katolickiej, poseł na Sejm… » więcej 2024-06-18, godz. 09:25 W Poznaniu rozpoczyna się Wielkopolski Kongres Pamięci Narodowej Wielkopolski Kongres Pamięci Narodowej rozpoczyna się we wtorek w Poznaniu. Organizowane przez IPN dwudniowe wydarzenie odbywa się pod hasłem „Historia mówi… » więcej 2024-06-18, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 18 czerwca » więcej 2024-06-17, godz. 15:43 Muzeum Auschwitz unieważniło przetarg na remont dachu poobozowego bloku Muzeum Auschwitz poinformowało o unieważnieniu w poniedziałek przetargu, który miał wyłonić wykonawcę remontu dachu jednego z poobozowych bloków na terenie… » więcej 2024-06-17, godz. 11:00 Wrocław/ Spłonął pałac Stolbergów na osiedlu Świniary Po całonocnej akcji strażaków udało się ugasić pożar, ale ogień strawił cały XIX-wieczny pałac na wrocławskim osiedlu Świniary. Z budynku zostały… » więcej 2024-06-17, godz. 10:15 Prof. Fałkowski: Zamek Królewski jest w ciągłym ruchu, jak żywy organizm [WYWIAD] Zamek znajduje się w ciągłym ruchu, jak żywy organizm. Kreuje wydarzenia kulturalne stolicy i całej Polski. To nie jest zakrzepła struktura obrócona ku… » więcej 2024-06-17, godz. 09:29 105 lat temu polska armia wzbogaciła się o pierwsze czołgi 105 lat temu przybył do Polski z Francji 1. pułk czołgów armii dowodzonej przez gen. Józefa Hallera. Dla uczenia tego wydarzenia 17 czerwca ogłoszono Świętem… » więcej 2024-06-17, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 17 czerwca » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »