Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Mija 105. rocznica zakończenia obrony Lwowa
2024-05-22, 09:00 Autor: IAR/E.Porycka/O.Kłosińska/K.Koziełł/dok.

Mija 105. rocznica zakończenia obrony Lwowa

Reduta Piłsudskiego w czasie walk we Lwowie 1918-1919 [fot. wikipedia/domena publiczna]
Reduta Piłsudskiego w czasie walk we Lwowie 1918-1919 [fot. wikipedia/domena publiczna]
Mija 105 lat od zakończenia obrony Lwowa, nazywanej też "bitwą o Lwów". 22 maja 1919 roku, po półrocznym oblężeniu miasta, siły ukraińskie wycofały się wobec ofensywy Wojska Polskiego.
Polsko-ukraińskie walki o Lwów, należący do Polski od XIV wieku, rozpoczęły się 1 listopada 1918 roku, czyli na krótko przed odzyskaniem przez Polskę niepodległości. Wskutek ożywienia ukraińskich dążeń wolnościowych 19 października Ukraińska Rada Narodowa uchwaliła utworzenie państwa ukraińskiego w Galicji Wschodniej, a 31 października zdecydowano o rozpoczęciu działań zbrojnych we Lwowie przeciwko Polakom stanowiącym większość mieszkańców miasta.

Odsiecz zorganizowana przez podpułkownika Michała Tokarzewskiego-Karaszewicza dotarła do Lwowa 20 listopada 1918 roku. Następnego dnia stoczono zwycięską dla Polaków bitwę. 22 listopada, po ciężkich walkach, cały Lwów był w polskich rękach. Jednak oblężenie miasta i walki trwały właśnie do 22 maja 1919 roku.

W starciach o Lwów po stronie polskiej brało udział z bronią w ręku lub w służbach pomocniczych ponad sześć tysięcy osób, w tym blisko 450 kobiet. Wśród obrońców były Orlęta Lwowskie - blisko 1400 młodych ludzi, między innymi harcerzy i gimnazjalistów, którzy nie mieli ukończonych 17 lat. Najmłodszy z nich - Jaś Kukawski - w chwili śmierci miał dziewięć lat. Na kartach historii zapisał się też 13-letni Antoni Petrykiewicz, ranny w walkach o Persenkówkę, który zmarł 14 stycznia 1919 roku. Został uhonorowany Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtutti Militari i do dziś pozostaje najmłodszym kawalerem tego odznaczenia.

Podczas walk zginęło lub zmarło od ran 439 żołnierzy i członków wojskowej służby sanitarnej, w tym 12 kobiet. Wśród poległych było 120 uczniów i 76 studentów wyższych uczelni. Groby Orląt Lwowskich znajdują się na Cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie. Walki o Lwów były częścią polsko-ukraińskiej wojny o ziemie między Sanem a Zbruczem. Zakończyła się ona w lipcu 1919 roku, gdy wojska polskie wyparły siły ukraińskie za Zbrucz.

(więcej)

Opanowanie Lwowa przez Polaków 22 listopada 1918 roku nie zakończyło walk o miasto. Do wiosny 1919 roku było ono okrążone przez żołnierzy ukraińskich i znajdowało się pod ostrzałem artyleryjskim. Mieszkańcy prawie całkowicie zostali pozbawieni wody i energii elektrycznej. Na przedmieściach toczyły się krwawe starcia.

21 marca 1919 roku Naczelne Dowództwo Wojska Polskiego wydało rozkaz wstrzymania wszelkich akcji zaczepnych do czasu powrotu do kraju armii generała Józefa Hallera, którą zamierzano wykorzystać w walkach o Lwów. Polska ofensywa rozpoczęła się w połowie maja 1919 roku. 22 maja oddziały ukraińskie obawiając się okrążenia, wycofały się. 22 listopada 1920 roku Lwów został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Wojennego Virtuti Militari przez naczelnika państwa Józefa Piłsudskiego. Marszałek powiedział wówczas: "Tu codziennie walczyć trzeba było o nadzieję, codziennie walczyć o siłę wytrwania. Ludność stawała się wojskiem, wojsko stawało się ludnością".

Orlęta Lwowskie walczyły też bohatersko na przedpolu Lwowa z Armią Czerwoną podczas wojny polsko-bolszewickiej latem 1920 roku.

W latach 20. ubiegłego wieku, jako część Cmentarza Łyczakowskiego, został wzniesiony Cmentarz Orląt Lwowskich. Kiedy po II wojnie światowej Lwów znalazł się na terenie Ukrainy, cmentarz był celowo dewastowany przez sowietów. Ostateczną likwidację władze sowieckie przeprowadziły 25 sierpnia 1971 roku przy użyciu czołgów. Po 1989, w wyniku wieloletnich prac polsko-ukraińskiej komisji i mediacji z lokalnymi władzami, cmentarz został odbudowany i otwarty w 2005 roku. Jest, obok Cmentarza Wojennego na Monte Cassino czy Cmentarza Wojskowego na Rossie w Wilnie, jedną z najważniejszych polskich nekropolii znajdujących się poza granicami kraju.

Zobacz także

2024-06-15, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 15 czerwca » więcej 2024-06-14, godz. 13:00 Podpisano list intencyjny ws. obchodów rocznicy tysiąclecia koronacji królewskich List intencyjny w sprawie współpracy samorządów i archidiecezji gnieźnieńskiej przy rocznicy koronacji Bolesława Chrobrego i Mieszka II podpisano w czwartek… » więcej 2024-06-14, godz. 11:00 Obchody 6. edycji Europejskich Dni Archeologii - do 16 czerwca Od 14 do 16 czerwca odbędzie się 6. edycja Europejskich Dni Archeologii (EDA). EDA to wydarzenia, wystawy, pikniki, sesje naukowe i pokazy, przybliżające dziedzictwo… » więcej 2024-06-14, godz. 10:00 Rowerowy Hołd Pamięci w rocznicę I transportu Polaków do Auschwitz Dziewięcioro studentów, doktorantów i wykładowców Akademii WSB wyruszyło o północy w 170-km trasę z Tarnowa do Oświęcimia. Organizatorka IV Rowerowego… » więcej 2024-06-14, godz. 09:00 84 lata temu do niemieckiego obozu Auschwitz dotarł pierwszy transport Polaków 84 lata temu, 14 czerwca 1940 roku, z więzienia w Tarnowie do niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz został przywieziony pierwszy masowy transport Polaków… » więcej 2024-06-14, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 14 czerwca » więcej 2024-06-13, godz. 14:56 Mija 94 rocznica urodzin generała Ryszarda Kuklińskiego W 94. rocznicę urodzin generała Ryszarda Kuklińskiego w Muzeum Zimnej Wojny o 16.30 rozpocznie się specjalne oprowadzanie z przewodnikiem, który opowie o… » więcej 2024-06-13, godz. 13:00 Już wkrótce Wielkopolski Kongres Pamięci Narodowej „Historia mówi przez pokolenia” – pod tym hasłem w dniach 18–19 czerwca 2024 r. na terenie Międzynarodowych Targów Poznańskich odbędzie się organizowany… » więcej 2024-06-13, godz. 10:50 Wodewil Kresowy "Tutaj się urodziłam” Towarzystwo Miłośników Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich Oddział w Opolu zaprasza na Wodewil Kresowy zatytułowany "Tutaj się urodziłam”. Spektakl… » więcej 2024-06-13, godz. 07:00 Święto Żandarmerii Wojskowej „Szkarłatne berety” - polska Żandarmeria Wojskowa - czyli wyodrębniona i wyspecjalizowana służba, wchodząca w skład Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej… » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »