Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 79 lat temu amerykańskie wojska wyzwoliły niemiecki…
2024-05-05, 13:00 Autor: IAR/E.Porycka/K.Koziełł/dok.

79 lat temu amerykańskie wojska wyzwoliły niemiecki obóz Mauthausen-Gusen

KL Mauthausen: fragment dawnego obozu (2006 rok) [fot. pl.wikipedia.org/wiki/Mauthausen_(KL)#/media/Plik:Mauthausen-barracks.jpg]
KL Mauthausen: fragment dawnego obozu (2006 rok) [fot. pl.wikipedia.org/wiki/Mauthausen_(KL)#/media/Plik:Mauthausen-barracks.jpg]
79 lat temu, 5 maja 1945 roku, o godzinie 17-tej amerykańskie wojska wyzwoliły niemiecki obóz koncentracyjny Mauthausen-Gusen, znajdujący się na terenie zaanektowanej Austrii. Trzy dni wcześniej upadła stolica III Rzeszy - Berlin. 8 maja w Europie zakończyła się II wojna światowa.
Położony w pobliżu Linzu, Mauthausen-Gusen był jednym z najcięższych niemieckich obozów, a także jednym z największych miejsc zagłady Polaków w czasie wojny i eksterminacji polskiej inteligencji w ramach tzw. Intelligenzaktion. Osadzono w nim 34 tysiące polskich więźniów, z których - według różnych szacunków - zginęło od 27 do 28 tysięcy.

Więźniowie pracowali w morderczych warunkach w kamieniołomie, także pod ziemią. Ginęli wskutek egzekucji, głodu, chorób i epidemii. Byli też poddawani zbrodniczym eksperymentom pseudomedycznym. Pracowali przymusowo na potrzeby niemieckich zakładów zbrojeniowych, między innymi produkujących samoloty.

Od końca 1943 roku budowali podziemne sztolnie, do których przenoszono zakłady produkcyjne, aby chronić je przed nalotami. Ponieważ budowę tych sztolni prowadzono z całkowitą bezwzględnością wobec zdrowia i życia zatrudnionych więźniów, liczba ofiar śmiertelnych była tam szczególnie wysoka.

Według szacunków przez Mauthausen-Gusen i jego podobozy w sumie przeszło 335 tysięcy osób - mężczyzn, kobiet i dzieci. Zmarło od 81 do 122 tysięcy osób. W latach 1940-1945 Polacy stanowili najliczniejszą grupę narodowościową, w następnej kolejności byli to obywatele ZSRR i jeńcy radzieccy, potem Żydzi, Niemcy, Austriacy, Francuzi, Jugosłowianie i Włosi. Łącznie Niemcy więzili przedstawicieli ponad 40 narodów.

W obozie zginął polski ksiądz Edmund Kałas, męczennik, zakatowany za to, iż odmówił wyznania, że dyktator Adolf Hitler jest Bogiem. Śmierć poniósł także luterański duchowny Józef Mamica, przedwojenny kapelan Wojska Polskiego, oraz Kazimierz Prószyński, pionier kinematografii. Pobyt w obozie przeżyli między innymi Marian Kołodziej - po wojnie artysta i scenograf, Stanisław Grzesiuk - pisarz i pieśniarz, poeta Marek Skwarnicki, bard Stanisław Staszewski, a także ojciec Marian Żelazek, opiekun trędowatych w Indiach, nominowany do Pokojowej Nagrody Nobla.

W 2020 roku Instytut Pamięci Narodowej wszczął śledztwo w sprawie zbrodni wojennych, stanowiących również zbrodnie przeciwko ludzkości, popełnionych w latach 1940-1945 na Polakach w Mauthausen-Gusen oraz jego podobozach. Śledztwo prowadzone wcześniej przez byłą Okręgową Komisję Badania Zbrodni Hitlerowskich w Warszawie, i zawieszone, podjęła radomska Delegatura Oddziałowej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Lublinie.

Zobacz także

2024-06-16, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 16 czerwca » więcej 2024-06-15, godz. 14:19 Kolejne prace renowacyjne na terenie dawnego obozu w Sławięcicach Specjaliści od ratowania zabytków wracają na teren byłego niemieckiego podobozu KL Auschwitz III – Blechhammer. Wkrótce rozpocznie się remont dwóch bram… » więcej 2024-06-15, godz. 13:00 W Krakowie-Łagiewnikach beatyfikacja ks. Michała Rapacza, męczennika komunizm 15 czerwca w bazylice Bożego Miłosierdzia w Krakowie-Łagiewnikach trwa beatyfikacja księdza Michała Rapacza, zamordowanego przez komunistyczną bojówkę… » więcej 2024-06-15, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 15 czerwca » więcej 2024-06-14, godz. 13:00 Podpisano list intencyjny ws. obchodów rocznicy tysiąclecia koronacji królewskich List intencyjny w sprawie współpracy samorządów i archidiecezji gnieźnieńskiej przy rocznicy koronacji Bolesława Chrobrego i Mieszka II podpisano w czwartek… » więcej 2024-06-14, godz. 11:00 Obchody 6. edycji Europejskich Dni Archeologii - do 16 czerwca Od 14 do 16 czerwca odbędzie się 6. edycja Europejskich Dni Archeologii (EDA). EDA to wydarzenia, wystawy, pikniki, sesje naukowe i pokazy, przybliżające dziedzictwo… » więcej 2024-06-14, godz. 10:00 Rowerowy Hołd Pamięci w rocznicę I transportu Polaków do Auschwitz Dziewięcioro studentów, doktorantów i wykładowców Akademii WSB wyruszyło o północy w 170-km trasę z Tarnowa do Oświęcimia. Organizatorka IV Rowerowego… » więcej 2024-06-14, godz. 09:00 84 lata temu do niemieckiego obozu Auschwitz dotarł pierwszy transport Polaków 84 lata temu, 14 czerwca 1940 roku, z więzienia w Tarnowie do niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz został przywieziony pierwszy masowy transport Polaków… » więcej 2024-06-14, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 14 czerwca » więcej 2024-06-13, godz. 14:56 Mija 94 rocznica urodzin generała Ryszarda Kuklińskiego W 94. rocznicę urodzin generała Ryszarda Kuklińskiego w Muzeum Zimnej Wojny o 16.30 rozpocznie się specjalne oprowadzanie z przewodnikiem, który opowie o… » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »