Radio Opole » O polskość Śląska Opolskiego » Posłuchaj cyklu » O polskość Śląska Opolskiego 12.03.2022
2022-03-12, 08:00 Autor: Wiktor Krzewicki

O polskość Śląska Opolskiego 12.03.2022

[Fot. Przemarsz orkiestry Towarzystwa Gimnastycznego Sokół ze Śląska ulicami Poznania 1934. Domena Publiczna]
[Fot. Przemarsz orkiestry Towarzystwa Gimnastycznego Sokół ze Śląska ulicami Poznania 1934. Domena Publiczna]
Wśród najprężniej działających organizacji na Górnym Śląsku było Towarzystwo -Gimnastyczne”Sokół. Już na początku dwudziestego wieku działacze ze Śląska jeździli do Poznania na spotkania Sokoła.

W sierpniu 1904 udało się założyć gniazdo w Koźlu . Prezesem został Stanisław Zieliński redaktor ”Straży nad Odrą”. Pod wpływem organizacji z Koźla powstał też Sokół w Strzelcach. Jednak burmistrz Strzelec był bardzo nieprzychylny organizacji, groził, że wypędzi działaczy Sokoła z miasta.

Także w Koźlu działacze Sokoła nie dostali od władz miejskich lokalu na siedzibę. Musieli prowadzić spotkania w mieszkaniu prywatnym.Tymczasem rozpoczęła się współpraca z działaczami Sokoła z Opola. Oficjalnie gniazdo Sokoła powstało w Opolu 11 czerwca 1911. Pierwszym prezesem był Tadeusz Koraszewski. Niespełna miesiąc później opolskie gniazdo zostało przyjęte do Okręgu Śląskiego. W jego skład wchodziło 21 członków w tym 14 ćwiczących. Poza prezesem Koraszewskim w skład władz wchodzili też sekretarz Leon Powolny i naczelnik Kazimierz Robakowski. Zajęcia gimnastyczne odbywały się w sali Banku Ludowego, którego władze sprzyjały Polsce.

Przy okazji warto przypomnieć, że zloty gniazd sokolich odbywały się m.in. w Zadolu pod Katowicami. W czasie zlotu okręg śląski miał 12 gniazd z ponad 500 członkami .W zlocie według Wincentego Ogrodzińskiego zajmującego się historią działalności Sokoła nie wzięły jednak udziału gniazda wrocławskie i opolskie.

Tymczasem bardzo aktywnie działało gniazdo w Piekarach ,gdzie także w czasie złotów pojawiali się działacze z 10 gniazd m.in. Z Królewskiej Huty, Bytomia, Katowic i Wrocławia. Przez cały czas “Sokół” był infiltrowany przez służby pruskie o czym zresztą pisała wówczas “Gazeta Opolska.”

W czasie I wojny gniazdo nie działało. Ponownie wznowiło pracę w połowie lutego 1919. Nie brało jednak udziało w Zlocie Dzielnicowym w 1920 roku. W momencie odzyskania przez Polskę niepodległości na terenie Śląska działało już 24 gniazda. Z Sokołem na Śląsku liczyli się wszyscy. W marcu 1919 roku doszło do zjazdu prezesów i naczelników w Zadolu koło Katowic.

Rok później Sokół miał już 10 tys. członków. Statuty Związku Sokołów Polskich zostały przyjęte pod koniec 1920 roku przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych. W liczbie 6 zatwierdzonych przez Ministerstwo dzielnic znalazła się także dzielnica Śląska.

Niewątpliwie dla tworzenia gniazd na Śląsku w powiatach rybnickim, strzeleckim, oleskim i kozielskim wielkie zasługi położyli sprowadzeni przez Karola Koźlika działacze Sokoła, którzy przyjechali na Śląsk z Westfallii .

Sokół przed wojną, oprócz Opola nie pozostawił trwałych śladów. Samo zaś gniazdo opolskie było i nieliczne i niezbyt aktywne. Nie było więc skąd brać w czasie powojennym działaczy

Jednak już z końcem 1920 roku w 187 gniazdach istniała spora baza przedmiotów i urządzeń do ćwiczeń gimnastycznych takich jak drążki, poręcze, konie, kilka kozłów, gdzieniegdzie lance, maczugi, kilofy, laski i piłki nożne. Trzeba też pamiętać, że szereg gniazd nie miało żadnych przyrządów .

Przy okazji warto wspomnieć, że ukazało się też 12 numerów pisma “Orędzie Sokole” w którym zamieszczano relacje m.in. z zawodów sportowych i imprez kulturalnych. Jak widać czas wojen i walk o granice II Rzeczypospolitej w1920 roku wpłynął zasadniczo na zwiększenie aktywności śląskich gniazd.

Zobacz także

2022-03-26, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 26.03.2022 W poniedziałek minie 125 lat od powstania Banku Ludowego w Opolu. 90 lat temu szyld Banku Ludowego został uszkodzony po ataku niemieckiej bojówki. Niemcom nie… » więcej 2022-03-19, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 19.03.2022 Prasa polska na Śląsku przez cały okres międzywojenny była ważnym czynnikiem podtrzymywania polskości. Szczególnie odnosiło się to do gazet, czasopism… » więcej 2022-03-05, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 05.03.2022 84 lata temu 6 marca 1938 roku rozpoczynał się Kongres Polaków w Niemczech. Największa sali widowiskowa w Berlinie wypełniła się po brzegi. » więcej 2022-02-26, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego.26.02.2022 Kiedy jedni mieszkańcy Śląska Opolskiego emigrowali ze względów politycznych, ale także za chlebem, inni organizowali się, zakładali stowarzyszenia i towarzystwa… » więcej 2022-02-05, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 05.02.2022 Pod koniec XIX wieku i na początku XX zaczęła się emigracja ludności z wiejskich powiatów Opolszczyzny, Przemysł górnośląski nie był w stanie wchłonąć… » więcej 2022-01-29, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 29.01.2022 Wielu duchownych angażowało się w walkę na rzecz polskości Śląska jeszcze przed odzyskaniem przez Polskę niepodległości w 1918 roku. Jednym z nich był… » więcej 2022-01-22, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 22.01.2022 Zaraz po rozpoczęciu II wojny światowej działalność Związku Polaków w Niemczech została uznana przez władze hitlerowskie za nielegalną. » więcej 2022-01-15, godz. 12:00 O polskość Śląska Opolskiego 15.01.2022 Za kilka dni minie 159 rocznica wybuchu powstania styczniowego w którym także zaangażowali się Ślązacy. Do Mysłowic położonych na granicy Rosji, Prus… » więcej 2022-01-08, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 08.01.2022 Podczas II wojny światowej, także na Śląsku ważną rolę odgrywały dziewczęta i kobiety. Wśród nich te zaangażowane w działalność Armii Krajowej i… » więcej
34567
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »