Radio Opole » O polskość Śląska Opolskiego » Posłuchaj cyklu » O polskość Śląska Opolskiego.26.02.2022
2022-02-26, 08:00 Autor: Wiktor Krzewicki

O polskość Śląska Opolskiego.26.02.2022

[Fot. Akademia Rolnicza w Prószkowie koło Opola. Domena publiczna]
[Fot. Akademia Rolnicza w Prószkowie koło Opola. Domena publiczna]
Kiedy jedni mieszkańcy Śląska Opolskiego emigrowali ze względów politycznych, ale także za chlebem, inni organizowali się, zakładali stowarzyszenia i towarzystwa gospodarcze, banki i kasy spółdzielcze. Powstawały także liczne chóry, towarzystwa śpiewacze, oraz towarzystwa sportowe i akademickie .
Jednym z najprężniejszych ośrodków polskości na Opolszczyźnie w drugiej połowie XIX w. stała się Akademia Rolnicza w Prószkowie koło Opola.

Polacy stanowili 1/5 młodzieży studiującej na tej uczelni czyli 300 studentów. Na uczelni działała wówczas polska biblioteka. Polscy studenci założyli też Towarzystwo Literacko-Rolnicze Polaków w Prószkowie.Współpracowało ono z podobnymi towarzystwami z Wrocławia i Berlina.

To właśnie z inicjatywy Towarzystwa działającego w prośzkowskiej Akademii zorganizowano uroczyste spotkania i obchody w związku z przypadającymi rocznicami narodowymi..Taka uroczystość odbyła się w 1878 roku w 80 rocznicę urodzin Adama Mickiewicza.

Natomiast dla potrzeb miejscowej ludności studenci założyli w Prószkowie biblioteczkę ludową. Stała się ona głównym miejscem, gdzie młodzież studencka organizowała działalność oświatową.

Rozprowadzano polskie książeczki do nabożeństwa, broszury, kalendarze i wydawnictwa propagujące ideę wskrzeszenia państwa polskiego. Kolportowane były też polskie czasopisma m.in. Czas,"Tygodnik Ilustrowany", Gazeta Rolnicza,Dziennik Poznański, Gazeta Warszawska, Przyjaciel Ludu, ,Przegląd Polski, ale także Sobótkę i Nadwiślanina.

Poza Towarzystwem Literacko-Rolniczym działała Bratnia Pomoc którą tworzyli m.in Józef Świeżawski, Hieronim Zwierzycki i Władysław Struszkiewicz. Obydwie organizacje funkcjonowały do czasu likwidacji prószkowskiej szkoły . Po zamknięciu Akademii działalność patriotyczna Polaków skupiła się wokół działającego tam już Instytutu Pomologicznego.

Innym znaczącym wydarzeniem dla polskiej przedsiębiorczości na Opolszczyźnie stało się powołanie w czerwcu 1869 roku Towarzystwa Pożyczkowego. Inicjatorem był Juliusz Szaflik asystent zarządu huty w Zawadzkiem. Faktycznie była to pierwsza polska spółdzielnia kredytowa na Śląsku. Na początku Spółdzielnia działała w Zawadzkiem potem rozszerzyła działalność także w okolicznych miejscowościach na Opolszczyźnie.

Niestety szykanowana przez zarząd huty i prześladowana przez pruską policję działała tylko 2 lata. Założyciel spółdzielni nie poddał się jednak .Skontaktował się i rozpoczął współpracę na rzecz polskości Śląska z Karolem Miarką.W późniejszym czasie został nawet dyrektorem Banku Ludowego w Bytomiu.

Na koniec przypomnijmy. W XIX wieku na losach Polaków w zaborze pruskim zaważyło przede wszystkim zjednoczenie Niemiec. Bismarck realnego przeciwnika upatrywał w grupach społecznych już uświadomionych, czyli w szlachcie, inteligencji mieszczańskiej i księżach. Przeciw tym grupom władze pruskie nasiliły szykany i represje.
O Polskość Śląska Opolskiego.26.02.2022

Zobacz także

2022-03-26, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 26.03.2022 W poniedziałek minie 125 lat od powstania Banku Ludowego w Opolu. 90 lat temu szyld Banku Ludowego został uszkodzony po ataku niemieckiej bojówki. Niemcom nie… » więcej 2022-03-19, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 19.03.2022 Prasa polska na Śląsku przez cały okres międzywojenny była ważnym czynnikiem podtrzymywania polskości. Szczególnie odnosiło się to do gazet, czasopism… » więcej 2022-03-12, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 12.03.2022 Wśród najprężniej działających organizacji na Górnym Śląsku było Towarzystwo -Gimnastyczne”Sokół. Już na początku dwudziestego wieku działacze… » więcej 2022-03-05, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 05.03.2022 84 lata temu 6 marca 1938 roku rozpoczynał się Kongres Polaków w Niemczech. Największa sali widowiskowa w Berlinie wypełniła się po brzegi. » więcej 2022-02-05, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 05.02.2022 Pod koniec XIX wieku i na początku XX zaczęła się emigracja ludności z wiejskich powiatów Opolszczyzny, Przemysł górnośląski nie był w stanie wchłonąć… » więcej 2022-01-29, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 29.01.2022 Wielu duchownych angażowało się w walkę na rzecz polskości Śląska jeszcze przed odzyskaniem przez Polskę niepodległości w 1918 roku. Jednym z nich był… » więcej 2022-01-22, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 22.01.2022 Zaraz po rozpoczęciu II wojny światowej działalność Związku Polaków w Niemczech została uznana przez władze hitlerowskie za nielegalną. » więcej 2022-01-15, godz. 12:00 O polskość Śląska Opolskiego 15.01.2022 Za kilka dni minie 159 rocznica wybuchu powstania styczniowego w którym także zaangażowali się Ślązacy. Do Mysłowic położonych na granicy Rosji, Prus… » więcej 2022-01-08, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 08.01.2022 Podczas II wojny światowej, także na Śląsku ważną rolę odgrywały dziewczęta i kobiety. Wśród nich te zaangażowane w działalność Armii Krajowej i… » więcej
34567
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »