Radio Opole » O polskość Śląska Opolskiego » Posłuchaj cyklu » 'O polskość Śląska Opolskiego' 23.01.2021
2021-01-23, 08:00 Autor: Wiktor Krzewicki

"O polskość Śląska Opolskiego" 23.01.2021

Polscy oficerowie składają hołd powstańcom styczniowym przed budynkiem Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2020 [fot.Wiktor Krzewicki]
Polscy oficerowie składają hołd powstańcom styczniowym przed budynkiem Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2020 [fot.Wiktor Krzewicki]
Tablica poświęcona studentom Uniwersytetu Wrocławskiego, uczestnikom insurekcji, którzy zginęli w czasie powstania styczniowego [fot.Wiktor Krzewicki]
Tablica poświęcona studentom Uniwersytetu Wrocławskiego, uczestnikom insurekcji, którzy zginęli w czasie powstania styczniowego [fot.Wiktor Krzewicki]
Prof. Krzysztof Rozpondek ze Związku Piłsudczyków składa kwiaty pod tablicą upamiętniającą poległych w czasie powstania 1863 roku studentów Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2020 [fot.Wiktor Krzewicki]
Prof. Krzysztof Rozpondek ze Związku Piłsudczyków składa kwiaty pod tablicą upamiętniającą poległych w czasie powstania 1863 roku studentów Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2020 [fot.Wiktor Krzewicki]
W tych dniach 158 lat temu rozpoczynał się największy zryw niepodległościowy w XIX- wiecznej Europie - powstanie styczniowe. Śląsk też nie pozostawał obojętny wobec styczniowej insurekcji. Na krańcach dzisiejszej Opolszczyzny doszło do bitwy pod Praszką.
Do walk doszło około 150 km od Opola, tuż za granicami obecnych województw opolskiego i dolnośląskiego w okolicach Częstochowy i w Wielkopolsce. I chociaż do historii władze powstańcze na Śląsku przeszły jako mało aktywne to nie zmienia to faktu, że wielu mieszkańców Śląska przekraczało nielegalnie granicę zaborów i zaciągało się do oddziałów powstańczych Apolinarego Kurowskiego i Teodora Cieszkowskiego, ale także trafiali do powstańczych oddziałów w Wielkopolsce.

W archiwach zachowały się dokumenty potwierdzające udział Polaków z zaboru pruskiego, którzy zostali złapani z bronią w ręku. I chociaż udało im się uniknąć śmierci od carskiego aparatu represji to znaleźli się w pruskich kazamatach. Wielu z insurgentów nie przeżyło.
Nie można zapominać, że na terenie dzisiejszej Opolszczyzny, na krańcach dzisiejszego województwa właśnie w czasie powstania styczniowego w kwietniu 1863 roku doszło do bitwy na terenie dzisiejszego powiatu oleskiego pod Praszką.

W boju pomiędzy oddziałem powstańczym Józefa Oxińskiego, a atakującymi go od strony Wielunia wojskami rosyjskimi wspomaganymi przez Kozaków zginęło kilku powstańców i kilkudziesięciu Rosjan. Po powstaniu Oxiński znalazł się na emigracji we Francji. Pod koniec życia mieszkał we Lwowie gdzie zmarł 1908 roku i tam na cmentarzu Łyczakowskim został pochowany na wzgórzu powstańców listopadowych i styczniowych.

Na Śląsku działał też powstańczy wywiad, którego zadaniem było również zdobywanie broni i amunicji. Centralę powstańczej komórki wywiadowczej znajdowała się w Katowicach a prowadzili ja początkowo Stanisław Maciejewski, a po aresztowaniu Aleksander Mierowski wydawca bytomskiego „Dziennika Górnośląskiego”. To właśnie oni zorganizowali siatkę złożoną z polskich robotników i kolejarzy. Szczególnie ci ostatni odgrywali ważną rolę w przemycie broni a teren objęty powstaniem.

W tym czasie na Uniwersytecie Wrocławskim studiowało wielu późniejszych uczestników powstania styczniowego. Niektórzy z nich polegli w czasie powstańczych bitew inni byli ranni. Niewątpliwie najbardziej znanym studentem był jeden z dyktatorów powstania Marian Langiewicz. We Wrocławiu studiowali związany także z władzami powstańczymi poeci Adam Asnyk i Jan Kasprowicz.

Dwunastu ówczesnych studentów Uniwersytetu Wrocławskiego poległo w bojach powstańczych. Wśród nich byli przyszli prawnicy i filozofowie ale i lekarze. Niektórzy już wcześniej upominali się o polski Śląsk, a wszyscy walczyli i marzyli o Niepodległej.

Zobacz także

2021-03-20, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 20.03.2021 Dokładnie dzisiaj mija 100 lat od dnia w którym na Górnym Śląsku odbył się plebiscyt, który ostatecznie nie satysfakcjonował żadnej ze stron, chociaż… » więcej 2021-03-13, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 13.03.2021 Mija właśnie 85 lat od czasu zjazdu chórów i towarzystw śpiewaczych w Raciborzu. Po odzyskaniu niepodległości przez Rzeczpospolitą na Śląsku bardzo dynamicznie… » więcej 2021-03-06, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 06.03.2021 Mija właśnie 83 lata od rozpoczęcia w Berlinie jednego z największych spotkań Polaków, którzy mieszkali na terenie Niemiec. Na kongres przyjechało 1000… » więcej 2021-02-27, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 27.02.2021 Kazimierz Malczewski związany Polską Organizacją Wojskową przyszedł na świat w lutym 135 lat temu w Wielkopolsce. Ten dziennikarz i społecznik organizował… » więcej 2021-02-20, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 20.02.2021 W tym roku minie 110 lat od utworzenia w Opolu pierwszego gniazda Sokoła. Początkowo Polacy zaangażowani w działalność patriotyczną jeździli na spotkania… » więcej 2021-02-13, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 13.02.2021 W latach 30-tych na terenie Śląska Opolskiego działało około 30 kół. Wśród nich były też te działające w powiecie opolskim. Jedno z pierwszych kół… » więcej 2021-02-06, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 6.02.2021 Podczas okupacji wielu działaczy śląskich znalazło się w Warszawie. W samej stolicy opracowywali plany powojennej działalności na ziemiach polskich nad… » więcej 2021-01-30, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 30.01.2021 W tym roku jesienią minie 100 lat od czasu powstania Związku Obrony Kresów Zachodnich. Była to jedna z wielu organizacji działających na Śląsku w okresie… » więcej 2021-01-16, godz. 08:00 "O polskość Śląska Opolskiego" 16.01.2021 Arka Bożek przez całe życie walczył o polski Śląsk. Związał się z ruchem narodowym, a później włączył się w działalność Polskiej Organizacji… » więcej
89101112
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »