Historycy różnie oceniają postać księcia Władysława Opolczyka: awanturnik, dobry gospodarz, ambitny polityk bez charakteru i ojczyzny, zdrajca polskiej racji stanu itp. Zwykle kojarzy się go z ufundowanym przez niego klasztorem na Jasnej Górze oraz z niefortunnym planem rozbioru Polski, dzięki.

Zgodnie z panującym na Śląsku od czasu Krzywoustego obyczajem Opolczyk i jego brat Bolko III po śmierci ojca (Bolka II) mieli się podzielić jego księstwem. Licząc, że starszy i zdolniejszy Władysław dojdzie do czegoś za granicą i nie będzie żądał swojej części ojcowizny, matka wysłała go do krewnego - króla Ludwika Węgierskiego z dynastii andegaweńskiej.

Władysław w krótkim czasie został na węgierskim dworze ważną postacią, dowodził wyprawami wojennymi, posłował do innych monarchów, administrował dzielnicami kraju. Kiedy Ludwik Węgierski zasiadł na polskim tronie Opolczyk pojawił się tu jako zarządca Rusi Czerwonej - stąd lew na jego tarczy herbowej w kaplicy piastowskiej opolskiego kościoła franciszkanów - a przez pewien czas był nawet namiestnikiem Ludwika na Polskę.

W uznaniu zasług otrzymał od Ludwika w lenno Kujawy, Ziemię Wieluńską z Olsztynem i Bobolicami oraz Ziemię Dobrzyńską, co wraz z objętą po śmierci ojca połową Opolszczyzny oraz zarządzaną przez niego Rusią Czerwoną było obszarem niemałym.

Jego poczynania nie zjednały mu w Polsce sympatii, chociaż znalazła się grupa rycerstwa, która po śmierci Ludwika widziała następcę tronu właśnie w Opolczyku. Jednak silniejsze były stronnictwa: księcia mazowieckiego Ziemowita, a przede wszystkim księcia litewskiego Jagiełły.

Obaj piastowscy kandydaci odpadli gdy okazało się, że koronowana na króla Polski Jadwiga, nie chciała słyszeć o innym mężu niż austriacki arcyksiążę Wilhelmem. Ich małżeństwo zawarto, gdy Jadwiga była jeszcze dzieckiem i nie mogło być skonsumowane, teraz jednak nadszedł czas, gdy przeszkoda wieku przestała działać.

Chcący zniweczyć szanse Jagiełły na polski tron Opolczyk pospiesznie ściągnął do Krakowa Wilhelma i próbował zorganizować konsumpcję tegoż małżeństwa. Gdy zdecydowani na Jagiełłę rycerze małopolscy zorientowali się co się dzieje Wilhelm musiał uciekać z Wawelu przez okno. Przez kilka dni ukrywał się potem jeszcze w okolicy, ale w końcu zdecydował się zapomnieć o niefortunnym ożenku.

Wkrótce w lutym 1386 r. do Krakowa przybył Jagiełło, który obejmując tron musiał m.in. obiecać, że odbierze Opolczykowi nadane mu przez Andegaweńczyka ziemie. Nie przeszkodziło mu to poprosić go na ojca chrzestnego. To po Opolczyku otrzymał na chrzcie imię Władysław.

Po utracie nadziei na polski tron Opolczyk początkowo zachowywał się lojalnie wobec Jagiełły, ale tylko do r. 1389, kiedy to podjął zbrojną próbę zajęcia Krakowa. Wówczas Jagiełło rozpoczął proces politycznej izolacji opolskiego księcia. Nadaniami i układami Jagiełło neutralizował śląskich stronników Opolczyka.

W 1391 r. Opolczyk sprzedał Krzyżakom ważną kujawską twierdzę Złotorię, a wkrótce potem zastawił u nich Ziemię Dobrzyńską. To zdenerwowało polskie możnowładztwo. Dwie kolejne wyprawy w 1391 i 1393 r. przyniosły polskim wojskom zdobycie Olsztyna, Wielunia, Krzepic, Bolesławca i Ostrzeszowa. W międzyczasie w 1392 r. Opolczyk zjawił się w Malborku z planem wspólnego ataku na Polskę, w którym zamierzali wziąć udział także Węgrzy, Brandenburczycy, cesarz Rzeszy Niemieckiej oraz niektórzy książęta śląscy.

Krzyżacy licząc na to, że wkrótce sami poradzą sobie z Polską wymówili się obietnicą przystąpienia do wojny jeśli papież ogłosi przeciw Polsce wyprawę krzyżową.

Przypuszczony przez Jagiełłę w 1393 r. atak na Strzelce Opolskie przestraszył Opolczyka do tego stopnia, iż ten zrzekł się swojej części księstwa opolskiego na rzecz bratanków w zamian za pomoc w jego zmaganiach z Jagiełłą. Bratankowie darowiznę przyjęli, ale zaraz potem zawarli z Jagiełłą rozejm. Dla Opolczyka Oznaczało to ruinę: pozbawiony ziem w Polsce pozostał na utrzymaniu bratanków, jednak nie myślał o kapitulacji.

Latem 1396 r. Jagiełło zarządził uderzenie uprzedzające atak z Opola. W trakcie szybkiej kampanii zajęto Olesno, Lubliniec i Strzelce. 6 sierpnia musiało się poddać Opole, którego władcy Bolesław IV i jego młodszy brat Bernard przyrzekli, że uniemożliwią zapalczywemu stryjowi prowadzenie dalszych działań przeciwko Jagielle. Władysław Opolczyk dopełnił życia jako rezydent na opolskim zamku, zmarł w 1401 r.

Posłuchaj: