Radio Opole » Audycja archiwalna Tak było naprawdę » Lokalne kalendarium historyczne

Lokalne kalendarium historyczne

2013-03-13, 03:41 Autor: Radio Opole

Opolszczyzna dla Prus

We wrześniu 1745 r. wojska pruskie w toku drugiej wojny śląskiej ostatecznie zdobyły Opolszczyznę.

Chociaż Habsburgowie stracili Śląsk w efekcie przegranej bitwy pod Małujowicami w 1741 r., to jednak nie od razu się z tym pogodzili. W stosunkowo krótkich odstępach czasu oba niemieckie państwa stoczyły o Śląsk aż trzy kolejne wojny. W efekcie pierwszej w 1742 r. Śląsk przeszedł pod panowanie Prus. Dwa lata później rozpoczęła się druga wojna śląska, która zakończyła się w roku 1745, a w latach 1756-63 stoczono trzecią wojnę śląską. Wszystkie trzy wygrali Prusacy ostatecznie zdobywając panowanie nad niemal całym Śląskiem. Dziś opowiemy o walkach o twierdzę Koźle w roku 1745.

Tuż przed pierwszą wojną śląską Austriacy otoczyli Koźle ziemno-murowanymi obwałowaniami typu kleszczowego, na planie regularnej ośmioramiennej gwiazdy. Założono tu tzw. twierdzę drugiej kategorii. Gdy wybuchła wojna fortyfikacje nie były jeszcze w pełni gotowe, więc wojska pruskie bez większego trudu zajęły miasto. Wkrótce po zajęciu Koźla Prusacy postanowili całkowicie przebudować tutejszą twierdzę. Tym razem nadano jej kształt nieregularnej gwiazdy pięcioramiennej i rozbudowano ją o wysunięte forty i reduty. Już w roku 1745 miano się przekonać o skuteczności tych prac.

Wiosną 1745 r. dowodzący austriacką armią książę Karol Lotaryński po opanowaniu ziemi opawskiej i raciborskiej wydzielił liczący 6500 żołnierzy korpus skierował go w dolinę Odry. Dowodzący korpusem węgierski generał Estercházy otrzymał rozkaz przerwania pruskich szlaków komunikacyjnych. 25 maja 1745 r. przednia straż w sile 400 pandurów pod dowództwem von Buccova ruszyła w kierunku Koźla. Pandurzy byli to uzbrojeni w szable i muszkiety piechurzy węgierscy tworzący coś w rodzaju ludowego pospolitego ruszenia. Wieczorem zajęli oni pozycję między Większycami i Reńską Wsią. Około drugiej w nocy ruszyli do szturmu. W pierwszej chwili uderzyło tylko 50 piechurów, z których dwunastu wdarło się na prawdopodobnie niedokończony wał i dostało się do wnętrza twierdzy. Po godzinie miasto było już w węgierskich rękach. Atakujący stracili 10 zabitych i 35 rannych. Według raportu szybkie zdobycie twierdzy umożliwiły informacje uzyskane przez austriackiego szpiega, który wskazał Węgrom fragment wału bez palisady oraz dostarczył informacji o załodze twierdzy. Wraz z twierdzą zdobyto 27 dział, wiele prowiantów, amunicji i innej broni. Bez zwłoki zabrano się za umacnianie twierdzy i rozbudowę umocnień. Jako załogę twierdzy Koźle wyznaczono 600 Węgrów a jej dowódcą wyznaczono urodzonego na Śląsku majora Flandriniego. Wkrótce załogę twierdzy wzmocniono o dodatkowych 2300 żołnierzy. Było to zrozumiałe, bowiem król pruski Fryderyk II wkrótce podjął działania zmierzające do odzyskania tej ważnej dla utrzymania Śląska twierdzy.

Już 12 czerwca pruski korpus, którym dowodził generał Nassau zajął Prudnik i rozpoczął przygotowania do ataku na Koźle. Uzupełniał stany oddziałów biorąc rekrutów z okolicznych wsi, gromadził zapasy żywności, broni i amunicji, umacniano także sam Prudnik, który miał być bazą wypadową dla zbliżającej się akcji. 26 sierpnia 1745 r. 20-tysięczny pruski korpus rozpoczął oblężenie Koźla. 30 sierpnia ze wzniesionych czterech oblężniczych baterii rozpoczęto ostrzał artyleryjski miasta. Krytycznym dniem dla obrońców był 4 września, kiedy to na miasto spadło najwięcej pocisków, które wywołały wielki pożar miasta, z którego ocalało tylko 20 domów, kościół i zamek. Widząc skuteczność swego ognia Prusacy następnego dnia kontynuowali ostrzał. W szalejącym w mieście pożarze spłonęły zapasy żywności, wobec czego dowódca twierdzy zdecydował się na kapitulację. 6 września twierdzę ponownie zajęli Prusacy. Zgodnie z ustalonymi warunkami kapitulacji 90 oficerów odjechało do zajętych przez Austriaków Czech, a 2860 prostych żołnierzy jako jeńców wojennych przetransportowano szkutami Odrą do Wrocławia. 7 września w kościele parafialnym zwycięzcy zorganizowali mszę dziękczynną, po której burmistrz, radni i miejscowe duchowieństwo odnowili przysięgę wierności Królowi Pruskiemu Fryderykowi II.

Zobacz także

2012-09-11, godz. 11:41, Tak było naprawdę - Lokalne kalendarium historyczne - artykuły Emancypacja Katowic 147 lat temu - 11 września 1865 r. pruski król Wilhelm I Hohenzollern nadał prawa miejskie Katowicom. Było to usankcjonowanie istniejącego stanu rzeczy. Bowiem Katowice - wieś założona około roku 1580 przez zarządcę książęcej… » więcej 2012-09-11, godz. 11:35, Tak było naprawdę - Lokalne kalendarium historyczne - artykuły Bitwa pod Mokrą W naszym Lokalnym Kalendarium Historycznym zapomnieliśmy trochę o roku 1939, a przecież mamy wrzesień. Przypomnijmy: to właśnie w Opolu stacjonował sztab 10 Armii Niemieckiej, która otrzymała strategiczne zadanie przełamania polskiej… » więcej 2012-09-11, godz. 11:33, Tak było naprawdę - Lokalne kalendarium historyczne - artykuły Wojna trzydziestoletnia pustoszy Śląsk 380 lat temu, w roku 1632, w toku działań wojny trzydziestoletniej protestanckie wojska szwedzkie opanowały Śląsk. W kalendarium dziejów Śląska znajdujemy zapis, że 7 września wojska saskie wraz z wrocławskimi mieszczanami splądrowały… » więcej 2012-09-11, godz. 11:31, Tak było naprawdę - Lokalne kalendarium historyczne - artykuły Namysłów i Solidarność 700 lat temu - w roku 1312 - powstało niezależne Księstwo Namysłowskie. Jego władca Konrad I Oleśnicki władał wprawdzie Namysłowem już od 1309 r., ale wspólnie z braćmi. » więcej 2012-09-11, godz. 11:28, Tak było naprawdę - Lokalne kalendarium historyczne - artykuły W wojnie o czeską koronę 5 września 1439 r. zmarł książę Jan I opolski, syn księcia opolsko-niemodlińskiego Bolka IV i Małgorzaty hrabianki z włoskiej Gorycji. Jan panował w Opolu przez dwa lata wspólnie z młodszym bratem Mikołajem I. » więcej
3456789
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »