W Pałacu Prezydenckim trwa spotkanie prezydenta Andrzeja Dudy z prof. Gertrudą Uścińską - rektorem Szkoły Głównej Mikołaja Kopernika (SGMK), prof. Fabriziem Giulimondim - dziekanem Kolegium Nauk Prawnych SGMK, prof. Krzysztofem Górskim - sekretarzem generalnym Akademii Kopernikańskiej (AK), a także Wojciechem Kondratem - kanclerzem SGMK i Mateuszem Pałką - dyrektorem Biura Kolegium Nauk Prawnych SGMK. Prezydentowi Andrzejowi Dudzie towarzyszy szef KPRP Małgorzata Paprocka - poinformowano na stronie kancelarii prezydenta i na profilu Akademii Kopernikańskiej w portalu X.

Akademia Kopernikańska powstała z inicjatywy Prezydenta RP Andrzeja Dudy na mocy ustawy z dnia 28 kwietnia 2022 roku. Głównym zadaniem instytucji jest realizacja Narodowego Programu Kopernikańskiego, który obejmuje m.in. finasowanie badań naukowych, w tym przyznawanie Stypendiów Kopernikańskich i Grantów Mikołaja Kopernika, współpracę międzynarodową, wspieranie SGMK, organizację Światowego Kongresu Kopernikańskiego, a także przygotowywanie konferencji, sympozjów i seminariów.

Przeciwko ustawie, która powoływała AK i SGMK, opowiedziały się w 2022 roku instytucje środowiska akademickiego, m.in. Konferencja Rektorów Akademickich Szkół Polskich, Rada Główna Nauki i Szkolnictwa Wyższego i Polska Akademia Nauk. Apelowały o wstrzymanie nad nią prac. Negatywnie wypowiadała się też opozycja. Wskazywano, że niejasne jest źródło finansowania akademii i że będzie ona dublować zadania istniejących instytucji. Posłowie zwracali też uwagę na to, że instytucja ta będzie upolityczniona, a część zapisów zawartych w ustawie – niekonstytucyjna.

Na początku lipca br. w wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów pojawił się projekt ustawy o likwidacji Akademii Kopernikańskiej i Szkoły Głównej Mikołaja Kopernika. W uzasadnieniu napisano, że oba ciała dublują zadania i rozwiązania ustrojowe innych instytucji, m.in. Narodowego Centrum Nauki, Narodowego Centrum Badań i Rozwoju, Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej albo Polskiej Akademii Nauk. Twórcy projektu ustawy zwrócili też uwagę na "bardzo wysokie – na tle innych jednostek" wynagrodzenia w AK.

Za główny problem wymagający rozwiązania projektodawca, czyli Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, uznał "nieefektywność działalności" obu podmiotów, która wyraża się "w wyraźnie ujemnym z perspektywy interesu publicznego bilansie kosztów ponoszonych ze środków publicznych i korzyści uzyskiwanych z działalności tych instytucji".

Przemysław Czarnek, szef resortu edukacji i nauki w rządzie PiS, który w 2022 r. promował inicjatywę utworzenia AK i SGMK - wyraził przekonanie, że prezydent Andrzej Duda, widząc postępy w rozwoju Akademii Kopernikańskiej i Szkoły Głównej Mikołaja Kopernika, nie pozwoli na ich likwidację. Mówił o tym w Studiu PAP 4 lipca, dodając, że obecna władza chce zamknąć obie instytucje "w politycznej zemście".

"Z inicjatywy prezydenta Andrzeja Dudy została uchwalona ustawa o Akademii Kopernikańskiej. (…) Cieszy się ogromnym uznaniem na całym świecie. Tego nie zauważają dzisiejsi rządzący Ministerstwem Nauki i Szkolnictwa Wyższego i dlatego chcą w politycznej zemście jakiejś zlikwidować jednostkę naukową, która rozwija się na skalę międzynarodową, dużo większą niż inne jednostki” – ocenił wówczas. - "Jestem przekonany, że pan prezydent Andrzej Duda, widząc również postępy w rozwoju Akademii Kopernikańskiej i Szkoły Głównej Mikołaja Kopernika (…) na to nie pozwoli”.

Sprawozdanie z wykonania budżetu Akademii Kopernikańskiej za rok 2023 zostało negatywnie zaopiniowane przez sejmową Komisję Edukacji, Nauki i Młodzieży. (PAP)

zan/ mhr/