Radio Opole » Kraj i świat
2024-05-24, 13:20 Autor: PAP

NIK: środki z budżetu dla parków narodowych w większości nie wystarczyły na pokrycie wynagrodzeń

Większość ze skontrolowanych przez NIK parków narodowych w ostatnich latach otrzymała z budżetu środki niewystarczające nawet na pokrycie wynagrodzeń pracowników. To spowodowało, że nie wszystkie planowane działania ochronne zostały zrealizowane - podała Najwyższa Izba Kontroli.

Kontrola, o której wynikach poinformowano w piątek, miała zbadać, czy w wybranych 14 parkach narodowych w latach 2019-2023 prawidłowo chroniono ich różnorodność biologiczną, zasoby przyrody nieożywionej i walory krajobrazowe, a także przywracano i odtwarzano zniekształcone siedliska przyrodnicze. W Polsce funkcjonują 23 parki narodowe.


W raporcie wskazano, że w skontrolowanych parkach narodowych nie zrealizowano wszystkich zaplanowanych działań ochronnych. Zwrócono uwagę, że istotną przyczyną takiego stanu rzeczy był brak stabilnego i wystarczającego finansowania z budżetu państwa. "W dziewięciu z 14 skontrolowanych parków narodowych otrzymane środki budżetowe nie wystarczały nawet na pokrycie wynagrodzeń pracowników. Wśród zaplanowanych, lecz niewykonanych zadań były m.in. ustawowe zadania związane z prowadzeniem działań ochronnych w ekosystemach parku narodowego oraz udostępnianiem jego obszaru. Połowa parków nie dysponowała planami ochrony, mimo że były zobowiązane do ustanowienia ich do 15 listopada 2018 r." - poinformowano.


Źródłem finansowania działalności parków były środki z budżetu państwa, przychody własne i pozostałe środki. W raporcie wykazano, że udział pieniędzy z budżetu państwa w strukturze budżetu parków narodowych był zróżnicowany i wynosił od 8 proc. w Tatrzańskim PN w 2021 r. do prawie 80 proc. w PN Bory Tucholskie w 2022 r. Z kolei przychody własne stanowiły m.in. wpływy z opłat za wstęp do parku, wpływy z tytułu dzierżawy, najmu lub użytkowania nieruchomości. Dodano, że także udział przychodów własnych w strukturze budżetów parków był zróżnicowany. "W PN Bory Tucholskie stanowiły tylko 6 proc. budżetu, zaś w Tatrzańskim PN w 2022 r. – aż 74 proc." - czytamy w raporcie. Izba dodała, że zróżnicowany był także poziom i struktura wydatków ponoszonych na funkcjonowanie parków. "W połowie skontrolowanych jednostek największą część wydatków stanowiły wynagrodzenia i ich pochodne" - podkreślono.


Kontrola wykazała, że w 9 z 14 skontrolowanych parków otrzymane środki z budżetu nie wystarczały nawet na pokrycie wynagrodzeń. "NIK podkreśla, że sytuacja, w której środki z budżetu wykorzystywane są w zdecydowanej większości na wynagrodzenia lub nawet nie zabezpieczają tych wydatków, powoduje, że działalność parków i realizacja ich ustawowych obowiązków jest zależna od uzyskiwania dodatkowych środków finansowych. Ich otrzymanie w oczekiwanej kwocie przez poszczególne parki nie jest jednak zagwarantowane, a dodatkowo obwarowane jest czasochłonnymi procedurami" - czytamy.


Według NIK przywołany wyżej stan, może prowadzić do niepełnej realizacji zadań ochrony przyrody i znacznie utrudnia ich planowanie. Na ten problem - jak podkreślono - zwracali również uwagę sami dyrektorzy parków.


Izba zauważyła, że skuteczna ochrona zasobów przyrodniczych parku narodowego wymaga rzetelnego zaprojektowania działań ochronnych, a podstawowym instrumentem prawnym, który ma temu służyć, jest plan ochrony. Projekt takiego dokumentu sporządzany jest przez dyrektora parku narodowego, a ustanawia go rozporządzeniem minister właściwy ds. środowiska. Ma na to sześć miesięcy. Minister może również odmówić zatwierdzenia planu. Z powodu złożoności i potencjalnie długotrwałej procedury, przepisy pozwalają jednak na sporządzenie zarządzeń ws. zadań ochronnych jako tymczasowego substytutu planu ochrony.


"W toku kontroli ustalono, że aż 12 spośród wszystkich 23 parków narodowych nie miało ustanowionych planów ochrony, pomimo że ustawowy termin ich sporządzenia upłynął 15 listopada 2018 r. Spośród 16 parków, które przedłożyły opracowane projekty planów ochrony w terminie umożliwiającym ich ustanowienie do 15 listopada 2018 r., jedynie w przypadku czterech z nich termin ten został dochowany" - poinformowano. Zdaniem NIK brak planów ochronnych i ich funkcjonowanie w oparciu o zadania ochronne ustanawiane na krótszy okres nie gwarantuje właściwej ochrony zasobów przyrodniczych parków.


Kontrola wykazała ponadto, że proces ustanawiania planów ochrony nie był prawidłowy również po stronie ministra właściwego ds. środowiska. "Proces opiniowania przez ministerstwo przedłożonych projektów zajmował średnio 67 miesięcy, a w skrajnych przypadkach nawet ponad 10 lat" - zaznaczono.


Kontrolerzy wykazali ponadto, że oficjalne dane na temat powierzchni parków narodowych nie były zgodne ze stanem faktycznym. "Obszar podany w rozporządzeniach Rady Ministrów określających granice parków był zgodny ze stanem faktycznym jedynie w przypadku czterech z 14 skontrolowanych PN. Różnice w skrajnych przypadkach wynosiły 185 ha (PN Bory Tucholskie) oraz 545 ha (Narwiański PN). W efekcie, faktyczna łączna powierzchnia zajmowana przez skontrolowane PN była mniejsza od powierzchni wskazanych w rozporządzeniach w sprawie parków o620 ha" - podano w raporcie.


NIK we wnioskach pokontrolnych zwróciła się m.in. Ministra Klimatu i Środowiska, by podjął działania zapewniające np. zakończenie prac nad ustanawianiem planów ochrony dla parków narodowych; przedkładanie przez dyrektorów parków rzetelnych projektów zarządzeń w sprawie zadań ochronnych; finansowanie działalności parków narodowych na poziomie umożliwiającym realizację wszystkich zaplanowanych zadań ochronnych. (PAP)


mick/ malk/


Kraj i świat

2024-06-26, godz. 07:00 Dr Flis: ogłaszanie końca Trzeciej Drogi jest przedwczesne Ogłaszanie końca Trzeciej Drogi jest przedwczesne, bardziej wynika z potrzeby 'medialnej rozróby' niż z realnych przesłanek - mówi PAP socjolog dr hab. Jarosław… » więcej 2024-06-26, godz. 07:00 Wimbledon - zakaz wnoszenia rosyjskich i białoruskich flag Rosyjskie i białoruskie flagi zostały objęte zakazem wnoszenia na teren turnieju Wimbledon - ogłosili organizatorzy tenisowej imprezy rozgrywanej na trawiastych… » więcej 2024-06-26, godz. 06:50 W Sejmie projekt "ustawy antyflipperskiej"; Lewica deklaruje, że jest otwarta na zmiany W środę wieczorem odbędzie się pierwsze czytanie projektu 'ustawy antyflipperskiej', złożonego przez Lewicę pod koniec marca. Lider partii Razem Adrian… » więcej 2024-06-26, godz. 06:50 "Rzeczpospolita": Zła ocena Błaszczaka Ostatni rok PiS w Ministerstwie Obrony Narodowej skończył się negatywną oceną Najwyższej Izby Kontroli, najgorszą od lat - ustaliła środowa „Rzeczp… » więcej 2024-06-26, godz. 06:50 W środę rusza nabór w programie MEN "Kto ty jesteś? - Polak mały" W środę o godz.15 ruszy nabór w programie MEN dla przedszkolaków 'Kto ty jesteś? - Polak mały'. Potrwa do 17 lipca. Resort poinformował, że każdy wniosek… » więcej 2024-06-26, godz. 06:50 Sondaż dla "DGP" i RMF FM: Morawiecki znany wg 96,5 proc. ankietowanych, ale ufa mu 67,6 proc. Były premier Mateusz Morawiecki to - oprócz Jarosława Kaczyńskiego - najbardziej rozpoznawalny polityk PiS. Zna go 96,5 proc. respondentów, ale ufa mu 67,6… » więcej 2024-06-26, godz. 06:40 Płk Murawski: Wojskowym Instytutem Medycznym zarządzają algorytmy (wywiad) Dzięki algorytmom zamiast operować dziennie na jednej sali 5 osób, operujemy np. 7. Nie jest to związane z tym, że coś zrobimy szybciej czy gorzej. Zrobimy… » więcej 2024-06-26, godz. 06:40 "Gazeta Wyborcza": Wzrosną kary za brak OC 74 mln zł - tyle rocznie kosztują wypadki i kolizje nieubezpieczonych kierowców - informuje Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny. Od lipca kara za brak OC będzie… » więcej 2024-06-26, godz. 06:20 Premier w środę ma zakomunikować decyzję ws. CPK Premier Donald Tusk, wraz z innymi przedstawicielami rządu, ma zakomunikować w środę na konferencji prasowej decyzję ws. Centralnego Portu Komunikacyjneg… » więcej 2024-06-26, godz. 06:10 Netflix nie pokaże nowego serialu inspirowanego baśniami braci Grimm Rezygnacja z gotowych projektów i decyzja o wycofaniu ich z dystrybucji były do tej pory domeną korporacji Warner Bros. Discovery. Teraz na podobny ruch zdecydowała… » więcej
1234567
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »