W środę Ministerstwo Finansów opublikowało dane o wykonaniu budżetu po kwietniu br. W komunikacie resortu wskazano, że deficyt budżetu państwa po kwietniu 2024 r. wyniósł 39,9 mld zł, co stanowi 21,7 proc. dopuszczonej w budżecie kwoty deficytu w wysokości 184 mld zł.

Z danych MF wynika, że w okresie styczeń – kwiecień 2024 r. dochody budżetu państwa wyniosły ok. 214,1 mld zł i były wyższe o ok. 40,5 mld zł (tj. 23,3 proc.) w porównaniu z tym samym okresem roku ubiegłego (kiedy wyniosły 173,7 mld zł, tj. 28,9 proc. planu). Dochody podatkowe budżetu państwa wyniosły 193,7 mld zł i były wyższe w stosunku do wykonania w okresie styczeń – kwiecień 2023 r. o ok. 41,9 mld zł (tj. 27,6 proc.).

MF podało, że dochody z podatku VAT wyniosły 99,9 mld zł i były wyższe o ok. 15,5 mld zł (18,4 proc.) w stosunku do wykonania w okresie styczeń – kwiecień 2023 r., dochody z podatku akcyzowego wyniosły 27,4 mld zł i były wyższe o ok. 2,4 mld zł (tj. 9,6 proc.) w stosunku do wykonania w okresie styczeń – kwiecień 2023 r.

"Dochody budżetu państwa z VAT w kwietniu 2024 r. były niższe niż uzyskane z tego źródła w kwietniu 2023 r. Na ten spadek złożyło się kilka czynników. Przede wszystkim w kwietniu 2024 r. wystąpiły niekorzystne efekty bazy statystycznej: w kwietniu 2023 r. odnotowano wysokie wpływy z VAT o charakterze jednorazowym, zaś w kwietniu br. już ich nie było. Uwidoczniły się również efekty wyjątkowo wysokiego spadku produkcji przemysłowej w marcu 2024 r., która spadła w ujęciu nominalnym w porównaniu do marca 2023 r. o 14,6 proc. (dane GUS)” – poinformowało MF, wyjaśniając, że wielkość produkcji przemysłowej warunkuje sytuację podatników i wpływa w krótkim okresie na wysokość dochodów zarówno z VAT, jak i z CIT.

"Wpływy z VAT z uwagi na wiodącą rolę tego podatku w dochodach podatkowych budżetu państwa, podlegają szczególnej uwadze Ministerstwa Finansów. Ewentualne słabe odczyty dochodów z VAT w kolejnych miesiącach kreowałyby ryzyka dla realizacji prognozy dochodów zawartej w ustawie budżetowej na 2024 r.” – zaznaczył resort finansów.

MF podało także, że wpływy z podatku dochodowego od osób fizycznych wyniosły 25 mld zł i były wyższe o ok. 8,9 mld zł (tj. 54,8 proc.) w stosunku do wykonania w okresie styczeń – kwiecień 2023 r. Podatek dochodowy od osób prawnych przyniósł z kolei 35,1 mld zł, co jest kwotą o ok. 14,9 mld zł (tj. 74,2 proc.) wyższą w stosunku do wykonania w okresie styczeń – kwiecień 2023 r.

"W przypadku wykonania dochodów z CIT należy także pamiętać, że dane za kwiecień są nieporównywalne z poprzednim rokiem. W bieżącym roku termin rozliczenia rocznego za 2023 r. przypadał na 2 kwietnia, przez co tegoroczne wykonanie dochodów za okres styczeń - kwiecień uwzględnia rozliczenie roczne, którego termin w poprzednim roku przypadał na koniec czerwca” – wskazano w komunikacie.

MF wyjaśniło również, że na wyższe niż przed rokiem wykonanie dochodów budżetu państwa z PIT wpłynęły w znacznym stopniu niższe zwroty podatku na skali podatkowej w związku z rozliczeniem rocznym. Wynikają one z faktu, że zeszłoroczne zwroty były wyjątkowo wysokie w wyniku wprowadzenia w połowie 2022 r. zmian w podatkach.

"W związku z tym zwroty na rozliczeniu rocznym w 2023 r. uwzględniały efekt odprowadzania wyższych zaliczek przez pierwszą połowę 2022 r. niż względem całego roku. Dodatkowo, w tym roku ostateczny termin rozliczenia rocznego podatku przypadł na 30 kwietnia, a nie jak przed rokiem na 2 maja – przez co dopłaty podatku wynikające z rozliczenia rocznego, które zawsze koncentrują się wokół ustawowego terminu złożenia deklaracji PIT, były w kwietniu znacznie wyższe w porównaniu do sytuacji rok temu” – dodał resort finansów.

Zgodnie z danymi MF w okresie styczeń – kwiecień 2024 r. wykonanie dochodów niepodatkowych wyniosło 20,4 mld zł i było niższe o ok. 1,3 mld zł (tj. 5,8 proc.) w stosunku do wykonania w okresie styczeń – kwiecień 2023 r.

Wydatki budżetu państwa w okresie styczeń – kwiecień 2024 r. wyniosły ok. 254 mld zł tj. 29,3 proc. planu, jednocześnie było wyższe o ok. 70,3 mld zł (tj. o 38,3 proc.) w stosunku do tego samego okresu roku 2023 r. (kiedy wyniosło one 183,7 mld zł, tj. 26,5 proc. planu).

MF doprecyzowało, że w pierwszych czterech miesiącach br. najwyższe wydatki odnotowano w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych (56 mld zł tj. 31 proc. planu), na subwencje ogólne dla jednostek samorządu terytorialnego (w wysokości 49,9 mld zł tj. 42,3 proc. planu), oraz na obronę narodową (27,3 mld zł tj. 23,3 proc. planu).

Resort wyjaśnił, że zwiększone wydatki na ZUS wiązały się z realizacją programu „Rodzina 800+” – od 1 stycznia 2024 r. wysokość świadczenia na dzieci wzrosła z 500 zł do 800 zł.

"Natomiast w zakresie dotacji przekazanej do FUS na wypłatę świadczeń gwarantowanych przez państwo wykonanie wyniosło 13,6 mld zł i było wyższe od wykonania po czterech miesiącach 2023 r. o 3,0 mld zł tj. o ok. 27,8 proc. Ponadto w kwietniu zostało wypłacone bezpośrednio z budżetu ZUS dodatkowe roczne świadczenie pieniężne, tzw. trzynasta emerytura, która w ubiegłym roku finansowana była z Funduszu Solidarnościowego” – dodało MF w komunikacie. (PAP)

Autor: Marek Siudaj

ms/ mmu/ mhr/