Przestrzeń między gwiazdami nie jest wcale zupełnie pusta. W różnych miejscach występują w niej m.in. niewielkie ziarna pyłu. Ziarna te nie są sferyczne, a ich dłuższa oś ma tendencję do ustawiania się zgodnie z lokalnym polem magnetycznym w danej części Drogi Mlecznej. Na dodatek ziarna te emitują spolaryzowaną poświatę na tych samych częstotliwościach, na których wykrywamy kosmiczne promieniowanie tła związane z początkami Wszechświata, co przeszkadza w dokładnych badaniach ewolucji Wszechświata. Kolejny negatywny efekt to absorpcja światła gwiazd.

Polaryzację światła można jednak wykorzystać także jako narzędzie badawcze kosmosu. Ma ona kierunek prostopadły do rozchodzenia się fali świetlnej, a skoro na ułożenie ziaren pyłu wpływa pole magnetyczne, to można na tej podstawie uzyskać mapy pól magnetycznych w Galaktyce.

Naukowcy z międzynarodowej grupy badawczej wykorzystali przegląd nieba o nazwie PASIPHAE, który ma za zadanie badanie pola magnetycznego na podstawie pomiarów polaryzacji międzygwiazdowego pyłu. Zmierzono polaryzację ponad 1500 gwiazd rozmieszczonych na obszarze nieba o wielkości 15 tarcz Księżyca w pełni. Następnie sięgnięto po dane astrometryczne z satelity Gaia i zastosowano nowy algorytm, aby opracować mapę pól magnetycznych w tej części naszej Galaktyki.

Zaprezentowane wyniki to próbka możliwości tej metody badawczej. Naukowcy mają nadzieję poszerzyć pomiary na inne obszary Drogi Mlecznej. Celem przeglądu PASIPHAE są pomiary polaryzacji dla milionów gwiazd na dużych obszarach nieba.

Wyniki badań przedstawiono w artykule, który ukazał się w czasopiśmie naukowym „Astronomy & Astrophysics”. Pierwszym autorem pracy jest dr Vincent Pelgrims z Międzyuniwersyteckiego Instytutu Wysokich Energii w Belgii. Projekt PASIPHAE jest finansowany m.in. przez Unię Europejską.(PAP)

cza/ bar/