W piątek w Sejmie odbyło się posiedzenie Parlamentarnego Zespołu ds. Obrony Cywilnej, na którym wiceszef MSWiA Wiesław Leśniakiewicz zaprezentował założenia do ustawy o ochronie ludności i obronie cywilnej.

Leśniakiewicz podczas posiedzenia zespołu poinformował, że projekt ustawy o ochronie ludności i obronie cywilnej jest już na końcowym etapie uzgodnień wewnątrzresortowych, a najprawdopodobniej w przyszłym tygodniu zostanie przekazany do uzgodnień międzyresortowych.

Wiceszef MSWiA przypomniał, że ustawa o ochronie ludności nie zastąpi dotychczasowych aktów prawnych, a jedynie "jest elementem systematyzującym wszystkie obszary zadaniowe" wynikające z Konwencji o ochronie ofiar wojny.

Przekazał, że w projekcie ustawy jest mowa o siedmiu obszarach: systemie ostrzegania i alarmowania; ewakuacji i przyjęciu ludności; schronach i okryciach dla ludności; wzmacnianiu społecznej odporności; budowaniu zasobów i struktur ochrony ludności i obrony cywilnej; funkcjonowaniu ochrony ludności w czasie wojny, a także o finansowaniu.

Zaznaczył, że projektowane przepisy dedykowane są na rzecz ochrony obywatela, dlatego w projekcie nie znalazły się odniesienia dotyczące ograniczenia swobód obywatelskich, które - jak mówił - znajdują się przede wszystkim w obowiązującej ustawie o stanie wojennym oraz ustawie o stanie klęski żywiołowej.

Wiceszef MSWiA przekazał, że podstawowymi organami ochrony ludności z punktu widzenia tego projektu są: wójt, burmistrz lub prezydent miasta, starosta, marszałek województwa, wojewoda, minister właściwy do spraw wewnętrznych, inni ministrowie.

Dużą rolę w ochronie ludności mają pełnić organizacje pozarządowe, które będą prowadzić działania edukacyjne i pomocowe, a także działania ratownicze.

Wiceszef MSWiA zaznaczył, że w projekcie przyjęto, że w stanie kwalifikowanym, każda z osób należących do organizacji pozarządowej, która dobrowolnie wyrazi chęć funkcjonowania w określonym podmiocie dostanie przydział mobilizacyjny.

"To będzie personel ratowniczy, medyczny, pomocy humanitarnej, utrzymania infrastruktury ochrony ludności, utrzymania ciągłości działania administracji i personel wsparcia służb porządku publicznego" - powiedział.

Na czele podmiotów ochrony ludności ma natomiast stać Rządowy Zespół Ochrony Ludności (RZOL), w którego skład wejdą przedstawiciele MON oraz ministrowie kierujący działami administracji rządowej: administracją publiczną, aktywami państwowymi, informatyzacją, łącznością i zdrowiem.

Przewodniczącym RZOL zostanie minister właściwy do spraw wewnętrznych, zaś w pracach zespołu będą uczestniczyć szefowie PSP, RCB, RARS oraz przedstawiciele innych ministrów.

Osobą odpowiedzialną za realizację polityki państwa w zakresie ochrony ludności oraz sprawującym nadzór nad realizacją zadań ochrony ludności przez organy ochrony ludności administracji rządowej będzie szef MSWiA. W przypadku ogłoszenia stanu wojennego i w czasie wojny szef MSWiA staje się Szefem Obrony Cywilnej Kraju.

Szef MSWiA prowadzi także centralną ewidencję zasobów ochrony ludności, która obejmuje informacje o zasobach ochrony ludności ministra SWiA, a także zasobach ujętych w ewidencjach ochrony ludności pozostałych organów ochrony ludności oraz informacje o pozostałych zasobach ochrony ludności dostępnych na poziomie całego kraju.

W projekcie mają się znaleźć przepisy dotyczące informowania, ostrzegania i alarmowania. Chodzi o integrację istniejących systemów oraz utworzenie systemu bezpiecznej łączności państwowej. Rozwijane mają być także nowoczesne systemy ostrzegania i alarmowania.

Do zadań wójta, burmistrza lub prezydenta miasta, jako organu ochrony ludności na obszarze gminy ma należeć m.in. współfinansowanie utrzymania, modernizacji i budowy gminnych obiektów przeznaczonych do ochrony ludności, w tym budowli ochronnych. Samorządy mają też m.in. planować i organizować szkolenia i ćwiczenia z reagowania na zagrożenia.

Przedsięwzięcia dotyczące ochrony ludności ma koordynować starosta. Do jego zadań będzie też należało organizowanie współpracy między gminami, czy wnioskowanie do organów administracji wojskowej o wyłączenie z nadawania przydziałów dla personelu przeznaczonego do realizacji zadań obrony cywilnej.

Z kolei wojewoda będzie kontrolował realizację działań z zakresu ochrony ludności, prowadził działania z zakresu pomocy humanitarnej oraz współpracował z RZOL w kwestii informacji o zagrożeniach. Wojewoda zajmie się także tworzeniem i utrzymywaniem wojewódzkich zasobów ochrony ludności. Do jego zadań będzie należało także ostrzeganie i alarmowanie o zagrożeniach.

Obiekty zbiorowej ochrony, zgodnie z propozycją, zostaną podzielone na budowle ochronne i tymczasowe miejsca doraźnego ukrycia. Do tych pierwszych zaliczane są schrony (budowle hermetyczne z urządzeniami filtrowentylacyjnymi) oraz ukrycia (o konstrukcji niehermetycznej); do drugich - obiekty budowlane przystosowane do tymczasowego ukrycia ludzi.

Uznanie za budowlę ochronną ma następować w drodze decyzji administracyjnej. Decyzja ta będzie mogła być wydana na wniosek właściciela lub zarządcy obiektu albo z urzędu. Decyzja taka będzie mogła także dotyczyć planowanej budowli.

Ustawa o ochronie ludności to jeden z najpilniejszych projektów, nad którym pracuje resort spraw wewnętrznych i administracji. Projekt, który bazuje na propozycji złożonej przez Koalicję Obywatelską w 2023 r. ma zawierać kompleksowe rozwiązanie na wypadek różnego rodzaju kryzysów. W zespole pracującym nad przygotowaniem ustawy, obok przedstawicieli MSWiA, znaleźli się także przedstawiciele MON.(PAP)

autor: Marcin Chomiuk

mchom/ jann/