Radio Opole » Kultura i rozrywka
2014-04-18, 12:54 Autor: Radio Opole

Skąd przykicał wielkanocny zając?

Przynosi prezenty na Wielkanoc. Dawniej pełnił funkcję magiczną. W mitologii germańskiej symbolizował płodność i witalność. – To właśnie w kulturze niemieckiej swoje korzenie ma tradycja związana z wielkanocnym zajączkiem. Obecnie jej znaczenie uległo banalizacji – wyjaśnia prof. Teresa Smolińska.

- Zając w mitach indogermańskich występował jako symbol światła i wiosennej odnowy. Generalnie w kulturze prapragermańskiej jako zwierzę, które jest niezwykle płodne, chowa się w bruzdach ziemi, pozostaje w bliskim związku z ziemią, był symbolem ciągłej odnowy życia – dodaje prof. Smolińska.

Jak podkreśla nasza rozmówczyni, na Górnym Śląsku zajączek pojawił się w okresie międzywojennym. Dawniej szczególnie popularny był w tej części Wielkopolski, która była pod zaborem pruskim.

Jak wygląda tradycja z związana z zającem rozdającym prezenty?

- Dla zająca szykuje się gniazdka w ogrodzie, w sadzie. Są one wypełnione specjalnie dla dzieci jajeczkami – wyjaśnia prof. Smolińska. – Po II wojnie światowej to były takie jajeczka nie najlepszej jakości z lukrowanego cukru i kolorowane na różne sposoby. Dzieci szukały tych jajeczek, sądząc, że to zając je przynosi. Później cukrowe jajeczka wątpliwej jakości smakowej zastąpiono różnego rodzaju innymi słodyczami i ozdobami wielkanocnymi. Im bliżej naszych czasów do tego koszyczka czy gniazdeczka wkłada się kolorowe mydełka czy różne kolonialne rzeczy – dodaje prof. Smolińska

Jak dawniej wyglądał zwyczaj szukania prezentów, które przynosił zajączek?

- Pamiętam moje wielokrotne rozmowy ze zmarłym już twórcą ludowym Jerzym Lipką z Gogolina, który przypominał o symbolice tego zajączka – kontynuuje opowieść prof. Smolińska. – Otóż pan Jerzy jeszcze jako mały chłopiec musiał biec do sadu, bo tylko na zewnątrz, poza domem ten zając przychodził. Zanim można było szukać gniazdka zająca, należało opukiwać drzewa. To było magiczne zachowanie, bo należało uderzać w te drzewa, potrząsać gałęziami, żeby je budzić do życia, żeby je w ten sposób mobilizować do obfitego dawania owoców. Mówił mi pan Lipka, że małe dzieci uderzały tylko w pień drzewa. Młodzieńcy natomiast potrząsali gałęziami. Dla młodzieży gniazdka były umiejscowione na drzewie, natomiast dla maluchów gdzieś tam na przykład pod krzakiem agrestu – dodaje prof. Smolińska.

 Katarzyna Zawadzka

Kultura i rozrywka

2023-03-08, godz. 14:00 Krzysztof Ralla z Otmic w wieku 92 lat wydał swoją pierwszą książkę Ma 92 lata i właśnie wydał swoją pierwszą książkę. Mowa o Krzysztofie Ralli z Otmic w powiecie strzeleckim. Przez ponad dekadę ręcznie spisywał wspomnienia… » więcej 2023-03-08, godz. 12:13 Damian Kocur, reżyser filmu "Chleb i sól", laureatem filmowej nagrody Orła Damian Kocur, reżyser kręconego w Strzelcach Opolskich filmu „Chleb i sól”, kolejny raz został nagrodzony. Tym razem w jego ręce powędrowała statuetka… » więcej 2023-03-08, godz. 08:46 Prapremiera filmów o kobietach górnośląskich. "Walczyły o tę ziemię" W Instytucie Śląskim w Opolu odbyła się prapremiera pięciu odcinków filmów z serii „Śląskie kobiety w powstaniach i plebiscycie”. Wydarzenie wpisuje… » więcej 2023-03-07, godz. 21:09 Niezwykłe pejzaże na wystawie fotograficznej w MBP w Opolu Naturalna degradacja negatywów na podłożu szklanym żelatynowo-srebrowym stała się powodem pokazania niezwykłych zdjęć na wystawie fotograficznej. Swoje… » więcej 2023-03-07, godz. 17:00 O Janinie Sosnowskiej w Archiwum Państwowym Archiwum Państwowe w Opolu zaprasza na wieczór wspomnień o Janinie Sosnowskiej z okazji Dnia Kobiet. Będą wspomnienia, ale także program artystyczny w wykonaniu… » więcej 2023-03-07, godz. 14:30 Sztuka i zrównoważony rozwój. Wernisaż w Galerii M w Opolu Artyści z Polski, Włoch i Hiszpanii pokażą swoje prace w Opolu. W Galerii M dzisiaj (7.03) otwarta zostanie wystawa pt. 'Dla przyszłości: sztuka w kierunku… » więcej 2023-03-07, godz. 11:15 Historia policji na Śląsku na wystawie w CMJW [ZDJĘCIA] Uroczyście otwarto okolicznościową wystawę zatytułowaną „Zgładzona formacja. Policja Województwa Śląskiego 1922-1939” w Centralnym Muzeum Jeńców… » więcej 2023-03-06, godz. 20:00 Film o pierwszym polskim skaucie Harcerze wiele do nim słyszeli, teraz będą mogli obejrzeć jego historię. Film o Andrzeju Małkowskim już w ten wtorek (07.03), w kinie Studio. » więcej 2023-03-06, godz. 12:30 "W Pokoju o pokoju" - za nami ekumeniczno-muzyczne spotkanie [ZDJĘCIA] Ekumeniczno-muzyczne wezwanie o pokój w Europie i na świecie zabrzmiało w niedzielny (05.03) wieczór w sercu gminy Pokój, w kościele parafii rzymskokatolickiej… » więcej 2023-03-06, godz. 09:30 Nowa wystawa czasowa w Centralnym Muzeum Jeńców Wojennych w Opolu 'Zgładzona formacja. Policja Województwa Śląskiego 1922-1939” - to tytuł nowej czasowej wystawy w Centralnym Muzeum Jeńców Wojennych w Opolu. Ekspozycja… » więcej
130131132133134135136
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »