Radio Opole » Wiadomości z regionu
2022-04-16, 18:15 Autor: Katarzyna Doros/Agnieszka Stefaniak/PAP

Opolskie kroszonki i pisanki to prawdziwe dzieła sztuki ludowej. "Pisanki trzeba pisać, żeby na świecie był pokój"

Kroszonka dla Radia Opole wykonana przez Gizelę Hyllę, twórczynię ludową [fot. Dawid Rajwa]
Kroszonka dla Radia Opole wykonana przez Gizelę Hyllę, twórczynię ludową [fot. Dawid Rajwa]
Pisanki z Tułowic [fot. Katarzyna Doros]
Pisanki z Tułowic [fot. Katarzyna Doros]
Tradycyjne pisanki tworzone na Opolszczyźnie nawiązują do wzorów huculskich. Jak podkreślają pisankarki z Tułowic każda kreska ma znaczenie i wyraża coś innego. Na jajku, będącym symbolem nowego życia pojawiają się nawiązania do przyrody m.in. poprzez rozety, kwiaty, gałązki, bazie, grabie. Opolskie to również ojczyzna kroszonkarstwa, które jest już "ministerialnie chronione".
- Pisanki pisze się, żeby tradycja nie zaginęła, ale przede wszystkim, żeby był pokój na świecie - mówi Helena Wojtasik, dyrektor Tułowickiego Ośrodka Kultury. - Jest taki przesąd, że pisanki trzeba pisać, żeby świat żył w spokoju, żeby na świecie był pokój. Dlatego dzisiaj, kiedy na Ukrainie jest wojna, zachęcam wszystkich do pisania pisanek, oby wpłynęło to na to, że ta wojna się skończy.

Częstymi wzorami pojawiającymi się także na opolskich pisankach jest meander i nieskończoność. - Pisanki przedstawiają takie mikroświaty, a każde zapisane jajko to inna historia - dodaje Helena Wojtasik.

Dr hab. Katarzyna Smyk, profesor z Instytutu Nauk o Kulturze UMCS w Lublinie zapytana przez PAP o to, co symbolizuje pisanka, odpowiedziała, że przede wszystkim chroniła od pożarów, nieszczęść, zapewniała dostatek i zdrowie. - W dawnym, tradycyjnym domu pisanki można było znaleźć na oknie albo za obrazem, gdzie były przechowywane przez wiele lat, bo im starsza pisanka, tym większa jej moc – wyjaśniła.

Z kolei kroszonki, jako zabarwione jaja drapane są najczęściej ozdabiane tradycyjnymi ornamentami roślinnymi: palmami czy kwiatami. Tu wymowę jaja stanowił kolor. Na przykład czerwona pisanka była wyznaniem miłości dla wybranego, żółta symbolem zazdrości, a fioletowa trafiała do osoby, której kroszonkarka nie darzyła sympatią. Od 2019 roku kroszonkarstwo opolskie figuruje na Krajowej liście niematerialnego dziedzictwa kulturowego prowadzonej przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Narodowy Instytut Dziedzictwa.

Najstarsze ozdabiane jaja w Polsce odnaleziono podczas prac archeologicznych na opolskim Ostrówku, tam gdzie obecnie stoi budynek urzędu wojewódzkiego. Są wśród nich te datowane na koniec X wieku. Można je oglądać w Muzeum Śląska Opolskiego w Opolu.
Helena Wojtasik

Wiadomości z regionu

2024-07-24, godz. 07:48 Psy zostawione bez wody, budy ze starej lodówki. Latem więcej interwencji TOZ Po kilkanaście telefonów z prośbą o interwencję odbierają każdego dnia wolontariusze Towarzystwa Opieki nad Zwierzętami w Opolu. Lato to dla nich czas… » więcej 2024-07-24, godz. 06:58 Środa w regionie pod znakiem burz. Jest ostrzeżenie IMGW Ostrzeżenie pierwszego stopnia przed burzami wydało IMGW. Od południa dla całego regionu prognozowane są burze opadami deszczu. » więcej 2024-07-23, godz. 20:20 Budowa ronda na Olesno zakończona, ale prace na DK45 trwają Dobre wiadomości dla kierowców korzystających z drogi krajowej 45 między Opolem a Kluczborkiem. Od środy (24.07) do użytku zostanie oddane nowe rondo, przy… » więcej 2024-07-23, godz. 17:30 W środę w Opolu zawyją syreny. To tylko przegląd techniczny Jutro (24.07) w Opolu będą wyły syreny. Wydział kryzysowy urzędu miasta informuje o planowanym przeglądzie stanu technicznego urządzeń. Sygnały będą… » więcej 2024-07-23, godz. 17:05 W Kluczborku wraca temat farmy wiatrowej. Mieszkańcy mają wątpliwości Czy w gminie Kluczbork będzie zgoda na budowę farmy wiatrowej? Po dzisiejszym spotkaniu przedstawicieli zainteresowanej firmy z mieszkańcami wydaje się, że… » więcej 2024-07-23, godz. 16:08 80 lat leżał w Starej Stobrawie! Znalezisko to broń używana przez Niemców Pistolet z czasów drugiej wojny światowej udało się wczoraj (22.07) wyłowić z dna Starej Stobrawy, w okolicy Kluczborka. Przypomnijmy, zorganizowano tam… » więcej 2024-07-23, godz. 15:40 "Pierwszy raz mamy przyrost". W szkołach podległy powiatowi prudnickiemu nie będzie zwolnień nauczycieli Nadspodziewanie dobrze wypadł nabór uczniów do szkół średnich w powiecie prudnickim. Spokojni o zatrudnienie mogą być nauczyciele. W ostatnich latach blisko… » więcej 2024-07-23, godz. 14:43 Będzie nowe rondo i estakada przy CUP w Opolu. MZD ogłosiło przetarg Poprawi się dojazd do Centrum Usług Publicznych w Opolu. Miejski Zarząd Dróg w Opolu ogłosił przetarg na wyłonienie wykonawcy dla tej inwestycji. Chodzi… » więcej 2024-07-23, godz. 14:23 Jest szerzej i bezpieczniej. Koniec remontu drogi w Niwkach w powiecie opolskim Zakończył się remont drogi powiatowej w Niwkach. Inwestycja, której celem była poprawa bezpieczeństwa kierowców i pieszych, została zrealizowana przez… » więcej 2024-07-23, godz. 13:19 Wody w Jeziorze Otmuchowskim coraz więcej. Wędkarze już mogą łowić W Jeziorze Otmuchowskim jest coraz więcej wody, a wędkarze już mogą łowić ryby z brzegu akwenu. Przypomnijmy, Wody Polskie prowadzą tam na szeroką skalę… » więcej
65666768697071
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »