Radio Opole » Wiadomości z regionu
2022-04-16, 18:15 Autor: Katarzyna Doros/Agnieszka Stefaniak/PAP

Opolskie kroszonki i pisanki to prawdziwe dzieła sztuki ludowej. "Pisanki trzeba pisać, żeby na świecie był pokój"

Kroszonka dla Radia Opole wykonana przez Gizelę Hyllę, twórczynię ludową [fot. Dawid Rajwa]
Kroszonka dla Radia Opole wykonana przez Gizelę Hyllę, twórczynię ludową [fot. Dawid Rajwa]
Pisanki z Tułowic [fot. Katarzyna Doros]
Pisanki z Tułowic [fot. Katarzyna Doros]
Tradycyjne pisanki tworzone na Opolszczyźnie nawiązują do wzorów huculskich. Jak podkreślają pisankarki z Tułowic każda kreska ma znaczenie i wyraża coś innego. Na jajku, będącym symbolem nowego życia pojawiają się nawiązania do przyrody m.in. poprzez rozety, kwiaty, gałązki, bazie, grabie. Opolskie to również ojczyzna kroszonkarstwa, które jest już "ministerialnie chronione".
- Pisanki pisze się, żeby tradycja nie zaginęła, ale przede wszystkim, żeby był pokój na świecie - mówi Helena Wojtasik, dyrektor Tułowickiego Ośrodka Kultury. - Jest taki przesąd, że pisanki trzeba pisać, żeby świat żył w spokoju, żeby na świecie był pokój. Dlatego dzisiaj, kiedy na Ukrainie jest wojna, zachęcam wszystkich do pisania pisanek, oby wpłynęło to na to, że ta wojna się skończy.

Częstymi wzorami pojawiającymi się także na opolskich pisankach jest meander i nieskończoność. - Pisanki przedstawiają takie mikroświaty, a każde zapisane jajko to inna historia - dodaje Helena Wojtasik.

Dr hab. Katarzyna Smyk, profesor z Instytutu Nauk o Kulturze UMCS w Lublinie zapytana przez PAP o to, co symbolizuje pisanka, odpowiedziała, że przede wszystkim chroniła od pożarów, nieszczęść, zapewniała dostatek i zdrowie. - W dawnym, tradycyjnym domu pisanki można było znaleźć na oknie albo za obrazem, gdzie były przechowywane przez wiele lat, bo im starsza pisanka, tym większa jej moc – wyjaśniła.

Z kolei kroszonki, jako zabarwione jaja drapane są najczęściej ozdabiane tradycyjnymi ornamentami roślinnymi: palmami czy kwiatami. Tu wymowę jaja stanowił kolor. Na przykład czerwona pisanka była wyznaniem miłości dla wybranego, żółta symbolem zazdrości, a fioletowa trafiała do osoby, której kroszonkarka nie darzyła sympatią. Od 2019 roku kroszonkarstwo opolskie figuruje na Krajowej liście niematerialnego dziedzictwa kulturowego prowadzonej przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Narodowy Instytut Dziedzictwa.

Najstarsze ozdabiane jaja w Polsce odnaleziono podczas prac archeologicznych na opolskim Ostrówku, tam gdzie obecnie stoi budynek urzędu wojewódzkiego. Są wśród nich te datowane na koniec X wieku. Można je oglądać w Muzeum Śląska Opolskiego w Opolu.
Helena Wojtasik

Wiadomości z regionu

2024-10-19, godz. 15:40 Rekordowa liczba uczestników memoriału judo Edwarda Faciejewa 650 młodych judoków z całej Polski przyjechało do Opola na organizowany już po raz ósmy memoriał zmarłego właśnie 8 lat temu trenera Edwarda Faciejewa… » więcej 2024-10-19, godz. 15:32 Ponad 200 "studentów" rozpoczęło naukę w ramach 17. edycji Dziecięcej Politechniki Opolskiej Nowoczesny transport, statki bezzałogowe, budownictwo i sport. Między innymi tych kwestii będą dotyczyć wykłady w ramach rozpoczętej dziś 17. edycji Dziecięcej… » więcej 2024-10-19, godz. 14:44 Miesiąc pracy wojskowego szpitala polowego w Nysie. Najmłodszy pacjent miał 3 miesiące Dokładnie miesiąc mija od uruchomienia w zalanej przez wrześniową powódź Nysie wojskowego szpitala polowego. Dotychczas pomoc otrzymało ponad 1000 pacjentów… » więcej 2024-10-19, godz. 14:00 Sukces "białej soboty" na opolskiej onkologii. Były spore kolejki do badań i konsultacji Długie kolejki ustawiły się na badania i konsultacje w ramach 'białej soboty' Opolskiego Centrum Onkologii w Opolu. » więcej 2024-10-19, godz. 13:55 Potrącenie pieszego przy ul. Bielskiej w Opolu O 9:50 na ul. Bielskiej w Opolu samochód osobowy potrącił mężczyznę przechodzącego przez jednię w niedozwolonym miejscu. 86-letni mężczyzna wtargnął… » więcej 2024-10-19, godz. 13:52 Marsz z kijkami w ramach "białej soboty". Kobiety mówią o aktywności dla wszystkich Kilkanaście kobiet spotkało się rano na marszu nordic walking w parku na osiedlu Armii Krajowej w Opolu. Ta inicjatywa wpisała się w 'białą sobotę', którą… » więcej 2024-10-19, godz. 12:52 Literatura za liście - taką propozycję ma Zakład Komunalny Wystarczy po jesiennych porządkach w ogrodzie zebrać liście i gałęzie, i przywieźć je na punkt selektywnej zbiórki odpadów komunalnych, czyli tzw. PSZOK… » więcej 2024-10-19, godz. 12:15 Jeden autokar, dwóch kierowców, trzy karty rejestrujące czas pracy. Kontrola WITD Gdy kończył się im dopuszczalny czas pracy, korzystali z karty drogowej kolegów. Tak kurs z Kijowa do Brukseli realizowało dwóch kierowców. Autokar do kontroli… » więcej 2024-10-19, godz. 09:00 Będzie bezpieczniej. Kończy się budowa ścieżki pieszo-rowerowej między Łubnianami a Masowem Jeszcze chwila i z Masowa do Łubnian będzie można bezpiecznie dojechać rowerem. Kończy się budowa blisko 3,5 kilometrowej ścieżki pieszo-rowerowej łączącej… » więcej 2024-10-19, godz. 09:00 Biała sobota na opolskiej onkologii nie tylko dla pań Do udziału w 'białej sobocie' zachęca Opolskie Centrum Onkologii. W sobotę (19.10) bez skierowania, bez rejestracji i w pełni bezpłatnie będzie można skorzystać… » więcej
30313233343536
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »