Radio Opole » Z historycznego punktu widzenia » Felietony » Państwowa kradzież dóbr
2021-10-31, 08:24 Autor: Bolesław Bezeg

Państwowa kradzież dóbr

Żołnierze pruscy - scenka rodzajowa z XVIII w.
Żołnierze pruscy - scenka rodzajowa z XVIII w.
Wczoraj minęła 211 rocznica wydania przez króla Prus Fryderyka Wilhelma III edyktu sekularyzacyjnego.
Z Historycznego Punktu Widzenia 31 października 2021
Po klęsce w wojnie z napoleońską Francją, która toczyła się w latach 1806-1807 królestwo Prus pogrążyło się w zapaści ekonomicznej. Na mocy pokoju w Tylży zawartym 9 lipca 1807 Prusy utraciły znaczną część swojego dotychczasowego terytorium.

Z utraconych w Zachodnich Niemczech posiadłości utworzono królestwo Westfalii, z ziem II i III pruskiego zaboru Polski oraz częściowo pierwszego utworzono Księstwo Warszawskie, oderwano także od Prus Gdańsk, który otrzymał status Wolnego Miasta. Na klęsce Prus skorzystał nawet ich sojusznik w tej wojnie czyli Rosja, która na mocy zawartego w Tylży pokoju otrzymała należący od rozbiorów Polski do Prus obwód Białostocki.

Znaczne straty terytorialne a równocześnie konieczność zapłacenia Francji ogromnych kontrybucji za przegraną wojnę, którą Prusy przecież same Napoleonowi wypowiedziały, wywołały zapaść pruskich finansów. Trzeba było sobie jakoś poradzić i król Fryderyk Wilhelm III wkrótce znalazł sposób na kłopot finansowe. 30 października 1810 r. wydał edykt sekularyzacyjny.

Na mocy tego dokumentu państwo pruskie przejęło dobra należące do Kościoła. Były to majątki ziemskie, liczne budynki takie jak szpitale, klasztory, szkoły. Państwo pruskie przejęło także w większości istniejące od 1290 r. Księstwo Nyskie, będące do tej pory własnością kolejnych biskupów wrocławskich.

Własnością Prus stał się także wszelki majątek ruchomy, jak księgozbiory, dzieła sztuki, klasztorne dokumenty. Dokumenty i księgozbiory trafiły do uniwersytetów. Te z naszego terenu przejął uniwersytet wrocławski. Budynki zaadaptowano na instytucje państwowe lub sprzedano. Majątki ziemskie również sprzedano, a z niektórych najbardziej dochodowych utworzono tzw. domeny królewskie.

Na mocy tego samego dokumentu z dotychczasowych siedzib wygnano szereg zgromadzeń zakonnych. Pozostawiono wyłącznie zakony zajmujące się szpitalnictwem i edukacją jak bonifratrzy czy urszulanki. Wyjątkowo ostro zaś potraktowano uważanych za fanatycznych zwolenników papieża Jezuitów, których działalności na terenie Prus zakazano.

W efekcie edyktu sekularyzacyjnego m.in. w Opolu, Nysie, Koźlu, Głubczycach, Głogówku i na Górze Świętej Anny, a także w innych miejscowościach zlikwidowano klasztory dominikanów i franciszkanów, jezuitów, w Jemielnicy klasztor cystersów, a w podgłubczyckich Grobnikach klasztor Joannitów.

Sekularyzacja uratowała finanse Prus, natomiast podkopała podstawy funkcjonowania na Śląsku Kościoła Katolickiego.

Zobacz także

2022-11-13, godz. 12:45 Zachodnie granice Jutro przypada 32 rocznica podpisania polsko-niemieckiego traktatu granicznego, który ostatecznie usankcjonował przynależność tzw. Ziem Odzyskanych do Po… » więcej 2022-11-12, godz. 07:20 Spotkanie w Krzyżowej Dziś przypada 33 rocznica głośnego pojednawczego spotkania polskiego premiera z niemieckim kanclerzem w Krzyżowej na Dolnym Śląsku. » więcej 2022-11-11, godz. 07:20 104 rocznica odzyskania niepodległości Dziś obchodzimy 104 rocznicę odzyskania przez Polskę  niepodległości po 123 latach od ostatniego rozbioru tzw. pierwszej Rzeczpospolitej. » więcej 2022-11-01, godz. 08:21 Wszyscy święci... Dziś powiem Państwu Słuchaczom kilka słów o wyższości Zaduszek nad uroczystością Wszystkich Świętych. » więcej 2022-10-30, godz. 08:26 Frycowe Austriaków 281 lat temu podpisany został akt kapitulacji twierdzy Nysa, która w ten sposób wraz z całym Śląskiem stała się własnością Prus. » więcej 2022-10-29, godz. 07:23 Napoleon upokarza Prusy 216 lat temu Napoleon Bonaparte wkroczył do Berlina po unicestwieniu obu pruskich armii w dwóch rozegranych symultanicznie bitwach pod Jeną i Auerstaad. Oznaczało… » więcej 2022-10-23, godz. 08:20 Październikowa Odwilż Jutro przypada 66 pamiętnego wiecu w Warszawie podczas którego Władysław Gomułka wygłosił słynne przemówienie, rozpoczynające chwilową liberalizację… » więcej 2022-10-22, godz. 07:20 Polscy parlamentarzyści w Prusach 174 lata temu 22 października 1848 roku w Bytomiu powstał polski klub narodowy. » więcej 2022-10-16, godz. 12:45 Centralny Okręg Przemysłowy Największym przedsięwzięciem gospodarczym II Rzeczpospolitej była budowa Centralnego Okręgu Przemysłowego. Latach 1937-39 wydano na nią zawrotną kwotę… » więcej 2022-10-15, godz. 07:20 Operacja Panzerfaust W niegasnącej dyskusji nad tym czy w 1939 roku należało się dogadać z Hitlerem dziś rocznica operacji Panzerfaust, która zwolennikom sojuszu polsko-niemieckiego… » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »