Radio Opole » O polskość Śląska Opolskiego » Posłuchaj cyklu » O polskość Śląska Opolskiego 17.12.2022
2022-12-17, 08:00 Autor: Wiktor Krzewicki

O polskość Śląska Opolskiego 17.12.2022

[Fot.NN.Drużyna harcerska w okresie międzywojennym na Śląsku w ogrodzie restauracyjnym Karola Brysia.Źródło:Muzeum Śląskie w Katowicach.Domena Publiczna]
[Fot.NN.Drużyna harcerska w okresie międzywojennym na Śląsku w ogrodzie restauracyjnym Karola Brysia.Źródło:Muzeum Śląskie w Katowicach.Domena Publiczna]
100 lat temu poza Związkiem Polaków w Niemczech coraz większe znaczenie odgrywał Związek Harcerstwa Polskiego. Ruch harcerski na emigracji w Berlinie rozpoczął organizować wyjazdy do kraju.
W marcu 1924 roku rozpoczął działalność Zarząd Tymczasowy Związku Harcerstwa Polskiego prowincji Górny Śląsk. Przewodniczącym został wybrany Leon Powolny. Dwa lata później po połączeniu różnych drużyn harcerskich powstała organizacja Związek Harcerzy Polskich w Niemczech. Na czele Związku stanął Józef Michałek.

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości harcerstwo musiało postawić sobie nowe cele i zdefiniować swoją rolę w niepodległym państwie. Młodzież poszukiwała możliwości realizowania się w innych organizacjach czerpiących z dorobku ZHP m.in w stowarzyszeniach gimnastycznych, śpiewaczych i politycznych o zabarwieniu katolickim i narodowym.

Jednocześnie zaraz po zakończeniu I wojny światowej harcerze włączyli się w walkę o granice odrodzonej Ojczyzny. Poza obroną Lwowa wzięli udział także w powstaniu wielkopolskim, trzech powstaniach śląskich, wojnie polsko-bolszewickiej i plebiscytach prowadzonych na terenach spornych, także na Śląsku. Tak więc harcerstwo spełniało pokładane w nim nadzieje na patriotyczne wychowanie nowego pokolenia.

Po dojściu Hitlera do władzy polskie harcerstwo w Niemczech spotykały coraz częstsze szykany. Niemcy próbowali za wszelką cenę podporządkować sobie polski ruch harcerski.

I właśnie w takiej atmosferze doszło w lutym 1933 roku do X walnego zebrania ZHP w Niemczech.W zjeździe uczestniczyło kilkudziesięciu delegatów polskiego harcerstwa z terenu Niemiec. Nadszedł czas opanowywania władz naczelnych ZHP w Niemczech przez harcerzy Ślązaków. Do najaktywniejszych zaliczali się wówczas Józef Kachel i Paweł Kwoczek.

Ten pierwszy ostatecznie został naczelnikiem Związku Harcerstwa Polskiego w Niemczech. Młody naczelnik - dwudziestolatek rozruszał i uaktywnił działalność harcerską także na terenie dzisiejszej Opolszczyzny. Znacznie wzrosła ilość harcerzy .

W drugiej połowie lat trzydziestych na terenie Śląska Opolskiego działało kilkuset polskich harcerzy. W czasie największego terroru hitlerowskiego na Śląsku w latach 1933-1939 w Bytomiu, Gliwicach, Zabrzu, ale także w Opolu, Grudzicach, Nakle, Folwarku, Siołkowicach Starych, Dobrzeniu Wielkim i Wójtowej Wsi wciąż działały samodzielne drużyny harcerskie.
Aktywny był także Ruch Zuchowy. Szefem Ruchu był wówczas druh Artur Gadziński, który co roku organizował kolonie zuchów na Górze Św. Anny.

W Opolu najbardziej zaangażowaną w walkę o polskość była drużyna harcerska im. Bronisława Koraszewskiego.Niestety opolskie drużyny harcerskie natrafiały na wiele trudności i były zwalczane przez niemieckie organizacje młodzieżowe. W latach 30-tych na Śląsku działało już ponad 400 harcerzy.

W 1936 w Berlinie odbyła się konferencja konsulów polskich z przedstawicielstw dyplomatycznych w Niemczech. Właśnie w czasie spotkania polskich dyplomatów ustalono, że harcerstwem polskim w Niemczech będzie się opiekował ówczesny opolski konsul generalny Bohdan-Ostoja Samborski.

Środowiska harcerskie wydawały w okresie międzywojennym wiele czasopism.Od 1920 roku był wydawany “Harcerz Śląski”. Na Opolszczyźnie Związek wydawał własny miesięcznik “Harcerz Opolski”. Potem tytuł czasopisma został zmieniony na “Harcerz Polski w Niemczech”, a jeszcze później ukazywało się czasopismo Młody Polak w Niemczech”. Godłem harcerstwa stał się znak Rodła na tle zielonej lilijki .

Na dwa lata przed wybuchem II wojny światowej zarządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych III Rzeszy zostało wydane zarządzenie ,które zabraniało noszenia mundurów harcerskich. Jednak harcerze nie poddawali się i cały czas angażowali się w działalność na rzecz polskiego Śląska..

Pomimo szykan i represji przez cały okres międzywojenny harcerze na Śląsku identyfikowali się zawsze z odrodzoną w 1918 roku Rzeczpospolitą.
O polskość Śląska Opolskiego 17.12.2022

Zobacz także

2022-01-06, godz. 10:00 O polskość Śląska Opolskiego 06.01.2022 W czasie okupacji niemieckiej życie kulturalne zeszło do podziemia. Jednak tam wciąż rozwijała się polska kultura. Przetrwały polskie pieśni patriotyczne… » więcej 2022-01-01, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 01.01.2022 W tym roku obchodzimy 100 rocznicę utworzenia Związku Polaków w Niemczech. Kiedy po podziale Górnego Śląska pojawiły się problemy związane z funkcjonowaniem… » więcej 2021-12-18, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 18.12.2021 Czas okupacji na Śląsku to także walka zbrojna poszczególnych oddziałów partyzanckich. Stanowiła odpowiedź na masowy terror i represje ze strony Niemiec… » więcej 2021-12-11, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 11.12.2021 Dzisiaj, kiedy wspominamy Ślązaków zaangażowanych w walkę o niepodległość nie możemy zapomnieć o braciach Pawle i Janie Brandysach, polskich kapłanach… » więcej 2021-12-04, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 04.12.2021 W czasie okupacji niemieckiej Okręg Śląski Armii Krajowej koncentrował się na działalności wywiadowczej. Jednak nie mniej ważną działalnością były… » więcej 2021-11-27, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 27.11.2021 Jednym z najbardziej zaangażowanych środowisk w walkę z Niemcami stali się od samego początku II wojny harcerze. Do walki stanęli już w pierwszych dniach… » więcej 2021-11-20, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 20.11.2021 Wśród Polaków walczących w czasie okupacji niemieckiej o polski Śląsk byli też księża. Właśnie dzisiaj (20.11.2021) w katowickiej katedrze odbędą… » więcej 2021-11-13, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 13.11.2021 W czasie pierwszej wojny światowej polscy ślązacy walczyli w różnych armiach i po różnych stronach tego największego na początku XX wieku konfliktu. » więcej 2021-11-06, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 06.11.2021 W czasie drugiej wojny światowej na Śląsku życie kulturalne przeszło do podziemia. Śląscy pisarze i naukowcy swoją działalność kontynuowali w Krakowie… » więcej 2021-10-30, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 30.10.2021 W czasie II wojny Polacy, którzy trafili do niemieckiej części Śląska zaczęli organizować tam konspirację. Do działania włączyli się Akowcy z różnych… » więcej
45678
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »