Radio Opole » O polskość Śląska Opolskiego » Posłuchaj cyklu » O polskość Śląska Opolskiego 10.12.2022
2022-12-10, 08:00 Autor: Wiktor Krzewicki

O polskość Śląska Opolskiego 10.12.2022

[Fot.ks. Aleksander Skowronski.Domena Publiczna]
[Fot.ks. Aleksander Skowronski.Domena Publiczna]
W utrzymaniu i rozwijaniu polskości na Śląsku także tym opolskim ważną rolę odegrali zapomniani dzisiaj księża. Jeszcze przed pierwszą wojną światową byli posłami w parlamencie niemieckim.
Właśnie wtedy powstał Polski Komitet Wyborczy. Miał on swoich kandydatów w 7 okręgach wyborczych i aż w 5 odniósł zwycięstwo. Ostatecznie posłem z ramienia Polskiego Komitetu Wyborczego w okręgu opolskim został ks.Paweł Brandys .

Ks.Brandys studiował teologię na Uniwersytecie Wrocławskim, gdzie m.in. był czołowym działaczem w Towarzystwie Akademików Górnoślązaków. Po otrzymaniu święceń kapłańskich jako wikary pracował najpierw w Zabrzu, potem w Rybniku, Następnie został przeniesiony do Dziergowic w powiecie kozielskim, gdzie został proboszczem tamtejszej parafii. Sprawdzał się jako mówca w polskich komitetach wyborczych, a także organizator licznych stowarzyszeń narodowych.

W l. 1907-1918 wybrany został posłem do Reichstagu z powiatu opolskiego. Był też sekretarzem Koła Polskiego w Berlinie. W czasie I wojny światowej udzielał się w pracy charytatywnej, jako członek Komitetu Niesienia Pomocy Królestwu Polskiemu.
W II Rzeczypospolitej w latach 1919 -1922 został posłem na Sejm Ustawodawczy. W następnych latach był też senatorem.

Natomiast inny działacz na rzecz polskości Śląska ks. Aleksander Skowroński był posłem z okręgu pszczyńsko –rybnickiego.W czasie studiów na wydziale teologicznym Uniwersytetu Wrocławskiego działał we wrocławskich organizacjach studentów polskich, takich jak Towarzystwo Literacko-Słowiańskie, czy Towarzystwo Górnośląskie . Wygłaszał odczyty poświęcone literaturze polskiej na Śląsku. Po uzyskaniu święceń kapłańskich został skierowany do Królewskiej Huty dzisiejszego Chorzowa. Tu nawiązał kontakty z polską młodzieżą (m.in. z Wojciechem Korfantym). Pomagał tajnemu kółku oświatowemu.

Pracował także w kilku parafiach w powiatach prudnickim i strzeleckim. Jako proboszcz w Ligocie Prudnickiej wybudował nowy Kościół pw. św. Stanisława Biskupa Był też jednym z organizatorów Towarzystwa Szerzenia Elementarzy im. księdza Engela.

Po wyborczym zwycięstwie Korfantego w 1903 r. podjął inicjatywę utworzenia Polskiego Towarzystwa Ludowego. Został jego pierwszym prezesem. Rok później wybrany przedstawicielem Śląska w Polskim Centralnym Komitecie Wyborczym.
Następnie stał się przywódcą nielicznej grupy duchowieństwa śląskiego otwarcie opowiadającego się po stronie polskiej.

Na początku I wojny światowej Skowroński zaangażował się w akcję pomocy ofiarom wojny i był przewodniczącym śląskiego Komitetu Wykonawczego Niesienia Pomocy Głodującej Ludności Królestwa. Zebrał wtedy kilka tysięcy marek dla poszkodowanych.

W 1917 r. został współzałożycielem i tymczasowym przewodniczącym Towarzystwa Oświaty na Śląsku im. św. Jacka. Towarzystwo stawiało sobie za cel wydawanie książek i czasopism, prowadzenie odczytów, pielęgnowanie śpiewu, utworzenie muzeum i biblioteki polskiej. Do końca 1919 r. Towarzystwo założyło na Górnym Śląsku blisko 170 kółek oświatowych przygotowując Ślązaków do plebiscytu.

Przez cały okres posługi kapłańskiej ks. Skowroński należał do grupy patriotycznego duchowieństwa śląskiego, która wspierała lud śląski w jego dążeniach narodowych. Ksiądz Aleksander Skowroński zmarł w 1934 r.
O polskość Śląska Opolskiego 10.12.2022

Zobacz także

2022-11-01, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 01.11.2022 Wśród walczących o polskość Śląska byli też kapłani, którzy w czasie II wojny zostali zamordowani przez Niemców. Do zapomnianych, pozostających wciąż… » więcej 2022-10-29, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 29.10.2022 Niewątpliwie ważną rolę w powstaniach śląskich odgrywała służba zdrowia. Jednak lekarze, sanitariuszki i sanitariusze z czasów powstań wciąż pozostają… » więcej 2022-10-22, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 22.10. 2022 Mija właśnie 99 lat od założenia w Bytomiu Polsko Katolickiego Towarzystwa Szkolnego, które miało działać na Śląsku Opolskim. » więcej 2022-10-15, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 15.10.2022 Ważną rolę w działaniach na rzecz polskości Śląska odegrała organizacja związana z byłymi powstańcami śląskimi. Założona w 1923 roku przyjęła… » więcej 2022-10-08, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 08.10.22 W tych dniach mija 100 lat od czasu kiedy premier Julian Nowak dokonał otwarcia I Sejmu Śląskiego w Katowicach. Wcześniej Tymczasowa Śląska Rada Wojewódzka… » więcej 2022-10-01, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 01.10.2022 W okresie miedzywojennym poza działalnością harcerską młodzież tworzyła też własne organizacje o charakterze społeczno-politycznym. Na Śląsku, ale… » więcej 2022-09-24, godz. 07:00 O polskość Śląska Opolskiego 24.09.2022 Mimo powszechnej propagandy niemieckiej Polacy na Ślasku nie poddawali się. Niemieckie raporty Gestapo donosiły, że bardzo popularne jest słuchanie zagranicznych… » więcej 2022-09-17, godz. 07:00 O polskość Śląska Opolskiego 17.09.2022 Na przełomie lat 1939/1940 Niemcy rozpoczęli budowę wielkiej fabryki benzyny syntetycznej w Blachowni Śląskiej. Ściśle wiązało się to z ekspansywnymi… » więcej 2022-09-10, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 10.09.2022 Pod koniec XIX wieku i na początku XX, ale również, kiedy powstała II Rzeczpospolita na umacnianie się polskości na Śląsku wpływały muzyka i pieśni… » więcej 2022-09-03, godz. 08:00 O polskość Śląska Opolskiego 03.09.2022 W ostatnich miesiącach poprzedzających wybuch II wojny Niemcy przygotowywali Septemberaktion.Na listach znaleźli się przede wszystkim uczestnicy powstań śląskich… » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »